Яшил кеча. Рашод Нури Гунтекин
қаҳрамони Иброҳим пайғамбарни ўтга ташлаган, Худони ўлдирмоқчи бўлиб осмонга ўқ отган афсонавий подшо.
25
Моддиюн – материалистлар.
26
«Илм ва дин низоси».
27
Бейкўз – Истанбул шимолида, Қора денгиз ёқасидаги порт шаҳар.
28
Мавлавий – олимлар ёки суфийларнинг номига қўшиб айтиладиган унвон.
29
Казино – бар, ресторан.
30
Поча – қўйнинг калла-почаси демоқчи. Бейкўзда бу таом жуда усталик билан пиширилади.
31
Ҳикмати мавжудиёти – борлигининг маъноси.
32
«Муаллимлар қўшини» деган таъбирни – Иттиҳодчилар инқилобидан кейин мамлакатда қисман халқ маорифи реформага учраган эди. Диннинг халқ маорифига бўлган таъсирини камайтириш ниятида мамлакатда замонавий мактаб лар очилган эди. Расмий ибтидоий мактаблардан ташқари вилоят ва шаҳарларда ўрта мактаблар, гимназиялар ташкил этилганди. Бу мактабларга ўқитувчилар тайёрлаб бериш учун Туркияда 1910 йилда эркаклар ва аёллар учун алоҳида-алоҳида ўқитувчилар институтлари очилганди.
33
Мужтаҳид – Қуръон оятлари билан Пайғамбар сўзлари бўлган ҳодисалар юзасидан ҳукм чиқара оладиган билимдон.
34
Исмидай сарғайтирилган тақир текислик – «Сариова» – сариқ текислик дегани.
35
Мулкия – кичик амалдорлар тайёрлайдиган мактаб.
36
Инкибоси анвар – нур олиш.
37
Мазбути ахлоқ – ахлоқи тартибли.
38
«Мусулмон маҳалласида шиллиқ қурт сотилмас» – диний ақидаларга кўра, асл мусулмонлар шубҳали бўлган нарсаларни емайдилар. Шиллиқ қурт ҳалолми, ҳаромми – мусулмонлар учун шубҳалидир. Муаллим шунга шама қилаётир.
39
Мутасарриф – бошқарувчи, бошқарма мудири.
40
Улуми диния – дин илми.
41
Тажвид – Қуръонни ўқиш илми.
42
Усмонлилар – турклар ўзларини биринчи марта турк давлатига асос солган Усмон номи билан усмонлилар деб ҳам атайдилар.