Помнік літары «Ў». Вінцэсь Мудроў
калі ўпершыню выйшлі на сцэну?»
Які ж гэта быў год? Здаецца, шэсцьдзясят сёмы… А можа, шэсцьдзясят восьмы? Ужо і не згадаеш… Усё змяшалася ў баламутнай галаве… Але той, іхны першы выхад, запомніўся. Запомнілася круглая, скрозь парэпаная печ-галанка наўзбоч сцэны, паркалёвы заднік з нехлямяжым надпісам: «Агітбрыгада „Праметэй”», запыленыя, цёмныя спадыспаду ад дохлых мух, плафоны на столі местачковага клуба. Агітбрыгада «Праметэй» змагалася з заганамі заходняй культуры, і іхны гурт мусіў тыя заганы ўвасабляць. Яны павінны былі выйсці на сцэну, глынуць з аграмаднай бутэлькі «Кока-колы» – налепку для бутэлькі намалявалі чырвонай гуашшу – і загарлаць Can’t buy me love. Пасля другога куплета, паводле сцэнару, іх павінны былі выкінуць са сцэны хлопцы ў рабочых спяцоўках, а бубнача Мішку Яцыну яшчэ й агрэць дзеля жарту развадным ключом. Мішку, аднак, ключом не агрэлі. Пасля другога куплета, калі адключылі мікрафоны і з’явіліся хлопцы ў спяцоўках, у зале ўсчаўся вэрхал. Местачкоўцы нічога не зразумелі: падумалі, што гэта загадчык клуба вырубіў гук… Пару мясцовых зухаў падаліся на сцэну, далі выспятка «рабацягу», які трымаў Мішку за каршэнь, а ад задніх радоў стаў прабівацца да сцэны ўчастковы міліцыянт. Калі жарсці суняліся, яны чатыры разы запар выдалі Can’t buy me love, потым – столькі ж разоў – іхны бас-гітарыст Юрка Мамантаў праспяваў Yesterday, а ўвечары, сёрбнуўшы тутэйшай самагонкі, яны перапісалі расейскімі літарамі словы песні «Кент бай мі лав» і паказалі мясцовым зухам колькі гітарных акордаў…
– Будзьце асцярожныя! Па першай каляіне пройдзе грузавы цягнік!
Ён страсянуў плечукамі – рашуча, рэзка, нібыта спрабуючы стрэсці з сябе мінулае жыццё, – і агледзеўся. Са згуслай, пазначанай сінімі вогнікамі стрэлак цемры на яго глядзелі два цеплавозныя пражэктары. Спорная імжака рабіла іх святло размыта-рухавым, і здавалася, што адтуль, з цемры, паўзе, мерна ляскаючы жалезнымі кіпцюрамі, жаўтавокі цмок. Цеплавоз скалануў паветра сіплым гудком, дыхнуў у твар гарачай алівай, платформа дробна зыбанулася і машыніст, што вытыркаўся з бакавога акенца, махнуў яму рукой.
Травень далічваў апошнія дні, але пагоды не было: штовечар ішоў дождж, альбо, як цяпер, сыпала густая імжа. І ён, праводзіўшы вачыма жалезнага цмока, згадаў, што акурат такім часам у горадзе адчынялася летняя танцпляцоўка, і ў паветры таксама вісела імгла. Такімі вечарамі яму добра спявалася; гітарныя струны звінелі ад самага лёгкага дотыку, дзявочыя тварыкі вільготна блішчэлі, а паветра пахла прэлай ігліцай. Травень паціху мінаў, праз год зноўку прыходзіў; звінеў камарамі, халадніў лоб імжакай, трывожыў душу цьмянымі надзеямі, і кожны раз, апанаваныя тымі надзеямі, яны з Юркам Мамантавым вешалі на франтоне дашчанай веранды чорныя скрыні акустычных калонак. Аднойчы, увагнаўшы ў дошку ржавы цвік, Юрка скочыў з драбін, падхапіў калонку і, як бы між іншым, прамовіў: «Усё, граю апошні раз». Праз пару дзён сябар з’ехаў у Піцер, а яшчэ праз тыдзень прыслаў ліста, у якім паведаміў, што ў музвучэльню яго не прынялі, а таму давялося завербавацца на гандлёвы флот.
Юрка