Лики духовности. Ксенофонт Уткин
вышедшей в 2004-м году «Алгыс аалы кітіҕір» («С благословением в пути-жизненном»). На странице 77 есть воспоминание К.Е. Гагариной о духовном наставнике М.И. Егорове. Позволю себе приводить ее откровение без никаких комментариев: «Киһиэхэ кыра да олоҕор төрүөт буолар эбит. Мин Мария Гаврильевна уонна Михаил Ильич дьиэ кэргэнин кытта көрсүбэтэҕим буоллар, атын сыаллаах-соруктаах, толкуйдаах, түбүктээх хардыылыы сылдьыам эбитэ буолуо. Аан бастаан үһүс кууруска университекка үөрэнэ сылдьан «Егоровтар стипендиаттара буоллуҥ» диэбиттэригэр олус долгуйбутум, соһуйбутум уонна сүрдээҕин сөхпүтүм. Олох туора дьон, ону ааһан, аҕа саастаах пенсионердар тоҕо билбэт дьонноругар көмөлөһөллөрүй диэн. Бастаан оҕолоро суоҕа буолуо, ол иһин атыттарга көмөлөһөллөр ини дии санаабытым. Кэлин билбитим, оҕолордоох, сиэннэрдээх, ону ааһан, өссө хос сиэннэрдээх эбиттэр. Ити кэннэ санаабытым: киһи бэйэтин эрэ иннин оҥостунара сатаммат эбит. Киһи – ылыахтаах эрэ буолбакка, биэриэхтээх эмиэ эбит диэн. Оччоҕо олоҕуҥ сырдыыр, санааҥ кэҥиир, үөрүүҥ үксүүр. Стипендиат үрдүк аатын сүгэрим миэхэ улахан эппиэтинэстээх этэ. Итэҕэли түһэн биэрбэккэ, өссө кыһаллыбыт, үлэлээбит киһи диирим. Ол курдук, үрдүк үөрэҕи кыһыл дипломунан стипендиат аатын сүгэ сылдьан бүтэрбитим. Итинник дипломунан үгүс Егоровтар стипендиаттара үөрэхтэрин бүтэрбиттэрэ. Ол аата, үрдүккэ, кэрэҕэ, үтүөҕэ тардыһар санаа – миэхэ эрэ үөскээбэтэҕин туоһулуур. Дипломнай үлэбин меценатство тематыгар суруйарбар салайааччынан философскай наука доктора, профессор, сахабын дии санаммыт урааҥхай бары билэр, ытыктыыр киһилэрэ Ксенофонт Уткин буолбута эмиэ мээнэҕэ буолбатаҕа. Кини СГУ профессордарыттан бастакынан Егоровтар стипендиаттара этэ. Онон, биһигини туох эрэ ситимниир, холбуур курдуга. Кэнники өйдөөтөхпүнэ, Михаил Ильичпит биһигини алтыһыннарбыт эбит. Онуоха муҥура суох махтанабын».
Я могу подтвердить, все здесь развернуто написанное – сущая правда. Уже, десять лет тому назад наша ученица глубоко вникла в смысл истинных благородных поступков. Эту интонацию, облегченную в рационально-логическую аналитику, мы находим в первой монографии К.Е. Гагариной «Меценатство: феномен духовного подъема», вышедшей в 2000-м году в НКИ «Бичик» общим тиражом 1000 экземпляров. Нынче книга стала библиографической редкостью.
По поводу научных разработок поговорим отдельно…
С тех пор, как мы познакомились с семьей Михаила Ильича и Марии Гаврильевны, была протянута нить духовного единства: Егоров – Уткин – Гагарина, была создана крепкая дружба, которая воплощена в Музей меценатства при Якутской государственной сельскохозяйственной академии, впоследствии названный именем Михаила Ильича Егорова.
Мы создали этот уникальный уголок летописи благородного почина духовного наследия дореволюционных благодетелей – купцов, предприимчивых и одновременно прогрессивно настроенных. Для меня это был третий прорыв в пространство музейной практики. Когда появилась инициатива увековечения только что