Лўли. Амина Шенликўғли
пайт Серпил худди мастга ўхшаб қолганди. Бу гап-сўзлар уни роса чарчатганди. Кечалари алаҳсираб бир неча бор уйғониблар кетди. У ҳамма нарсани тушунса ҳам, лўли лўлини ерга уришини ҳазм қилолмасди.
Серпил катта қиз бўлиб қолган, аммо яна ўша нарсаларни ўйлашдан бўшамасди. Отаси ҳақида кўп ўйларди, бошига бирор иш тушдимикин, дея хавотирда эди. Отаси бир одамни пичоқлаб, яна қамоққа тушганди. Серпил отасининг қамоққа тушганидан ҳам уялар, ҳам унга раҳми келарди. Онаси жуда ақлли ва сабрли аёл эди. Болаларининг кўнгли учун отаси ҳақида чурқ этмасди. Онаси болаларига тўғри йўл кўрсатиш билан банд эди.
– Отамиз қамоқда деб сизлар ҳам ёмон йўлга кириб кетманглар! Бировнинг игнасини ҳам ўғирламанглар! Мен рухсат бермасам, бировнинг уйидан туз ҳам тотманглар!
Серпилнинг ака-укалари жуда ориятли болалар эди. Лекин бу Серпилни бахтли қилолмасди. У онасининг қанчалик машаққат чекаётганини яхши биларди. Аммо бошқа фарзандлар каби онасига раҳми келганини сездиришни истамасди.
Гоҳида – лўлилиги асабини бузган пайтларда, «биз лўли эмасмиз», деб ўзини овутарди. Зотан, унинг отаси чиндан ҳам лўли эмасди.
Бир куни маҳалланинг аёллари уларни мавлудга чақириб кетишди. Чақирилган жойига боришаркан, жуда ҳаяжонда эдилар. Ҳатто фоҳишахонада ишлайдиган хотинлар ҳам бунақа маросимларни ўтказиб юборишмасди. Унақада бу хотинлар нима учун йўлда юришибди? Само ана шуни тушунолмасди.
Бир куни ана шундай мажлислардан бирида отинойи ваъз ўқишни бошлаган чоғида енгилтак аёллардан бири савол берди:
– Хоним, биз кўча хотинимиз. Биз муҳим ижтимоий хизмат вакилларимиз. Биз оёқости қилинмаслигимиз керак. Лекин нимага бизни таҳқирлашади? Биз бўлмасак, эркаклар номусли аёлларга ҳужум қилишмайдими?
Даврадаги хотинлардан бири чидолмай унинг гапини бўлди:
– Сен эркакларни шунақа аблаҳ, деб ўйлайсанми?
Ҳамма жим қолди.
Аслида эркаклардан кўра кўпроқ биз яшаётган жамиятнинг ўзи аблаҳ эди. Бир аёлни қутқариш учун бошқа бир аёлни қурбон қиларди у. Бошқа муқобили йўқ эди бунинг. Боши берк кўчалари бор режимлар инсониятни фақат ана шу тахлит бошқара оларди. Шу боис ҳам расман аёлларни сотиш деб аталадиган ишни шу тарзда хаспўшлашарди.
Бир тарафда мусулмон аёлларига «нима учун рўмол ўрайсиз, эркаклар шунчалик қўрқинчлими?» деб савол беришса, бошқа томондан ўша эркаклардан кўча аёлларини ҳимоялаш учун уларга ўша рўмолларни пуллашарди. Само «Ирқимни мен яратмадим» китобидан сўнг бу муваффақиятсизликларни очиқ кўра бошлади.
Одамлар буларни тушуна оладиган даражага етмаганди. Аммо қаерларда хато қилинганини тушунардилар. Бироз давом этган жимжитликни бир аёл бузди:
– Бизнинг касбимиз шу – фоҳишалик, бу гуноҳми, деб сўрагандим, жавоб беролмадингиз.
Шу пайт даврадаги зиёли аёллардан бири жавоб қайтарди.
– Зинонинг савоби бўларканми?
Савол берувчи ўжарлик билан баҳсни давом эттирди:
– Бу бизнинг тақдиримиз,