Առակներ. Մխիթար Գոշ
կա և նրանցից ոչ մեկին չի հասնում այդ, բայց քեզ կհասնի:
Եվ իշխանավորն ասաց.
– Ինչո՞ւ աշխարհի յոթանասուներկու ազգին չի հասնում այդ, իսկ ինձ կհասնի։
Եվ իմաստունն ասաց.
– Վախենում եմ պատճառն ասել, որովհետև կսպանես ինձ։
Եվ նա երդվեց չպատմել նրան, եթե պատճառն ասի։
Այն ժամանակ իմաստունն ասաց.
– Որովհետև դու ամեն ազգից դուրս ես, անօրեն, և քո վրա չկա իշխանություն և ինչ կամենաս կարող ես անել:
ԱՐԴԱՐ ՄԱՐԴԸ
Մի երիտասարդ ուխտել էր հարամ բան ամենևին չուտել և մի օր նա գնաց գետի եզրը և տեսավ, որ ջուրը մի խնձոր էր բերում։ Երիտասարդն առավ խնձորը կերավ անոթի, ապա միտն ընկավ իր ուխտը և խղճմտանքով գնաց գետն ի վեր, գտավ մի այգի և իմացավ, որ խնձորն այդ այգուց էր։ Երիտասարդն ասաց այգետիրոջը.
– Ողորմիր ինձ և առ խնձորի գինը կամ հալալ արա, որովհետև ես հարամ բան ամենևին չեմ կերել։
Եվ բուրաստանի տերն ասաց.
– Կեսը, որ իմն է հալալ քեզ և կեսը՝ իմ եղբորն է, նրան տեր չեմ։ Եվ իմ եղբայրը հեռու է, այստեղից վեց օրվա ճանապարհ։
Եվ երիտասարդը ճանապարհ ընկավ և գտավ այն մարդուն, ասաց.
– Կամ առ քո կես խնձորի գինը և կամ հալալ արա ինձ:
Եվ մարդն ասաց.
– Ո՛չ գինը կառնեմ և ո՛չ հալալ կանեմ։ Թե կուզես, որ հալալ անեմ, ես մի աղջիկ ունեմ, որ ո՛չ ականջ ունի և ո՛չ էլ լեզու, և ո՛չ ձեռք և ո՛չ ոտք, նրան կին առ, որ հալալ անեմ։
Երիտասարդն անճարացած առավ այդ աղջկան և երբ առագաստ մտան, տեսավ, որ աղջիկը ամենևին առողջ էր։ Եվ երիտասարդն աներոջն ասաց.
– Ինչո՞ւ էիր ծաղրում քո աղջկան։
Եվ նա ասաց.
– Ես ճշմարիտ էի, որովհետև ծնված օրից իմ աղջիկը արեգակի լույսը երդկից է տեսել և օտար մարդու ձայն չի լսել և օտարի հետ չի խոսել և ձեռքով մեղք չի շոշափել և ոտքը դռնից դուրս չի դրել։ Եվ ես քեզ նման հալալ մարդ էի ուզում և ահա դու եկար։
ԱՌՅՈԻԾԸ ԵՎ ՄԱՐԴԸ
Մի զորավոր առյուծ նստել էր ճանապարհին, և տեսակ– տեսակ գազաններ այդ ճանապարհով գալիս էին դողալով և անցնում: Առյուծը հարցրեց նրանց.
– Ինչո՞ւ եք փախչում և ո՞ւմ ահից եք զարհուրած փախչում:
Եվ նրանք ասացին.
– Փախի՛ր և դու, որովհետև ահա գալիս է մարդը:
Եվ առյուծն ասաց.
– Ո՞վ է մարդը և ի՞նչ է նա և ի՞նչ է նրա ուժը և նրա կերպարանքը, որ փախչում եք նրանից։
Եվ նրանք ասացին.
– Կգա, կտեսնի քեզ և քեզ վա՛յ կլինի:
Եվ ահա յուր հանդից եկավ մի հողագործ մարդ: Եվ առյուծն ասաց.
– Մի՞թե դու ես այն մարդը, որ փախցնում է գազաններին։
Եվ նա ասաց.
– Այո՛, ես եմ։
Առյուծն ասաց.
– Արի կռվենք:
Մարդն ասաց.
– Այո՛, բայց քո զենքերը քեզ հետ են, իսկ իմը՝ տանն են։ Եկ, նախ քեզ կապեմ, որպեսզի չփախչես, մինչև ետ գնամ առնեմ իմ զենքը և ապա կռվենք:
Առյուծն ասաց.
– Երդվի՛ր, որ կգաս, և ես կլսեմ քեզ:
Մարդն երդվեց, և առյուծն ասաց.
– Հիմա կապիր ինձ և գնա, շուտ դարձիր:
Մարդը հանեց պարանը և առյուծին պինդ կապով կապես կաղնու ծառին և ծառից կտրեց մի բիր և սկսեց զարկել առյուծին։
Եվ առյուծը գոչեց.
– Եթե դու մարդ ես, ավելի խիստ և անխնա զարկիր իմ կողերին, որովհետև այս խելքին այդպես է վայել:
ՄՈՒԿԸ