Асарлар. Махтумқули. Махтумкули

      Oxir iloji yo‘q, ul uydan chiqdi,

      Ko‘zidan shashqator qonli yosh to‘kdi,

      Biror yoqqa ketmay, xotinga boqdi,

      Xotini ko‘p hayron qoldi, yoronlar.

      Qanday it ekan deb, shunda ul zanon,

      Itga rahmi kelib, berdi unga non,

      Non bersa non toshga do‘ndi shul zamon,

      It cheksiz azoblar ko‘rdi, yoronlar.

      Suv berib ko‘rdilar unga ul zamon,

      Bo‘g‘zidan o‘tmasdan suv ham bo‘ldi qon,

      Hamma ko‘rgan bunga qoldilar hayron,

      Ko‘p yomon azoblar tortdi, yoronlar.

      Uni yana quvlab yetib urdilar,

      «Yit-yo‘qol!» deb cho‘x azoblar berdilar,

      Rosa quvlab, u yon bu yon surdilar,

      Bir cho‘l-biyobonga qochdi, yoronlar.

      It ketdi cho‘l bilan ko‘zlari giryon,

      Gala it uchradi unga nogahon,

      Oraga olishib, talashdi chunon,

      Bor yeri qora qon bo‘ldi, yoronlar.

      Ko‘p azoblar tortdi ul It bechora,

      Bo‘lib a’zolari qon, pora-pora,

      Andomiga tushib sonsiz bir yara,

      Itlardan qutulib qochdi, yoronlar.

      Bir yozi9 bor edi-ul Barrimajnun,

      Yo‘llar qumloq, havo issiq erdi chin,

      Biyobonga borib, holi ko‘p zabun,

      Tillari og‘zidan chiqdi, yoronlar.

      Ul It bo‘lib shuncha jazosin topdi,

      Suvsizlikdan og‘zi, burni ham kepdi10,

      Sarob ko‘rsa, suv deb aldanib chopdi,

      Ko‘p vaqt tilin sollab yurdi, yoronlar.

      Xotinning ko‘ngliga notinchlik tushdi,

      Dedi: «Mening erim qayoqqa qochdi.

      Oylarim tutildi, kunlarim yoshdi,

      Erimdan darak yo‘q dedi, yoronlar.

      Ul ayyom bir qari momo bor edi,

      Fol-qurra, har ishdan xabardor erdi,

      Bir kun borib ayol uni chaqirdi,

      Arzi-holin bayon qildi, yoronlar.

      «Bir necha kun bo‘ldi, yitibdir erim,

      Qayoqlarga ketdi, yo‘qdir xabarim.

      Daragin topmasam, yo‘qdir qarorim,

      Menga bir fol ochgil!» dedi, yoronlar.

      Momo aytdi: «Ering Oq It bo‘libdir,

      Barri-majnun degan cho‘lga boribdir

      Suvsizlikdan tilin sollab yuribdir,

      Sababi – munkirlik» dedi, yoronlar.

      «Alining uyiga bir gadoy kelmish,

      Qirq ming tillo qarzim bor, deb yolbormish,

      Ali ikki o‘g‘lin garovga bermish,

      Xalq eshitib hayron qoldi, yoronlar.

      Xalq barcha inonib, tasdiq qilibdir,

      Hazrati Aliga hayron qolibdir,

      Sening ering, unga munkir bo‘libdir,

      Shundan Oq It bo‘ldi» dedi, yoronlar.

      Ayol der: «Maslahat bergil, momojon,

      Ne ish qilsam erim qo‘lga solarman,

      Erim topmay nechuk qaror qilarman,

      Momo, maslahat ber dedi, yoronlar.

      Momo aytdi: «Barri-majnunga borgin,

      Ering bir oq itdir, tanigin, ko‘rgin,

      Ul cho‘lda boshqa it yo‘q, turur, bilgin,

      It ko‘rsang – eringdir» dedi, yoronlar.

      «Tanisang, qo‘lingga bir ipni olgin,

      Ul ipni Oq Itning bo‘yniga solgin,

      Sudrab Madinaga tez ola kelgin,

      Payg‘ambarga ko‘rsat» dedi, yoronlar.

      Ul folchi momodan so‘zni eshitdi,

      Izlab Barri-majnun cho‘liga ketdi,

      Mashaqqatlar bilan cho‘lga ham yetdi,

      Oq Itni axtarib yurdi, yoronlar.

      Yo‘llar qumloq edi, issiq havosi,

      Do‘zaxdan ziyoda cho‘lning balosi,

      Ul Oq Itni oxir topdi – ul osiy,

      Bo‘yniga ip solib, tortdi, yoronlar.

      Azob bilan Madinaga keltirdi,

      Yo‘lda charchab, necha-palla o‘ltirdi,

      Rasul huzuriga erin keltirdi,

      Payg‘ambar: «Bu ne sir?» dedi, yoronlar.

      Xotin aytdi: «Bu erimdir, bad bo‘ldi,

      Buning bad bo‘lmog‘i elga sad bo‘ldi,

      Murtazoga munkir bo‘lib, It bo‘ldi,

      Sizga olib keldim» dedi, yoronlar.

      Rasul aytdi: «Ey zan, bu erdan ketgin,

      Har bir ishning bitar joyiga yetgin,

      Munkir bo‘lgan bo‘lsa, Aliga eltgin,

      Ne qilsa, ul qilar» dedi yoronlar.

      Ul xotinning joni qoldi baloga,

      Surib-sudrab Itni eltdi sahroga,

      Oxir olib bordi sheri Xudoga,

      Sheri Xudo Itni ko‘rdi, yoronlar.

      Xotin dedi shunda: «Yo, sheri – Alloh,

      Bu mening erimdir, o‘zimga hamroh,

      Sizga munkir bo‘lgan bu osiy, gumroh,

      Xullas, olib keldim» dedi, yoronlar.

      «Endi olib keldim, yo Shohimardon,

      Qarodir yuzlari , mundadir usyon,

      Gunohidan o‘ting, ey, sheri – subhon,

      Ixtiyor Sizdadir» dedi, yoronlar.

      Ali bu xotindan so‘zni eshitdi,

      Unga rahmi kelib, gunohin o‘tdi,

      «Ey, munkir!» deb Itga shapati tortdi,

      Odam sifatiga keldi, yoronlar.

      Karam aylab unga ul sheri – subhon,

      Karomat ko‘rsatdi ul Shohimardon,

      Juhud bo‘lib o‘z ishidan pushaymon,

      Oxir yaxshilikka do‘ndi, yoronlar.

      Er-xotin ikkisi «Kalima» aytib,

      Musulmon bo‘ldilar ra’yidan qaytib,

      Bular ana shunday murodga yetib,

      Xudoga ko‘p shukur qildi, yoronlar.

      G‘arib Maxtumquli osiy-gunohkor,

      Gunohim kechirgil yo Parvardigor,

      O‘qigan