Помнік літары «Ў». Вінцэсь Мудроў
аўтобус не палез. Пашыбаваў па дарозе, уголас мармычучы пад нос: – Не спяшайся… табе нельга спяшацца, – але ўсё адно ляцеў, як ветрам гнаны, і на хаду азіраўся – ці бяжыць хто-небудзь ззаду?
Ля пашарпаных дзвярэй, на якіх вісела шыльда «Выраб і падгонка ключоў», спыніўся, каб аддыхацца.
Майстэрня месцілася ў падвале. Туды вялі пакручастыя сходы, і, ступаючы па іх, даводзілася прыгінацца, каб абмінуць касмылі іржавай ваты, што звісалі з трубаў.
За нізкім, перапэцканым чорнай каланіцай столікам сядзеў кучаравы каўказец і калупаўся ў амбарным замку.
– А мне Руслана.
– Я Руслан, – каўказец кашлянуў, зірнуў з-пад пукатага лба і, паказаўшы на почапку замка, прамармытаў: – Падэржы тут.
Давялося ўзяцца за почапку двума пальцамі і назіраць, як майстар, з расейскімі мацюгамі на вуснах, спрабаваў крутнуць у замку масянжовы, крануты зялёнай пацінай ключ. Ключ гэты рабіў каўказца падобным да Бураціна.
– Вам прывітанне ад бабулі.
Замок шчоўкнуў, каўказскі Бураціна бліснуў вачыма, выцер прыполам халата брудныя рукі.
– Паспарт ест?
Каўказец параўнаў, мружачы левае вока, пашпартны здымак з арыгіналам, узяў з паліцы мабільнік, набраў нумар, тыцнуў мабілу яму ў рукі.
Слухаўка азвалася сіплым голасам Лёхі Кайданоўскага.
– Лёша, я ўжо тут, у Дзедаўску!
І ў той жа міг на брудны стол упалі два цупкія, перацягнутыя чырвонай стужкай пачкі.
– Пінжак надо было одэт. Палажыл бы в карманы, – заўважыў Бураціна.
Ён нічога не адказаў. Моўчкі ўкруціў грошы ў швэдар, піхнуў швэдар у кайстру і выйшаў з майстэрні.
Праз дваццаць хвілін прыгарадная электрычка ўжо несла яго да Масквы, праз гадзіну ён ужо ехаў у метро, а яшчэ праз паўгадзіны, падымаючыся па эскалатары станцыі «Беларуская-кальцавая», злавіў жаночую ўсмешку і на кароткі міг ізноў адчуў сябе маладым і шчаслівым.
І вось ужо пад нагой вагонная прыступка, ён кідае камплімент правадніцы («Думаў, так і не пабачу ў Маскве прыгожых жанчын»), з лёгкім уздыхам («Як абрыдлі гэтыя цягнікі!») вешае кайстру на алюмініевы гачак і плюхаецца на лаву. Заплюшчвае вочы, а скронь – надзейна і трывала – прыціскае да цёплай ад травеньскага сонца і мяккай ад убітага ў яе швэдра кайстры.
«І сапраўды – надзеў бы пінжак, дык і гора не ведаў. Грошыкі б былі вось тут, ля сэрца», – апанаваны такімі думкамі, ён мацае грудзіну, нібыта там і сапраўды ляжаць грошы, і адчувае пах дарагой парфумы.
Насупраць сядае чарнабровая жанчына ягоных гадоў – не па ўзросце зграбная, з цёмным пушком на верхняй губе. Суседка адсоўвае фіранку на сваім баку акна, папраўляе валасы на патыліцы.
Ён пазяхае ўпотай і прыгадвае раптам «Цёмныя прысады», свой улюбёны аповед. Акурат такую цыганаватую саракоўку абмаляваў у сваім апавяданні нобелеўскі эратаман.
– Вы чыталі Буніна? – зрываецца з вуснаў недарэчная фраза, і суседка, не адрываючы вачэй ад перона, ківае.
– І які ваш улюбёны бунінскі твор?
– «Руся»,