Дәрья башы / Исток вселенского. Ахат Гаффар
килеп-китеп йөрерсең. Габдерәүф янына… Бар күк киңәшем менә шулые, Габдуллаҗан.
– Рәхмәт яусын, Сафиулла абый…
– Әйдә. Фатыйма апаң барып җитте инде. Көтәләрдер.
Алар икәүләп чатка таба атлап киттеләр.
Ул якта су мичкәсе салынган чана тартып узган ат күренде. Ә аларның каршысына, япкан яшел чапанын җил-җил китереп, чаттан кызларга тартым җыйнак кына яшь бер хатын килеп чыкты.
– Ни хәлләрегез бар? – дип эндәште ул тыйнак кына. Ә игътибарын читтән үк малайга юнәлтеп якынайды.
– Аллага шөкер. Исән-сау кайтып җиттек, Газизә, – дип, Сафиулла Габдулланы аркасыннан алгарак этәрде. – Күреш, Габдуллаҗан. Бу апаең Газизә була.
Габдулланың күңеле күтәрелеп китте. Аның көр тавыш белән:
– Таныдым, таныдым! Нихәл, апай? – дигән шат тавышы аңа иелгән һәм кочаклап алган, аркасыннан кагып сөйгән хатынның кочагында күмелеп калды.
– И наным… Үскәнсең, сөбханалла! – диде Газизә, аны үбә-үбә. – Сине соңгы күргәнемә күпме инде… ике ел, – дип, ул еламсырап алды. – Кырлай белән Казандагы туган-тумача ни хәлләрдә калды?
– Шөкер генә, апай, шөкер генә, – дип, малай Газизәнең кочагыннан тарсынып чыкты. – Бик күпләп сәлам әйтергә куштылар.
– И-и, наным… – дип сузды Газизә, аның саен ни елмаерга, ни еларга белмәстән. Шулай да куанычына караганда Габдулла энесенең дә, үзе кебек, чит-ят җирләргә китерелүенә ачынуы басарак төште, елыйсы килә иде.
Сафиулла, аның аркасына сак кына кагылып:
– Куанырга кирәк, Газизә сеңел, – дип юаткан булды, тик, үзенең дә күңеле тулып бугай, башкача сүзе булмаганга: – Юл өстендә тормыйк инде, – дип өстәде.
Газизә малайның әрҗәсен үзенә алмакчы иде дә, Габдулла бирмәде, үзе күтәреп китте.
– Авыр түгелме соң? – дип сорады Газизә.
– Юк, – диде Габдулла. – Укуы гына авыр ул.
– Ни соң анда синең?
– Укыган вә укыр сабаклары, – диде Сафиулла.
Утыз адымнар атлагач, асты – таш, өсте агач булган ике катлы йортка килеп җиттеләр. Аның капкасына керер алдыннан, малай, артка каерылып, анда-монда караштырып алды. Әйтерсең лә, билгесезлеккә таба тагын бер адым атлар алдыннан, нәрсәнедер барлап каласы килә иде.
Кече капканы ачып, ишегалдына уздылар. Чылбырлап куелган йөнтәс эт тынычсызланып өреп алды, арлы-бирле йөренергә кереште. Анда бишмәт кигән бер ир-ат баягы мичкәле чанага җиккән атны тугарып тора иде.
– Әссәламегаләйкүм, Гыймадетдин, – диде аңа Сафиулла.
– Вәгаләйкүмәссәлам! – дип, әлеге ир эткә кизәнде дә, олылап, Сафиулла белән күреште, аннары Газизәгә дә кул бирде. – Менә кунак егет тә килеп җиткән икә-ән! – дип сузды ул. Тавышы көр, калын, йөзе елмаюлы иде. Башына сырма бүрек, өстенә кайры тун кигән, аңа эзәр салган. – Габдуллаҗан бит әле? Нихәл соң, Габдуллаҗан?
– Әйбәт әле, – диде малай.
Сафиулла, тамагын кырып:
– Кунак булырга, ул өч көнгә төшмәгән лә! – дип елмайды.
– Шулай, Сафиулла абый, шулай. Төкле аягы белән үтсен инде, – дип, Гыймади атны түрдәге корылмаларга таба