Прыгоды ўдалага салдата Швейка. Яраслаў Гашак
гоп, гоп!
Спалоханая пані Мюлер пад уражаннем жудаснага баявога спеву забылася на каву і, калоцячыся ўсім целам, слухала, як удалы салдат Швейк зноў зацягнуў на сваім ложку:
З Паннаю Марыяй – на чацвёрты пост
Выстаўляй, П’емонце*, памацней фарпост!
Гоп, гоп, гоп!
Бой пачаўся страшны каля Сальферына*,
Забівала куля, забівала міна.
Гоп, гоп, гоп!
Кроў цякла ракою, мяса – штабялямі!
У крывавай сечы не зраўняцца з намі!
Гоп, гоп, гоп!
За такую працу і аклад харошы.
Пасля бою возам прывязуць нам грошы.
Гоп, гоп, гоп!
– Богам прашу вас, – пачуўся жаласны голас з кухні, але Швейк сваю баявую песню даспяваў да канца:
Грошыкі ў кішэні, кухня дармавая! Хто яшчэ ў дывізіі весялей гуляе! Гоп, гоп, гоп!
Пані Мюлер выскачыла за дзверы і пабегла да доктара. Вярнулася яна праз гадзіну, калі Швейк ужо задрамаў. Абудзіў яго тоўсты пан, які, паклаўшы яму руку на лоб, гаварыў:
– Не бойцеся, я доктар Павэк з Вінаградаў. Пакажыце вашу руку. Гэты тэрмометр суньце сабе пад паху. Так, пакажыце язык. Яшчэ. Высуньце язык… Ад чаго памерлі ваш тата і ваша мама?
Такім чынам, у той час як Вена змагалася за тое, каб усе народы Аўстра-Венгрыі паказвалі найярчэйшыя прыклады вернасці і адданасці, доктар Павэк прапісаў Швейку супраць яго патрыятычнага натхнення бром і параіў мужнаму і сумленнаму салдату не думаць пра вайну.
– Ляжыце сабе спакойна, а заўтра я зайду яшчэ раз.
Калі на другі дзень доктар прыйшоў зноў, то яшчэ на кухні спытаў пані Мюлер, як сябе адчувае пацыент.
– Яму, пане доктар, горш, – адказала яна са шчырым смуткам. – Уначы, калі яго прыхапіў раматус, ён, прабачце, спяваў аўстрыйскі гімн.
Доктар Павэк палічыў неабходным адрэагаваць на гэту новую праяву лаяльнасці пацыента павышанай дозай брому. На трэці дзень пані Мюлер паведаміла лекару, што Швейку яшчэ горш.
– Пасля абеду, пан доктар, ён паслаў па карту ваенных дзеянняў, а ўначы трызніў, што Аўстрыя выйграе вайну.
– А парашкі прымае строга паводле ўказанняў?
– Па іх яшчэ, пан доктар, і не пасылаў. Накінуўшыся на Швейка з градам папрокаў і за пэўніўшы яго, што ніколі больш не прыйдзе лячыць чалавека, які адхіляе яго прынцып лячэння бромам, доктар Павэк пайшоў.
Заставалася яшчэ два дні да таго тэрміну, калі Швейк павінен быў аб’явіцца перад прызыўной камісіяй. За гэты час Швейк зрабіў налеясную падрыхтоўку: паслаў пані Мюлер, па-першае, купіць форменную фуражку, па-другое, пазычыць у кандытара за рагом вазок, у якім той некалі вывозіў падыхаць свежым паветрам свайго кульгавага дзядулю-злосніка. Потым Швейк успомніў, што яму патрэбны мыліцы. На шчасце, кандытар захоўваў як сямейную рэліквію і дзедавы мыліцы. Не хапала толькі букеціка кветак, які носяць рэкруты. Але і букет расстаралася яму пані Мюлер, якая за гэтыя дні моцна змізарнела, і дзе ні была, там і плакала.
Такім чынам, у той памятны дзень на пражскай вуліцы з’явіўся кранальны прыклад сапраўднага