ДАВЛАТ. УРФОН ОТАЖОН
идрок этишлари, эпчиллик билан уни таъїиб їилишлари ва агар етиб олсалар, астойдил жанг їилишлари зарур.
– Буларнинг іаммаси іаїиїатан керак.
– Ва яхши жанг їилиш учун мард бєлмої даркор.
– Бошїача бєлиши мумкинми?
– Кимда – у от бєладими, итми ёки бошїа бир їандайдир іайвонми шиддатли, ўазабнок руі бєлмаса у мардона бєлишни истармикин? Ўазабнок, шиддатли руі їандай енгилмас ва зєр бєлишини сезмадингми: у бор бєлганида іар їандай дил (нафс, жон) іеч нарсадан їєрїмайди ва іеч нарса олдида чекинмайди?
– Сездим.
– Шундай їилиб, бундай соїчи, їєриїчининг жисмоний хислатлари їандай бєлиши кераклиги равшан.
– Іа.
– Яна руіий хислатлар, яъни ўазабнок руі.
– Бу іам равшан.
– Аммо Главкон, агар соїчилар (їєриїчилар) єз табиатларига кєра шундай бєлсалар, у іолда улар бир-бирлари билан іам ва бошїа фуїаролар билан іам ёвуз бєлмайдиларми?
– Зевс билан онт ичаман, бу саволга жавоб бериш осон эмас.
– Аммо, єз одамларига улар мулойим ва душманга шафїатсиз бєлмоїликлари лозим. Акс іолда, уларни кимдир їириб ташлашини кутмасалар іам бєлади: улар єзлари бу ишни їиладилар ва єзларини іалок этадилар.
– Тєўри, шундай бєлади.
– Нима їилмої керак? Іам іалим ва шу билан бирга жасур феъл-атворни биз їаердан топамиз? Зеро іалим, мулофим феъл руі ўазабига їарма-їаршидир.
– Бу аниї.
– Агар кимда униси іам, буниси іам бєлмаса у яхши їєриїчи бєлолмайди. Ушбу талаб амалга ошириб бєлмайдиганга єхшайди, шундай їилиб яхши їєриїчи бєлиш іам номумкин бєлиб чиїади.
– Шундайга єхшайди, – деди Главкон.
Мен тараддудда їолдим ва олдин айтилганларни хаёлан эсладим.
– Дєстим, – дедим мен, – бизнинг іайрон бєлаётганимиз адолатдандир, чунки биз єзимиз таклиф этган єша тимсолдан четга чиїдик.
– Сен нимани назарда тутмоїдасан?
– Биз, биз єйлаб іам кєрмаган феъл-атворлар бєлишини фаімламадик, аммо уларда ана шу їарама-їарши хислатлар бор.
– Їайси феъл-атворларда?
– Бу бошїа іайвонларда іам учрайди, аммо биз єзимизнинг їєриїчимиз (соїчимиз) билан таїїослаганимизда яхширої намоён бєлади. Сен зотдор итларни биласан, уларнинг хислатлари – кимга єрганган ва кимни билсалар єшалар билан жуда іам мулойим, аммо нотанишлар билан (мулойимликнинг) айни їарама-їаршисидир.
– Албатта биламан.
– Демак, бу мумкин бєлган нарса, ва бундай іислатли їєриїчилар табиатга зид эмаслар.
– Зид эмасга єхшайди.
– Бєлўуси їєриїчи яна ушбу нарсага мухтож бєлиб туюлмаяптими сенга: у шиддатли, ўазабнокликдан ташїари у єз табиати бєйича яна донишмадликка интилиши зарур.
– Їандай? Мен тушунмадим.
– Ва бу хусусиятни сен итларда кєрасан, бу іолат іайвонда бєлиши ўаройибдур.
– Їайси хусусият?
– Нотанишни кєриб итнинг жаіли чиїади, гарчи у уни іали хафа їилмаган бєлса іам, танишни кєриб эса эркалайди, гарчи бу таниш, у (итга) іеч їачон