Исландские королевские саги о Восточной Европе. Татьяна Джаксон

      Литература

      Storm 1873; Finnur Jónsson 1932а; Bjarni Aðalbjamarson 1937; Gordon 1938; Paasche 1957; Lönnroth 1963; Ólafur Halldórsson 1967; Schier 1970; Holtsmark 1974;

      Andersson 1977; Andersson 1979; Hofmann 1981a; Andersson 1985; Holm-Olsen 1987;

      Simek, Hermann Pálsson 1987; Andersson 1988; Lange 1989; Джаксон 1991; Джаксон

      1993а; Ólafur Halldórsson 1993а; Zemack 1998; Lönnroth 2000; Лённрот 2000;

      Andersson 2003; Andersson 2004a; Ármann Jakobsson 2005; Sveinbjöm Rafnsson 2005;

      Andersson 2006; Phelpstead 2006; Bagge 2006; Глазырина 2009; Глазырина 2010.

      § 5.2.1. «Сага об Олаве Трюггвасоне» монаха Одда – редакция А

      Текст

      Публикуется по изданию: Saga Óláfs Tryggvasonar af Oddr Snorrason munk / Finnur Jónsson. København, 1932.

      6. Fra Garða konungi oc moður hans

      I þenna tima reð firir Garða riki Valldamarr konungr með miclum ueg. Sua er sagt at moðir hans var spakona oc er þat callat ibokum phitons andi er heiðnir menn spaðu. þat geck miok eptir er hon mælti. oc var hon þa a orvasa alldri. Þat var siþr þeira at iola aptan hinn fyrsta scylldi bera hana astoli firir hasæti konungs. Oc aðr menn töki til dryckio þa spyrr konungr moður sina ef hon sæi eða vissi noc-quom hasca eða skaða yfir gnapa sinu riki. eþa nolgaz með nocquorum ufriði eða otta. eða aðrir agimtiz hans eigu. hon suarar. Eigi se ec þat son minn er ec vita þer horva meinsamliga eþa þinu riki oc eigi oc þat er skelfi þina hamingio. En þo se ec micla syn oc agetliga Nu er borin aþessum tiðum еш konungs s. iNoregi ос a þessu ári sa er her man up fðþaz iþessu landi. oc sia man verða agetligr maðr. oc dyrlegr hofþingi. oc eigi man hann scaða gera þinu riki. helldr man hann þat margfalliga auca yðr til handa. oc siþan man hann aptr huerva til sins lanz þa er hann er a ungum alldri. ос mun hann þa oþlaz riki sitt þat er han er til borin. oc mun hann konungr vera oc skina með mikilli birti. oc morgum mun hann hialpare vera inorðral-fu hæimsins. En scamma stund mon hans riki standa yfir Noregs uelldi. beri mek nu abrot þui at ec man nu eigi framarr segia. oc ðrit sagt er nu. þessi Valldamarr var faðir Iarizleifs konungs. (Bls. 20–21)

      7. Fra Olafi T. s. oc Astriði moður hans

      En er þau Olafr oc Astrið hafðu verit ii uetr með Hakoni g. þa bio hann ferþ þei-ra uegsamliga oc fær þau ihendr kaupmonnum þeim er fara ætluðu i Garþa austr. ætlaði hann at senda þau til Sigurðar broður Astriðar hann hafði mikinn soma af Garða konungi. Hakon g. feck þeim alia luti þa er þa/ þurftu til þessar ferþar. oc skilþiz eigi fyrr við en þau comu askip með goðu foruneyti.

      Oc siþan letu þau ihaf. oc iþeire ferð comu at þeim rans menn oc tocu feit allt. en drapu suma mennina. oc leidu ser huem brot ymsa uega. oc siþan ianauð oc þrel-kan. Oc her skilþiz Olafr við moþur sina oc var hon siþan selld land af landi. Olafr var oc selldr mansali sem aðrir hertecnir menn oc þria drotna atti hann iþessi her-leiðingu. Oc sa er fyrstr keypti hann. het Clerkon oc sia drap fostra hans fírir au-gum honum. Oc litlu siþarr selldi hann Olaf þeim manni er Clercr. h. oc toe fírir hann hafr forkunnar goþan. oc var hann iþessa mannz valdi nocquora hrið.

      En sa guð er eigi uill leynaz lata dyrð oc ueg sinna vina. sua sem eigi ma liosit leynasc i myrcrinu. sua gerþi hann þa mikin ueg þessa hins unga mannz oc leysti hann af þessu ufrelsi sem forþum leysti hann Iosep. Oc þessi maðr er nu hafði valid yfir Olafi. selldi hann þeim manni er Eres het oc tok sa firir hann dyrlect clæði. þat er ver collum uesl. eða slagning. a vara tungu. Ос þessi husbondi er nu hefir keyp-tan hann var föþingi iheiðnum londum kona hans het Rechon, en son þeira h. Reas. hann keypti oc með honum fostbroður hans er Þorgils h. son Þorolfs. hann var ellre en O. þeir voro vi. vetr iþessu afelli. (Bls. 21–23)

      8. Fra Olafi Tryggva s.

      Oc nu iþenna tima ricþi Valdamarr yfir Garða riki hann atti þa drotning er Allogia h. oc var hin vitrasta cona. Sigurðr broþir Astriðar hafði sua mikin metnað af konungi at hann eignaðiz af honum miclar eignir oc mikit lén. oc setti hann yfir at skipa konungs malum, ос heimta saman scylldir konungs viða af heruðum. hans boð scylldi oc yfir standa allu konungs rikinu.

      Þa var Olafr ix uetra gamall er þessi atburþr gerþiz at Sigurþr moðurbroðir Olafs com iþænna stað er Olafr uar firir. oc var bondinn farinn til acrs með verkmonnum. Sigurþr reið þa iþorpit með micla sueit manna ос sðmilegt foruneyti. Þa var Olafr ileic með aðrum sueinum. hafði hann sua micla ast fengit af sinum herra at hann var ecki anauðigr eþa þræll. helldr sua sem ðskilegr son oc let hann honum engra luta vannt þeira er hann beiddiz. skemtaði hann ser ahueriom degi þat er honum þotti bezt.

      Oc Olafr fagnar honum vel oc með mikilli list. Oc Sigurðr tok uel oc bliðliga hans orðum. oc mælti sua. Se ec þat goðr sueinn at ecki hefir þu þat bragþ aþer sem herlendskir menn huarki með yfirlitum eþa mali. Nu seg mer nafn þitt oc ætt oc fostr iorð. hann suarar. Olafr heiti ec. en Noregr er ættiorð min. kyn mitt er konun-glict. Sigurðr mælti þa Huert er nafn faður þins. eða moþur. hann suaraði Tryggui h. faðir min. en Astriðr moþir. Sigurþr mælti. huers d. var moþir þin. hann suarar. hon var d. Eiriks af Oprustoðum riks mannz. Oc er Sigurðr heyrði þetta. steig hann af hestinum oc fagnaði honum uel oc minntiz við hann. oc segir honum at hann er moþur broþir hans. oc vist er þetta fagnaðar d. er við hafum her fundiz Siþan spyrr S. at ferþum Olafs oc þangat cornu hans. eða huersu lengi hann hafði þat afelli þolt Oc hann sagþi honum ferþir sinar sua sem gengit hafði.

      Oc eptir þat mælti Sigurþr. Villt þu nu frendi at ec kaupa þek at lauarði þinum oc ser þu eigi lengr i anauð hans eða þionustu. Hann suarar Vel em ec nu cohiín s. haN hia þui sem fyrr. en giama villda ec leystr verþa heðan ef fostbroþir min veri leystr af þrældomi oc fari hann með mer ibrot. S. q. þat giama gera vilia oc spara enga luti til.

      Oc siþan com Heres bondi heim oc fagnaði uel S. þuiat hann scylldi heimta landscylldir af þeim heruðum oc af huerio husi. oc sia yfir at þat greiddiz allt uel. Oc at lyctum vacði Sigurþr til við bondaN ef hann vildi selia sueinana. uið uerði. man ec nu þegar reiða verþ firir. hann suarar. Selia man ec hinn ellra sueiniN. sem ocr semz en hinn yngri er mer ufalr þui at hann er bæði vitrari oc þo friðari oc honum aN ec oc myclu meira oc mikit þycki mer at lata hann. oc ecki sel ec hann пета við miclu verþi. Oc er S. heyrði þetta. þa spyrr hann huar coma scylldi. oc bon-diN for þo æ undan. En S. leitaði þo eptir þui frecara. En fra lyctum er at segia þessar caupstefnu. at sueinn hinn ellri var firir mork gullz. en hinn yngri var fírir ix merkr gullz. oc þotti bonda þo meira at lata hann en hinn sueinin.

      4 Eptir þat for S. a brot með Olaf frenda sín oc heim iGarða riki. en þat voro log ilandi þui. at eigi scylldi þar up fðþa konungs s. af utlendu kyni ne fiarrlægio riki at uvitanda sialfum konungi. Sigurþr hafði Olaf heim með ser til husa sinna. oc varðueitti hann þar meþ launungu oc fara manna vitorði. oc þo i goðu yfirlæti. for