Отзвук героизма / Батырлык кайтавазы. Шахинур Мустафин
белән макталып.
Исемең калсын, үзең үлсәң дә,
Тарихларда укып ятларлык!..
Әйе, бертуган Габдрахмановларның да данлы исемнәре туып үскән якларына әйләнеп кайтты. Хәзер аларның кылган батырлыкларын мәңгеләштерү турында кайгыртасы бар. Заманында алар – символик мәгънәгә ия Революция тавы башыннан күтәрелгән яшь бөркетләр – Котдус, Миңнемөхәммәт һәм Габдерәхим Габдрахмановлар үзләрен Туган илебезнең чын патриотлары итеп танытканнар. Якын киләчәктә аларның мәгърур исемнәре мемориаль комплекстагы исемлеккә дә алтын хәрефләр белән язылыр, шәһәрнең берәр яңа урамына «Бертуган Габдрахмановлар» дигән мәртәбәле исем бирелер, аларга һәйкәлләр дә куелыр әле, шәт, иншалла!..
Тормышыбыз данколары
Безнең буын – шундый токым: Дошманның теше үтмәс… Безнең буын ул мәңгелек, Җир йөзендә һич бетмәс!
Мәскәүнең «Политик әдәбият» нәшриятында «Сугыш чоры парторглары» дигән исем астында чыгарылган китаплар сериясе белән танышып утырам. Һәр китапның тышлыгында – сугышчыларны ярсулы атакага әйдәүче политрук рәсеме. Документаль рәсем. Бик күпләргә яхшы таныш рәсем…
Кем соң ул, кайсы як кешесе, безнең якташыбыз түгелме? Кайда, нинди батырлык үрнәге күрсәткән? Әнә шундый сораулар мине сугыш чоры политруклары, парторглары белән тирәнтен кызыксынырга этәрде. Архив документлары, төрле нәшриятларда хәрби-патриотик темага басылган китаплар, вакытлы матбугат материаллары гыйбрәтле мәгълүматлар бирде.
…1942 елның 12 июле. Гитлерчы башкисәрләр Дон буе далалары аша Сталинградка, Кавказга таба ыргылалар. Славяносербск торак пункты янында фашист илбасарларның юлын 4 нче укчы дивизиянең 220 нче укчы полкы сугышчылары кисә. Көчләр тигез түгел. Дошман барлык төр кораллардан алар өстенә ут өермәсе яудыра. Көн дәвамында дошман унөч мәртәбә атакага күтәрелә. Әмма сугышчыларыбыз, кораллары чагыштырмача азрак булса да, бер адым да артка чигенмичә, унөч атаканың һәркайсын батырларча кире кагалар. Фашистлар зур югалтулар кичерә.
Совет солдатларының саны да күзгә күренеп кими. Нишләргә? Озак уйлап торырга вакыт юк – гитлерчылар ундүртенче мәртәбә атакага күтәреләләр. Хәзер «Кем кемне?» дигән сорау хәл ителәчәк. Шуны бик яхшы аңлаган кече политрук Алексей Гордеевич Ерёменко бөтен буена торып баса да, пистолетлы кулын өскә күтәреп: «Ватан-ана өчен – алга, атакага!» дип кычкыра һәм дошман өстенә беренче булып ташлана. Калган сугышчылар да, аның үрнәгендә атакага күтәрелеп, фашистларны үз участокларында тулысынча тар-мар итәләр. Йөрәгенә дошман ядрәсе тигән политрук Ерёменко исә яу кырында мәңгегә ятып кала…
Тик шулай да бәхетле язмыш кешесе булып чыга Алексей Гордеевич. Коралдашларын атакага күтәргән мизгелдә аны фронт фотокорреспонденты М. П. Альперт фоторәсемгә төшереп өлгерә. Исемсез бу фото соңыннан илебезнең һәм дөньяның күп кенә газета-журналларында,