Вануату – дьол уйата. Даана Сард
ол диэн…
– Эн олимпиадаҕа барыларын сөхтөрбүтүҥ: ханнык эрэ ыраах улуустан кэлэн баран, манна сылы сыллаан анал оскуолаларга такайыллан үөрэнэр оҕолору кэннигэр хааллартаабытыҥ…
– Биһиги математикпыт курдук учуутал кинилэргэ баара саарбах. Итэҕэйиэҥ суоҕа, МГУ-ну бүтэрбит киһи.
– Да-а? Хайдах эһиэхэ тиийэн хаалбытый?
– Баппакка диэххэ сөп. Үөрэҕин бүтэрэн баран, Дьокуускайга ханнык эрэ институкка үлэлии сылдьан, профессоры кытары бурайсан оройуон киинигэр көспүт, онно да өр үлэлээбэтэх, туохтан эрэ сылтаан Хатыҥнаахха барбыт уонна онно олохсуйбут. Ол эрээри биһиэхэ даҕаны сүгүн-саҕын сылдьыбат, директоры, завуһу кытары мэлдьи тапсыбат аатырар, уопсайынан, майгытыгар биир дьиктилээх: киниттэн үрдүк дуоһунастаах дьону кытары бурайсар, хаһан да биир тылы булбат, куруук утарар идэлээх. Ол эрээри үөрэтэрэ чаҕылхай, ол иһин тулуйаллар.
– Миша, олимпиада кэнниттэн эйигин Дьокуускайга математическай оскуолаҕа көһөрө сатаабыттарыгар тоҕо аккаастаммыккыный?
– Билиэххин баҕарар буоллаххына, ити туһунан мин оннооҕор төрөппүттэрбэр да кэпсээбэтэҕим.
– Тоҕо-о?
– Итиччэ үчүгэй учууталлаах эрээрибин тоҕо ханна эрэ көһө сатыахпыный? Уопсайынан, аһара онно-манна талаһа сатаабаппын. Баҕар, аһара математиканан үлүһүйэрбиттэн буолуо, биир үксүн бэйэм бэйэбэр сылдьарбын ордоробун, этэллэрин курдук «коммуникабельнайа суохпун». Оттон Миша туһа туспа. Кини дьону кытары түргэнник билсэр, хаһан да кыбыстыбат, кимтэн да толлубат. Көрөҕүн, билигин даҕаны ити хаһан да харахтаабат уолаттарын ортолоругар адьас бэйэ киһитэ буолан хаалбыт дии.
– Хайа, пиибэлии тураллар дии? – кыыс маҥнайгынан бэлиэтии көрдө.
– Дьэ, ити баҕас куһаҕан. Мишка собуоттанан бардаҕына тохтуур аата суох буолааччы.
– Оччоҕуна бу киэһэ эрэйдииһик дии!
– Хомойуох иһин, оннук да буолуон сөп. Туормас диэн суох киһитэ.
– Бэйэтэ талбытынан сырыттын ээ.
– Мишка туохха эмэ түбэстэҕинэ эппиэтинэһи мин сүгэрбэр тиийэбин. Хайдах бииргэ кэлэн баран, атырдьах салаатыныы, арахсан хаалыахпытый?
– Оччоҕуна иннэлээх сап курдук бииргэ сылдьаҕыт дуо?
– Оннугар тиийиллэр.
Миша, кини туһунан кэпсэтэллэрин сэрэйбиттии, пиибэтин иһэ охсоот, чугастыы турар урнаҕа кураанах бытыылкатын бырахта уонна Костялаахха утары хааман кэллэ.
– Привет. Милаҕын дуо? – диэтэ кини, мичээрдии-мичээрдии. О-о, ити мичээри тулуйар кыыс аҕыйаҕа буолуо!
– Привет. Милабын, – кыыс уол кини аатын билэриттэн иһигэр соһуйдаҕа, ол эрээри саҥарбата.
– Оттон мин Мишабын, – диэт, кини Мила аттыгар олордо, – Костик мин туспунан кэпсээтэ ини?
– Кэпсээтэ.
– Туох диэтэй? – Миша төһө да мичээрдиирин тохтоппотор, хараҕа тымныынан хаарыйда.
– Үчүгэйи эрэ эттэ. Талааннаах диэтэ, үҥкүүһүт, ырыаһыт, уруһуйдьут… Таҥара эйигин айарыгар атыттардааҕар арыый да уһуннук бодьуустаспыт быһыылаах.
– Мин эмиэ