Исландские королевские саги о Восточной Европе. Татьяна Джаксон
hans þeir er hann atti þar margir ok gðfgir mattu eigi vita huart hann var nu aa lifi e(ðr) eigi þo at hann færi þaðan uetr gamall. en þeir höfðo siðan hann for af Suiþioðo þre uetr ecki til hans spurt vistli-ga. þviat fáir menn uissu alt hans nafn siðan hann for or Gorðum sem fyrr var s(agt). […] СВ. I S. 201–202)
16 92. (N)V skal segia þann atburð er miklu varð fyrr. Maðr er nefndr Loðinn. hann var vikverskr. auðigr ok ættaðr uel. hann var optliga i kaup ferdum en stundum i hemadi. Þat var aa einu sumri er Loðin for kaupferð i Austr ueg. atti hann einn skip þat er hann var aa ok mikinn kaup eyri. hann helt til Eistlandz ok var þar i kaupstef-nu vm sumarit. En meðan markaðrinn stoð var þangat fluttr margskonar kaupskapr. þar kom mart man fait, þar sa Loðinn konu nöckura er selld hafði uerit mansali. En er hann leit aa konu þessa. kendi hann at þar var Astriðr Eirilcs d(ottir) er aatt hafði TryGui konungr Olafs s(on). hun var þa v lik ok fyrr þa er hann hafði seeth hana. þviat nv var hun faul ok grvnn leít ok illa klædd. Loðinn gekk til Astridar ok sp(urði) huat væri raðs hennar hun svar(ar). Þungt er fra þvi at segia. Ek hefi uerit selld mansali. ok nu qn er ek higat flutt til þess at seliaz. Siþan kannaðuz þau við. visi hun skyn aa honum olc aa ætt hans. Bað Astriðr þa at hann mundi kaupa hana olc flytia hana heim til frænda hennar. […] (В. I. S. 202–203)
13 93. […] Hakon j(arl) hafði fengit af spraka nökkurn. at sa maðr mun vera fyrir vestan haf er OH nefniz. ok halldi menn hann þar fyrir konung. En j(arl) grunar af frasögn aNaRa manna at vera muni nðckuR af konunga ætt norænni. jarlinum var sagt at Oli kallaðiz girzkr at ætt. en hann hafði þat spurt at TryGvi Olafs s(on) hafði att son þann er farit hafði austr iGarða Riki ok þar upp fæðz með Valldamar konun-gi ok het sa Olafr. hafði j(arl) miök at spurningum leiðt vm þann maN. grunaði hann at sa enn sami mundi nu vera komin iuestr lðnd. Vm varit eptir Iomsuikinga orrosto stefndi j(arl) til sin mðrgum höfþingium austr ilandi. […] (В. I S. 204–205)
18д 105. […] Þvi nærst þa er ek var þreuetr. forvm vit moðir min or Sviþioð skipferði ok ætlaðum austr i Garþa Riki aa fvnd Sigurðar broður hennar. þa mættv ver vikin-gum ok vorum hertekin ok selld mansali. en svmt foroneyti ockart drepit. skilði þar með okkr moþur minni sva at ek sa hana alldri siþan. Ek var þa selld við verði sem aðrir mans menn. var ek.vi. vetr i þeiri aa navð aa Eist landi. þar til er Sigurðr moþur broðir minn leysti mik þaðan. ok flutti mik þaðan með ser austr iGarða Riki. þa var ek.ix. vetra. Aðra.ix. uetr var ek iGðrðum. enn i vtlegð. þo at fyrir mann doms sakir goðra hofþingia væra ek þar vel halldinn. þar næst var ek aa Vind landi.iiij. vetr. en.iij. fyrir vestan haf i hemaði. […] (В. I. S. 241–242)
18е 190. […] Siþan voro vit bæði tekin af vikingum. ok skilða ek þa við moþur mína sva at ek sa hana alldri siþan. Var ek þa þrysvar selldr man sali. var ek aa Eist landi með ollum vkuNum til þess er ek var.ix. vetra. þa komm þar einn minn frændi sa er við kaNaðiz ætt mina. leysti hann mik or aa nauð ok flvtti mik með ser avstr i Garða. var ek þar aðra.ix. uetr enn ívtlegð. þo at ek væra þa kallaðr fireals maðr. feck ek þar þroska nöckum. ok þaðan af meiri sæmd ok virþingh af Valldadmar konungi en likligt mundi þickia vm einn utlendan maN. […] (В. II. S. 68)
17 243. […] A þvi svmri for Eirikr j(arl) ok til Danmarkar aa fund Sueins tívgv skeggs Dana konungs. ok bað til handa ser Gyðu d(ottur) hans. (ok) var þat ath raði gert. fekk Eirikr j(arl) Gyðu. Vetri siðaR attu þau s(on) er Hakon het. Þa er Eirikr j(arl) hafði fengit Gyðu ok uerit eítt svmar i hernaði. sigldi hann um haustit aptr til Sviþiodar. ok var þar vetr ашп. En at vari bio hann her sinn ok sigldi siþan íaustr vegh. Ok þa er harm kom i RÍki Vallðamars konungs. tok hann at heria. drap mann folkit en brendi bygdir þar sem hann for en eyddi landit. hann kom til Aldeigiv borgar ok settiz þar vm. þar til er hann vaN staðinn. drap þar margt folk en braut ok brendi borgína alia, for hann siþan viða her skilldi vm Garða Riki. Sva segir i Banda drapu.
Odd hriðar for eyða.
ox hrið af þvi siþan.
log fágandi lægis.
land Valldamars brandi.
Aldeigív bravtz þu æghir
oss nvmnaz skil gvmna.
sv var hilldr með haulldum.
hörð komt austr j Garða.
Eirikr j(arl) var.v. svmur i þessum hernaði öllum samt. En aa vetrum var hann í Danmðrku með Sveíni konungi tívgu skegg mági sinum. en stundum i Svía velldi. […] (В. II S. 242–243)
Перевод
1 46. В то время, когда сыновья Гуннхильд пришли к власти в Нореге, правил в Гардарики тот конунг, которого звали Вальдамар. Жену его звали Аллогия. Она была умной и доброжелательной, хотя и была в то время язычницей. У конунга Вальдамара была мать, очень старая и дряхлая, так что она лежала в постели. И все же обладала она даром провидения от духа фитона, как многие те язычники, о которых говорили, что они предсказывают еще не наступившие и сомнительные события. И таков был там постоянно обычай, что в первый вечер йоля, когда люди сядут по местам в палате конунга, приносили старую мать конунга к его высокому сиденью. Говорила она тогда, не предстояло ли какого опасного немирья конунгу или его государству и о другом подобном, о чем ее спрашивали. Так случилось одной зимой, что, по обычаю, старая женщина была принесена в палату. Тогда спросил конунг, не видит ли она какого иностранного конунга или воина, который бы претендовал на его государство. Она отвечает: «Не знаю я, сын мой, ни о какой губительной войне, которая угрожала бы тебе или твоему государству. Однако вижу я видение большое и очень хорошее. На севере в Нореге родился некоторое время назад сын конунга, который будет воспитываться здесь в Гардарики, пока он не сделается знаменитым хёвдингом. Он не нанесет никакого урона твоему государству. Напротив, он и мир сохранит, и всячески увеличит твою честь. Наконец, он вернется в свое отечество, когда еще будет в расцвете лет, и завладеет тем государством, на которое имеет право по рождению. Он будет сиять ярким светом и достоинством, и многим