Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін
Скочыў убок і кінуўся па прыступках, дзе на верхняй перамаўляліся трое маладых шляхцюкоў.
– Мне да яснепана вялікага канцлера! – голасна праскандаваў ён яшчэ здалёк. – Важнае паведамленне з вуснаў у вуха! Ад усвяцкага старасты яснепана Яна Пятра Сапегі! Маладзёны зірнулі на яго, мабыць развесяліўшыся такой рэкамендацыяй. Але і пераследнікі як ганчакі кінуліся ўслед.
– Хапай яго, хлопцы! На піва мецьмемы! – гукнуў галоўны.
– Воўк адчайна ірвануў з чужых рук крысо кафтана. Імя Сапегі прывяло ў рух шляхціцаў. Адзін з іх моцнымі штурханцамі адкінуў нападнікаў і паказаў дзверы, расчыненыя другім маладзёнам.
– Хутка туды!
Падганяць не было патрэбы. Уся тройца ўскочыла ў прыцемненыя сені і запляснула дзверы.
– Якое такое паведамленне да вялікага канцлера? – строга запытаўся першы з выратавальнікаў. – Глядзі, калі збрахаў!
Воўк са страхам падумаў, што напэўна чулі пра збеглага. Але ратунак, калі і мажлівы, то ад вялікага канцлера. Аддыхваўся, пазбаўляючыся ад перажытага спалоху.
– Не збрахаў, пане, бо не сабака, – адказаў з годнасцю. – Але ўсё асабіста пану вялікаму канцлеру. Такі загад пана Ігната Бражыны, ягонага ганца. Ён зараз у гетмана Жулкеўскага, як бы ў палоне.
Шляхцюкі крыху засердавалі, але першы, відаць важнейшы, запытаўся: – Як гэта ў палоне? А ну расказвай ды хутка і праўдзіва, – падагнаў Ваўка.
– Я, пане, казАк, але кАзак казаць не звык, – адгукнуўся Воўк.
Маладзёны не толькі не зазлавалі, але заўсміхаліся.
– Добра ўжо, калі такі слоўны, – пахваліў старэйшы. – Самы час пачуць нешта ўцямнае.
Воўк уздыхнуў з палёгкай і як мага дакладней пераказаў свае прыгоды з ганцом і папрасіў як найхутчэй паведаміць пра ўсё вялікаму канцлеру, бо на гэтым залежала Яну Пятру Сапегу, хоць ён, Воўк, з ім і не размаўляў.
Старэйшы нават выказаў шкадаванне, што пан стараста не меў прыемнасці перамовіцца з казаком Ваўком, але тут жа ўстаў і скіраваўся ўглыб пакояў. Воўк крыху асмялеў.
– Як думаеце, дапусцяць мяне да вялікага канцлера, хоць я і не шляхціц?
Шляхцюкі згодна засмяяліся.
– Дапусцяць, абавязкова дапусцяць. Толькі ці ведаеш ты, як сябе паводзіць?
– Я ж у гемана Жулкеўскага ў шатры бываў і не раз, прыгледзеўся, – напомніў Воўк пад дружны рогат маладзёнаў.– Толькі дайце мне нажа, – папрасіў Воўк. – Бо мой пры сядле застаўся.
– А гэта навошта? – устрывожыўся адзін.
– Не здымаць жа мне порткі пры вялікім канцлеру, – дакорліва прамовіў Воўк. – Ды і вам лепш адвярнуцца.
– Але ж хлопча сарамлівы, – прамовіў другі, падаючы невялікі нож.
Воўк паспрабаваў лязо на пазногцю, ухвальна паківаў галавою і стаўшы спіною да шляхціцаў, спусціў порткі. Старанна адпароў прышыты ў самым надзейным месцы пакунак і зацягнуў пояс.
– Дзякую пану, – з годнасцю прамовіў, аддаючы нож з выразным шкадаваннем. Прыдалася б такая цацка. – Вось яны,