Kriteri I Leibnizit. Maurizio Dagradi
mostra.> dhe u largua.
<Ndërkaq po shkoj të marr hua një mjet më të saktë mikrometri. Duhet të kalibrojmë makinerinë e dytë.> tha Drew duke iu drejtuar laboratorit të metrologjisë.
Marron filloi të përgatiste makinerinë e parë, ndërsa dy japonezët po merreshin me të dytën. Bisedonin në gjuhën e tyre mbi disa detaje teknike, ndërkaq që prisnin mjetin e ri matës.
Një gjysmë ore më vonë Bryce po vendoste mbi pllakën A të makinerisë së parë një gjethe sallate jeshile.
E aktivizuan dhe gjethja u shfaq atje ku ishte më parë kana e ujit. Biologia e morri dhe e ekzaminoi me një mikroskop portativ që kishte sjellë më vete. Pas disa minutash ngriti sytë nga okularët.
<Duket perfekte. Venat, gojëzat, qelizat. Për sa mund të shikoj, duket gjithçka në rregull.>
Drew pohoi me kokë i kënaqur.
Provuan me lulet, zhardhokët, një kërpudhë dhe një bonsai të vogël megjithë vazo.
Çdo mostër shfaqej në mënyrë absolute e pandryshuar, pas transferimit.
Në të njëjtën kohë Maoko kishte kalibruar gap-in e makinerisë së dytë duke përdorur mjetin matës më të saktë.
Vendosën një fasule mbi pllakën e makinerisë dy dhe e aktivizuan. Fasulja u rishfaq rreth tre metra në të majtë të kanës së ujit, largësinë e saktë që ndodhej midis dy makinerive.
Bryce ekzaminoi menjëherë kokrën dhe e gjykoi si perfekte.
<Kalojmë tek mishi.> njoftoi.
E kishte sjellë tashmë.
Nga një çantë izolimi termik nxorri një kuti me biftekë.
Marron i pa me lakmi: kishte uri tashmë, në njëmbëdhjetë të mëngjesit.
Profesoreshë Bryce e pa me një buzëqeshje dhe i dha çantën e zbrazët, ta varte. Studenti shkeli syrin, duke i qëndruar shakasë dhe duke u shtirur si i zhgënjyer.
Bryce morri një thikë nga këndi i freskimit të laboratorit dhe preu një copë katrore nga bifteku, me brinjë afërsisht katër centimetra. Trashësia ishte rreth tetë milimetra.
E transferuan me makinerinë dy dhe testimi mikroskopik tregoi që ishte në rregull.
Marron e provoi.
<Shija ishte ajo që pritej. Po ashtu edhe përbërja.> Do të thoja që transferimi nuk e ndryshon aspak.
<Pikërisht kjo duhet të ndodhë, pasi teoria thotë që makineria shkëmben drejpërsëdrejti dy vëllime në hapësirë pavarësisht përmbajtjes së tyre.> komentoi Drew. <Si thoni, e provojmë me një formë kafshe?> pyeti Bryce.
Profesoresha mbeti e menduar për pak, pastaj vendosi.
<Po, e provojmë. Do na duhet të kryejmë analiza të biologjisë molekulare mbi mostrat që kemi transferuar, për të qenë plotësisht të sigurtë, por deri tani rezultatet e marra vërtetojnë teorinë e shkëmbimit në hapësirë.>
Reflektoi edhe për një çast.
<Për çështje të bioetikës do të fillojmë me forma jete të privuara nga sistemi nervor. Nëse diçka shkon keq të paktën nuk do vuajnë. Takohemi pas drekës.> dhe u largua.
Drew dhe të tjerët u përqëndruan tek teoria, në kërkim të një zgjidhjeje të problemit të fuqisë.
<Diçka po na shpëton.> tha Schultz. <Nga sa kemi kuptuar deri tani, aktivizimi i makinerisë krijon një Lidhës ndërdimensional midis vëllimeve në hapësirë drejtuar nga pllakat A dhe B. Lidhësi mbahet për kohën e Plankut19 dhe ndërkohë dy hapësirat shkëmbehen.>
<Nëse është vërtet ndërdimensionale atëherë po shtrembërojmë një dimension shumë të dendur.> ndërhyri Kobayashi. <Vetëm kështu justifikohet një nevojë fuqie kaq e lartë me rritjen e largësisë.>
<Kështu duket.> ndërhyri Schultz.
<Të përpiqemi ta bëjmë të dukshme gjënë, ndoshta na ndihmon.> ndërhyri Kamaranda. Filloi pastaj me ton pedagogjik, sikur po iu mbante një leksion studentëve të tij. <Ne të gjithë jetojmë në një hapësirë që e perceptojmë si tredimensionale, me përmasat e njohura të gjatësisë, gjerësisë dhe lartësisë. Por dimë që graviteti e ndryshon hapësirën, dhe kjo tashmë na vë në vështirësi sepse nuk arrijmë ta konceptojmë një situatë të tillë. Pra përdorim krahasimin klasik të tapetit elastik, në të cilën një sipërfaqe elastike, tapeti, përfaqëson hapësirën tredimensionale. Nëse vendosim një objekt mbi tapet ky do të deformohet, duke u përkulur nën peshën e vetë objektit. Sa më i rëndë të jetë objekti aq më i madh do jetë deformimi, domethënë përkulja e tapetit. Në vend të peshës të themi masa, që është e pavarur nga graviteti por edhe gjeneron gravitet. Kështu shohim që sa më e madhe është masa aq më i madh deformimi. Nëse do vendosnim mbi tapet një objekt të dytë, me masë më të vogël se i pari, ai do të rrokullisej në deformim, duke iu afruar kështu objektit me masë më të madhe. Këtë sjellje e përkufizojmë si tërheqje gravitacionale. Në të vërtetë edhe objekti me masë më të vogël e deformon hapësirën, pra ushtron një tërheqje gravitacionale ndaj objektit më masiv, edhe pse në masë më të vogël. Me analogjinë e tapetit elastik, që është dydimensional, arrijmë të kuptojmë konceptin e ndryshimit të hapësirës nga graviteti; ajo, në fakt, deformon tapetin në një drejtim pingul me shtresën e tapetit, duke i shtuar në fakt një përmasë gjeometrisë së tij. Të hamendësojmë, tani, sikur marrim tapetin tonë elastik dhe ta vendosim mbi një fletë xheli, që siç e dimë është një koloidal i fortë elastik, i deformueshëm sipas dëshirës. Makineria që po eksperimentojmë ekziston në hapësirën tredimensionale, që është e përfaqësuar nga tapeti elastik, dhe mesa duket kur aktivizohet hyn drejtpërsëdrejti tek fleta e xhelit, që përfaqëson një përmasë shtesë; kondeson, deformon një pjesë të xhelit, duke gjeneruar një kanal, Lidhësin, që në ekstremitetet e tij ngjitet pas tapetit elastik, hapësirës normale, dhe shkëmben midis tyre pjesët e hapësirës me të cilat lidhet. Pas shkëmbimit Lidhësi shpërbëhet dhe xheli kthehet në gjendjen e tij normale.>
Kamaranda bëri një pushim pas një ekspozimi të gjatë, pastaj vijoi me arsyetimin e tij.
<Sigurisht xheli është shumë i dendur, ndaj nevojitet shumë energji për ta kondensuar. Për ndonjë arsye që nuk e dimë, Lidhësi qëndron vetëm gjatë kohës së Plankut, edhe nëse administrimi i energjisë është shumë herë më i gjatë sesa ajo kohë. E mbajmë për gjysmë sekonde, vërtet?> pyeti duke iu drejtuar Kobayashit, që pohoi.
<Duhet të ketë diçka që pengon ekzistencën e Lidhësit për një zgjatje kohe më të lartë se koha e Plankut. Nëse do të zgjatej më shumë, ç’farë do të ndodhte? Ndoshta të dy hapësirat e shkëmbyera do të rishkëmbeheshin përsëri? Do të shkaktohej një luhatje e vazhdueshme shkëmbimi midis dy hapësirave? Nuk e shikoj këtë si një problem për gjeometrinë e hapësirës. Thjesht, duke çaktivizuar makinerinë dy hapësirat do gjendeshin në konfigurimin e fundit të arritur. Por, edhe mund të ndodhë, që nëse Lidhësi do zgjaste më shumë sesa koha e Plankut, të manifestohet një paradoks, karakteristikat e të cilit për momentin nuk arrij t’i imagjinoj, dhe një ligj natyre për momentin i panjohur të ndërhyjë për ta penguar.>
Qëndruan të gjithë të heshtur duke medituar mbi konsideratat e matematikanit indian.
Pas disa minutave Novak u ngrit në këmbë papritur, e zbehtë në fytyrë.
<Oh Zot!> bërtiti me një mbytës.
Të gjithë e panë të trembur.
<Nuk ka asnjë