Танланган асарлар. Носир Фозилов
борар эканмиз?
– Анақа, ойимнинг туғилган кунлари экан. Шунга…
– Вой, шунақами? Борамиз, қоқиндиқ, борамиз.
– Ану, Зуҳрани ҳам олиб бораркансизлар. Маҳфуза билан ўйнаб юрар экан.
– Хўп, хўп, қоқиндиқ.
Шу тариқа у бир неча хонадонга кириб ойисининг «туғилган куни»га одам айтди. «Эр-хотин бўлиб борар экансизлар, ойим қаттиқ тайинлаб юбордилар. Бормасаларинг хафа бўлар эканлар. Болаларини ҳам олиб келаверишсин, ҳовлимиз кенг, ўйнаб кетишади, деб қайта-қайта тайинладилар ойим», деди.
Анвар ўнинчи ҳовлига хабар бериб, навбатдагисига йўл олганда, рўпарасидан Атий чиқиб қолди. У сумкасини бўшатиб қайтаётган эди.
– Яхши бўлди сизни учратдим, Атий. Бўлмаса уйингизга бормоқчи бўлиб турувдим, – деди Анвар ёлғонни ямламай ютиб.
– Нечик? – деди хат ташувчи ҳайрон бўлиб.
– Анақа кечқурун бизникига борар экансиз, – деди Анвар уни ишонтиришга ҳаракат қилиб. – Ойимнинг туғилган кунлари экан. Шунга. Ойим ҳам, дадам ҳам қаттиқ тайинлаб юбордилар. Анийни ҳам олиб келар экансиз. Келмасангиз хафа бўлишармиш.
– Шулаймини? – деди Атий унинг юзидан бирон сохта ифода ахтариб. Анвар жиддий турар, унинг гапига ишонмасликнинг иложи йўқ эди. – Ёрий молай. Қилабиз, қилабиз. Анийинг-да кела. Чоқирғонингга бик раҳмат!
Атий ўз йўлига кетди. Анвар тағин уч-тўрт ҳовлининг қўнғироғини чалиб «туғилган кун»га таклиф қилди, ундан кейин Фурқатларникига кирди. Фурқат уйда экан. Аммо на Фурқатга, на унинг ойисию дадасига «туғилган кун» ҳақида миқ этмади. Негаки улар ён қўшни, бунинг устига Фурқатнинг дадаси билан унинг дадаси яқин ошна. Барибир айтгани билан улар ишонишмайди. Дадаси билан ойисининг қачон туғилганини дафтарчаларига ёзиб қўйишган. Шунинг учун миқ этмагани маъқул.
Анвар билан Фурқат у ёқдан-бу ёқдан гаплашиб ўтиришди-да, тағин «Гулхан»дан келган хат масаласига қайтишди. Гап орасида Анвар чўнтагидан бояги хатни олиб бериб, узр сўрамоқчи ҳам бўлди-ю, юраги дов бермади. Нега деганда, ёлғончилиги устига «ўғри» деган ном олиши турган гап эди. Жуда ҳам унчалик эмас-у, аммо бировнинг почта қутисидан бегона хатни олиш ҳар ҳолда шунга яқинроқ-да! Йўқ, бўлмайди, оғиз очмагани маъқул. Бирор мавридини топиб айтар.
Улар узоқ ўтиришди. Шунча бош қотиришса ҳам гражданлар урушининг ветеранларини қандай қилиб топишни билишмасди. Вақт алламаҳал бўлганда Анвар ўрнидан қўзғалди.
– Қаёққа, овқатим тайёр бўлиб қолди, – деди Фурқатнинг ойиси.
– Раҳмат, уйга чиқай, – деди Анвар одоб билан.
– Хўп бўлмаса, эртага гаплашамиз. Эртага шанба-я, – деди Фурқат девордаги осма календарга тикила туриб. – Ҳа, шанба. Бўлмаса дарсдан сўнг маҳалламиздаги чоллардан суриштириб кўрмаймизми? Улар билишади.
– Майли…
Анварнинг жавоби бўшроқ чиқди. Йўқ, бу Фурқатнинг таклифига кўнмаганидан эмасди, уни ҳозир уйида нима савдолар кутяпти, ўзи ўйлаб топган «туғилган кун»нинг оқибати энди нима бўлади? Меҳмонлар келишдими, йўқми? Бу гапга ойиси, дадаси