Сымон-музыка. Якуб Колас

      Шкоды ў полі нарабіў,

      Здрасаваў шнуроў тры грэчкі,

      Вератнік[2] аўса прыбіў!

      I за тое ж дасталося

      Ад суседзяў, ад бацькоў.

      Многа выцерпець прыйшлося

      Папіханак, кулакоў!

      Толькі ж хлопчык не чуў болю,

      I не тым занят быў ён:

      Зыкі смутку, песні волі

      Чуў хлапчук з усіх старон.

      I цяпер, як непрытомны,

      Стаў на гонях і стаіць,

      Як выгнаннік, як бяздомны,

      Што не мае дзе схіліць

      Галаву сваю сірочу,

      I надзей у ім няма.

      Сам хлапчук не знаў, што хоча,

      Дзе, аб чым яго дума.

      Ён не ведаў, што з ім стала —

      Сэрца поўніў нейкі спеў,

      Думка дзесь не тут блукала,

      Дух як бы кудысь зляцеў.

      – Эй, Сымон… Заснуў, ці што ты?

      – А, то ты… Ах, мой дзядок!..

      – Дзе ж авечкі… Ой, блазнота…

      Ну, й дадуць табе, браток! —

      Тут Сымон ахамянуўся,

      Бегчы кінуўся кулём.

      – Стой! куды ты?.. Не ачнуўся!

      Унь авечкі, за аўсом! —

      «Збілі хлопца зусім з тропу,

      Як ён рух яшчэ схаваў?

      Б’юць, як цэпам тым па снопу!» —

      Дзед з сабою разважаў.

      – Ну, што думаў, брат Сымоне?

      – Ах, дзядуня, любы мой!

      Дудары тут шлі сягоння…

      Як жа гралі! а-ё-ёй!

      – Дудары? – стары спытаўся —

      Гм!.. дык унь што… пачакай!

      Ты, відаць, не просты ўдаўся,

      Дам табе я нешта… грай!

      Вось, пакуль што, мой бядача,

      Дудку дам табе я ў дар:

      Ты – музыка, брат, няйнача,

      Будзеш некалі дудар. —

              Расхінуў тут дзед халат

      Ды з кішэні-бакавушку

      Выняў дудку-весялушку

      I зайграў на гэты лад:

              «Свінні ў рэпе,

              Свінні ў рэпе,

              Парасяты ў грэчцы,

              А музыка

              Без языка

              Каля печы трэцца!..»

      I яшчэ дзед разоў пару

      Спрытна пальцамі прабег.

      У Сымонкі ў вочках, твару

      Бегаў ціхі-ціхі смех.

      Ен, працягшы сваю ручку,

      Вочак з дзеда не спускаў.

      – На, Сымоне, маеш штучку!

      Грай здаровы! – дзед сказаў.

      Як бы дар які там з неба,

      Дудку тую ўзяў Сымон.

      – Намачыць яе, брат, трэба:

      Галаснейшы будзе тон.

      III