Batı Trakya'da Türk Edebiyatı'na Gönül Verenler. Анонимный автор
onlarca değişik imzanın şiir, anı, makale, sohbet yazısı, hikâye ve denemeleri yer aldı. Bu çalışmalar içinde Halil Haki, Rahmi Ali, Mücahit Mümin ve Hüseyin Alibabaoğlu’nun yazıları dikkat çekti. Mücahit Mümin’in deneme niteliğindeki düşünce yazılarıyla “Toprak” adlı hikâyesi, Rahmi Ali’nin ilk hikâye denemeleri, Halil Hâki’nin de sohbet yazıları ve bazı şiir denemeleri ilerisi için umut verici çalışmalar olarak göze çarptı. Uzunca bir aradan sonra Birlik dergisi Cunta Yönetiminin baskısıyla başka bir ad, ”Öğretmen” adıyla yayımlandı. Yine çok sayıda değişik imzanın yer aldığı bu sayılar içinde, Alirıza Saraçoğlu, Dede Abdurrahim, Tevfik Hüseyinoğlu, Refika Nazım ve Hüseyin Alibbaoğlu’nun çalışmaları da dikkat çekti. Birlik ve Öğretmen dergilerinde yazılan şiirlerde aşk ve doğa konuları işlendi, sohbet yazıları ve makalelerde daha çok toplumun iç sorunlarına değinildi; toplumun yaşadığı iç ve dış sorunlar az sayıda yazılan hikâyelerin de ana konusu oldu.
“Öğretmen” dergisi4 yeni bir kapak düzeni yeni bir anlayış ve temel bir yazı kuruluyla yaklaşık iki yıllık bir aradan sonra yeniden yayın hayatına başladı. Bu dönemde de dergide Mustafa Tahsin (Tahsinoğlu), Rahmi Ali, Mücahit Mümin, Hüseyin Mahmutoğlu, Mehmet Çolak, Hüseyin Alibabaoğlu, Refika Nazım gibi imzalar başı çekti. Rahmi Ali, “Bir Öğretmenin Günlüğünden Notlar”la Batı Trakya’da ilk kez “günce” geleneğini başlatırken Mücahit Mümin” Yalnızlığa Bırakılanlar” adlı hikâyesiyle Batı Trakya Türk hikâyeciliğinde yeni bir atılım başlattı; ardından diğer başarılı hikâyeler geldi. Mustafa Tahsinoğlu da yazdığı şiir ve kısa eleştirileriyle dikkat çekti. Günceler yazmaya başladı. Bu imzaların ardından Hüseyin Mahmutoğlu ve Refika Nazım da yazdıkları şiir ve hikâyeleriyle dikkatleri üzerlerine çektiler. Mehmet Çolak, yazdığı toplumsal şiirler ve yaşanmış olaylar üstüne kurduğu kısa öyküleriyle adından söz ettiren bir imza oldu. Daha sonraki sayılarda da Mücahit Mümin başarılı hikâyeler yazmayı sürdürdü, Tahsinoğlu da şiir ve günce çalışmalarının yanı sıra hikâyeler yazmaya başladı, Hüseyin Mahmutoğlu, şiir ve hikâyecilikte gözle görülür ilerlemeler kaydetti.
Akın gazetesi 1960’lı yıllarda çocuklara hitap eden yazıları iktibas etmeye başladı. “Çocuklara Tabiat Hikâyeleri”, yine Türkiyeli yazarlardan alınan yazılarla beslenen “Çocuk Köşesi” vb. çalışmalar bu neviden çalışmalardı. Bunların dışında, Akın gazetesinde Fazıl Hüsnü Dağlarca, İlhan Berk, Memduh Şevket Esendal, Faik Baysal, Ziya Osman Saba, Sait Faik Abasıyanık, Ali Püsküllüoğlu, Necdet Rüştü Efe, Kadircan Kaflı, Kazım Nami Duru, Ragıp Akyavaş, Nihal Yalaza Taluy Tahsin Yücel, Nurettin Artam, Burhan Felek, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ömer Seyfettin, Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar, Falih Rıfkı Atay, Necip Fazıl Kısakürek, Çetin Altan, Gülten Dayıoğlu gibi Türkiyeli yazarların yazılarına yer verildi. Daha sonra bir “Çocuk Sayfası” ekleyerek sayfalarını, edebiyata meraklı gençlere açtı. Gazetede Asım Haliloğlu’nun yazdığı çocuklara yönelik şiir ve manzum hikâyeler yer aldı. Alirıza Saraçoğlu gazetenin hemen her sayısında yazdığı birçok şiirle adını “velut” bir şair olarak duyurdu. Hüseyin Alibabaoğlu da yazdığı şiir ve masallarını -Birlik ve Öğretmen dergilerinin dışında- daha çok bu gazetede yayımladı. Aynı gazetede yayımlanan Rahmi Ali’nin “Ay ile Güneş” adlı çocuk hikâyesiyle Mücahit Mümin’in “Kafdağı’na Çıkan Çocuk” adlı masalı Batı Trakya’da çocuk edebiyatı alanında ciddi bir başlangıç olarak değerlendirildi. Bunların yanı sıra Akın gazetesinde, Enver Kavaklı, Mehmet Arif, Reşit Salih, Hüseyin Mehmet, Mustafa Hasanoğlu, Halil Haki, İmam Kasım, Mazlum Hüseyin, Rüveyde Dükkâncı, Suna, “F.P”, Âşık Çağlar, Hasan Nazik, Hayri Delioğlu, Aydın İbrahim ve “A” gibi imzalar da görüldü.
Türkiye’de öğrenim gören aydınların Batı Trakya’ya dönmesiyle başlayan kültür ve sanat hareketleri o yıllar içinde yayımlanan haftalık gazetelere de yansıdı. Özellikle “Azınlık Postası” çevresinde toplanan Rahmi Ali, Halil Haki, Mücahit Mümin, Mehmet Arif (Kemal Şevket Batıbey), Mustafa Tahsin (Tahsinoğlu), Nurten Akpınar (Nur) –Şimdilerde Nurten Altınok- Hüseyin Mahmutoğlu, İlbilge, Mümin Şener, Şebnem ve diğer imzalar çeşitli çalışmalarıyla Azınlık Edebiyatı’nın kökleşmesine ve gelişmesine büyük katkılarda bulundular. Azınlık Postası5 gazetesinde daha çok Rahmi Ali, Halil Haki, Mücahit Mümin, Mehmet Arif, Hüseyin Mahmutoğlu, Mustafa Tahsin, Nurten Akpınar, İlbilge, Mümin Şener, Şebnem gibi imzalar yer aldı. Mehmet Arif ve Halil Haki, yazdıkları makale ve sohbet türü yazılarıyla toplumun iç sorunlarını dile getiriyor, Rahmi Ali “Yeri Geldikçe” üst başlığı altında her hafta yazdığı sohbet ve köşe yazılarıyla “Azınlık Basını”nda yeni bir gelenek başlatıyor, arada hikâyeler yazıyor, yine azınlık basınında ilk kez “Azınlık Basınında Geçen Hafta” başlığı altında yazdığı yazılarla –Batı Trakya’da- eleştiri türünün başlamasına öncülük ediyordu. Mücahit Mümin ağırbaşlı denemeleri ve gittikçe olgunlaşan hikâyeleriyle dikkat çekiyor, Mustafa Tahsin de (Tahsinoğlu) yazdığı şiirlerle, bu alanda gelecekteki başarılı çalışmalarının müjdesini veriyordu. Başta (Nur) Nurten Akpınar6 olmak üzere diğer imzalar da ilerisi için umut vaat ediyorlardı.
Gazetede yer alan Mehmet Arif, Halil Haki, Mücahit Mümin ve Rahmi Ali’nin düşünce yazılarında toplumun daha çok iç sorunlarının ele alınıp işlendiği görülür. Bu yazılarda toplumla yönetim arasında yaşanan anlaşmazlıklar, çatışmalar, baskılar “!967 Albaylar Cuntası”nın sıkı sansürü yüzünden hemen hemen hiç işlenmemiştir.
Yazılarda, toplum yaşamındaki çarpıklıklar, bazı sorunlar dile getirilip bunlara bilimsel çözüm yolları aranır, toplum kendini sorgulamaya yöneltilirken özellikle Rahmi Ali ve Mücahit Mümin’in kullandıkları dildeki arılık ve akıcılık dikkat çekti.
Bunun yanı sıra, 1960 Kuşağı –özellikle bu gazetede yazan öğretmenler- Türkiye’de kazandıkları edebiyat zevkini gazetenin sanat ekine taşıyarak Türk Edebiyatı’nın Batı Trakya’da tanınmasına katkıda bulundular. Gazetenin ”Sanat Eki”nde Nefi, Behçet Necatigil, Ümit Yaşar Oğuzcan, Orhan Veli Kanık, Oğuz Kâzım Atok, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Hançerlioğlu, Abdülhak Hamit Tarhan, Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Kutsi Tecer, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Orhan Kemal, Melih Cevdet Anday, Cahit Saffet Irgat, Muzaffer Tayip Uslu, Nahit Ulvi Akgün… gibi Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden bazıları yer aldı.
“Azınlık Postası” gazetesinin son yıllarını yaşaması, bünyesinde “60 Kuşağı” edebiyat meraklılarını toplamış olan “Öğretmen” dergisinin kapanması, azınlığın bazı yazar ve şairlerini bu gazetede yazmaya itmiştir. Bunda Halil Hâki’nin de bir edebiyat meraklısı olmasının, daha önce diğer yayın organlarında bazı edebi çalışmalarının yayınlanmasının büyük rolü olmuştur. İleri gazetesinde başta Halil Hâki olmak üzere, Mehmet Çolak, M. Hatipoğlu, İbram Onsunoğlu, İmam Kasım, Refika Nazım, “M.”, Hasan Haliloğlu, “Seyirci”, “O”, “Sun”, “N.K”, “Öğretmen”, “E.İ.Rodopelli” (Hüseyin Mahmutoğlu), A. Kartaltepe (Rahmi Ali), “N.H”, H. Mahmutoğlu, “A” (Rahmi Ali), M. Ramadanoğlu (Mustafa Tahsinoğlu), M. Nuri, “Yakalı Çoban”, İbrahim İbrahim, A. Küplü, Ali Ayazmalı, Y.M, Oğuzcan, Ne-Sim, R.S. A.E., “Tütüncü”, “Dişçioğlu”, “M.T.R”, “Yaşam”, “M. Tütüncü”, “A.A”, Nesimay, Nermin Sütçü gibi imza
Öğretmen dergisi: Birlik dergisinin devamı olan öğretmen dergisi 1970 -73 yılları içinde 1. sayıdan başlamak suretiyle 20 sayı çıktı. Mayıs 1975 tarihinde 21. sayısıyla yeniden yayınlanmaya başlayan dergi, Şubat 1978 tarihinde 40. sayısıyla yayınına son verdi. Bir daha da çıkmadı.
Azınlık Postası gazetesi, Gümülcine’de (Komotini) Salahaddin Galip tarafından çıkarıldı. Haftalık olarak yayımlanan gazete,. Aralık1981 tarihinde yayınına son verdi.
Nurten Akpınar (Nur) Türkiye’de “Nurten Altınok” adıyla altı şiir kitabı yayınladı.