ҚИРОЛ ЧЎҚҚИСОҚОЛ. Коллектив авторов
яшайсан… Ва малика кўнибди.
Аввалига савдо–сотиқ яхши кетибди. Кишилар гўзал сотувчининг идиш–товоқларини талашиб–тортишиб сотиб ола бошлабдилар, ҳатто нархига талашмасдан, сўраган пулини тўлаб, айримлар идишни ҳам олмай кетишармиш. Чунки улар шунчаки бир баҳона билан маликанинг ҳуснини томоша қилиш учун бу ёққа келишаётган экан. Сабаби − шу вақтгача бу томонларда маликалардай гўзал соҳибжамолни ҳали кўришмаган экан.
Барча косалар-у, тақсимча-ю, ликопчалар охирги донасигача сотилиб кетгунига қадар ишлари бароридан келиб турибди. Эртаси куни ҳам эри яна бир арава идиш-товоқ келтирибди. Қирол қизи бозор майдонига бориб овора бўлиб юрмаслик учун, катта йўлнинг ўртасига жойлашиб ўтириб олибди, атрофига барча мол-ашёларини териб, ёйиб қўйибди-да, сотувга тайёргарлик кўрибди. Бир пайт, аллақаёқдандир пайдо бўлиб қолган маст-аласт суворий ўзининг асов оти билан бурчакдан отилиб чиқибди. У тўғри сопол идишлар устидан босиб ўтибди ва ортидан булутдай чанг-тўзон билан бир арава сопол синиғини қолдириб кетибди.
Малика аччиқ кўз ёш тўкканча қолаверибди.
− Оҳ, энди бошим балога қоладиган бўлди! − у синган сопол бўлакларни бир ерга тўплар экан, қўрқувдан дағ-дағ титрармиш. − Эрим энди албатта таъзиримни беради!..
У шоша–пиша уйига югурибди ва юм-юм йиғлаганича бўлган воқеани эрига айтибди.
− Ахир эсли-ҳушли одам сопол идиш-товоқ билан бозорнинг растасига мол ёймасдан, шундоққина йўлнинг юзига бориб жойлашадими? – жаҳли чиқибди машшоқнинг. − Бўлар иш бўлибди! Қўлингдан умуман ҳеч қандай иш келмаслигига энди чинакамига ишонч ҳосил қилдим. Бугун эрталаб қирол саройига бориб, ошхоналарига идиш ювувчи керакми, йўқлигини сўрагандим. Идиш ювувчи кераклигини айтишди. Тайёргарлигингни кўр. Сени қасрга олиб бориб, ишга жойлаб келаман. У ерда ҳеч бўлмаса, қорнинг тўқ бўлади.
Шундай қилиб, гўзал малика идиш-товоқ ювувчига айланибди-қўйибди. У ошпаз ёрдамчисига дастёр бўлиб, энг қора ишларни бажариши лозим экан. Олдига катта этак тутиб олиб, унинг чўнтакларига чуқур кўзачалардан иккитасини жойлаб олибди. Қолган-қутган овқат қолдиқларини яширинча шу кўзачаларга солиб олаверибди. Кечаси иши тугагач, бу овқатларни кечки нонушта учун уйга олиб кета бошлабди.
Бир куни идиш ювувчи малика қирмоч қоплаган қозонларни ювиб, ўчоқдаги кулни тортиб олаётган бир пайтда, саройда катта маросимга − ёш қиролнинг тўйига тайёргарлик кўрилаётган эди. Ҳеч вақт ўтмай тўй тантаналари ҳам бошланиб кетибди.
Фаррош малика ўз ишини тугатгач, ошхонадан аста юқори қаватга чиқибди ва қирол саройидаги базму жамшидни ҳеч бўлмаса сал нарироқдан бўлса ҳам кўриш учун тўйхонанинг шундоқ ёнгинасида, парда ортига яшириниб олибди.
Ниҳоят минглаб шамчироқлар ёқилибди. Олтин, кумуш ва қимматбаҳо тошлардан ишланган зеб-зийнатлар шамчироқларнинг нурида жилваланиб, ярқираб, чақнай бошлабди. Башанг кийинган меҳмонлар кўркам либосларини кўз-кўз қилиб сарой тўйхонасига бирма-бир кириб кела бошлабдилар.
Малика ўзи яшириниб турган бурчакдан