Təmsillər. Коллектив авторов

      Acmış bir tülkü girdi bir bağa,

      Dolaşdı о bağı başdan-ayağa.

      Boylandı, həsrətlə baxdı hər yana,

      Qızarmış salxımlar az qalır yana.

      Hər salxım bir düzüm yaquta bənzər,

      İtirdi özünü, oynadı gözlər.

      Salxımlar ucadır, çatmayır əli

      Vurnuxur, çırpınır, ah, nə etməli?

      Nə çıxsın ki, gəlmiş üzüm xoşuna,

      Bir saat dolaşdı bağı boşuna.

      Gedirkən həsrətlə dedi:

      – Üzümlər,

      Uzaqdan gözəldir aldanır nəzər.

      Baxsana, dəyməmiş gömgöy qoradır,

      Yeyilmək zamanı onun sonradır.

      Hər sənətkar öz işinə getməlidir, nə gərək,

      Çörəkçi çəkmə tiksin, çəkməçi yapsın çörək.

      Dişli Durnabalığı dəyişdi niyyətini,

      İstədi ki, işlətsin pişiyin sənətini.

      Bilməm, onun bağrını həsəd oxu dəlmişdi?

      Yoxsa, balıq yeməkdən artıq təngə gəlmişdi?

      Nə isə, yalvardı о bir gün dostu Məstana,

      Özü ilə aparsın onu siçan ovuna.

      Məstan dedi: – Gəl, burax bu uğursuz niyyəti!

      Sən bacara bilməzsən bu yabancı sənəti!

      Yaxşı demişlər: hər iş qorxar öz ustasından!

      Bu sözü təsdiq edər, şübhəsiz, bütün cahan.

      – Yox, dostum! Ömrümdə mən görməmişəm siçanı.

      Bıqdım balıq yeməkdən, göstər, о siçan hаnı?

      – Uğur olsun, eyləysə, arxama düş, gəl gedək!

      Girdilər bir anbara, durub keşik çəkərək,

      Neçə siçan ovladı, nəşə gəldi Məstana.

      Bığlarını silərək yoluxdu öz dostuna,

      Gördü Durnabalığı çapalayır yarımcan,

      Quyruğunu gəmirmiş bir kəsəyən, ya siçan.

      Hərəkətsiz düşmüş o, quru nəfəs var, ancaq,

      Sürükləyib tez onu bir gölməyə ataraq

      Dedi: – Durnabalığı, bu iş dərs olsun sana,

      Ağlını yığ başına, çıxma siçan ovuna!

      Qara quş saf havada etdi maraq,

      Uca göylərdə qol-qanad çalaraq,

      Odlu, şimşəkli ildırım doğuran,

      O fəzalarda eylədi cövlan.

      Sonra endi kiçik təpə qaşına,

      Qondu alçaqda bir söyüd başına.

      Söyüdə qonmağın nə qiyməti var?

      Çox qəribə olur bu padşahlar!

      Ağaca vermək istəmiş ad-san.

      Ya yox imiş ona münasib olan.

      Bir palıd, ya qaya, bu alçağa quş

      Kim bilir, nə maraq ilə qonmuş.

      O söyüddə oturmadı bir an,

      Uçdu, başqa söyüddə etdi məkan.

      Görüb alçaqdan böylə bir uçuşu,

      Bir Toyuq söylədi: – Aman, qonşu,

      Anılır hörmət ilə qartallar,

      Böylə uçmaqda nə çətinlik var?

      İstəsəm, mən də qol-qanad açaram,

      Bu söyüddən o söyüdə uçaram,

      Olmayaq bunca axmaq, ey qonşu,

      Anmayın şan-şərəflə böylə quşu!

      Bizdən artıqmı ondakı göz, ayaq?

      Görmədinmi, uçurdu o nə sayaq?

      Uçur alçaqda biz toyuqlartək.

      – Sözlərin doğrudur bir azca, gərək,

      Uçur onlar bizə yaxın yerdə.

      Bir toyuq da uçarmı göylərdə?

      Çoxdan sübut olub yaltaqlıq murdar,

      Zərərli bir işdir… Yenə adamlar

      Bundan çəkinməyir, çünki hər yaltaq

      Tapır ürəklərdə kiçik bir bucaq.

      Qarğacıq hardansa tapmışdır pendir;

      Qonmuş bir çinara; acdır, sevinir,

      Pendiri o yemək istəyən zaman

      Birdən fikrə getdi; bir Tülkü ordan

      Keçirdi. Görüncə boynunu burdu.

      Pendirin qoxusu onu durdurdu.

      Ayağı ucunda o yavaş-yavaş,

      Getdi o, ağacın yanına birbaş.

      Boylanıb da baxdı, birdən şöngədi,

      Dadlı bir dil ilə Qarğaya dedi:

      – Nə qədər gözəlsən, ey gözəl pəri,

      Can alan, şəvədən qara gözləri

      Nağıllarda ancaq olar eşitmək,

      Kimdə var o qanad, o dimdik, lələk!

      Mələktək xoş olur, şübhəsiz, səsin

      Utanma, oxu gəl, xoşdur nəfəsin,

      Səsin də olursa gözəl özüntək

      Quşlar padşahı sənmişsən, demək!

      Tərifdən Qarğanın başı bərk döndü,

      Nəfəsi tıxandı, qəlbi döyündü.

      Tülkünün o dadlı sözündən Qarğa

      Öz qarğa səsilə qarıldadı: “Qa!”

      Pendir dimdiyindən düşdü bir yana;

      Bildi ki, aldanmış qurnaz heyvana.

      Getmək istəyirdi bir gənc qız ərə,

      Evlilik bir günah deyil gənclərə.

      Günah odur ki, qız lovğaydı xeyli,

      Qürurdan heç kəsə