Moja osoba. Łukasz Najder

      Dokument chroniony elektronicznym znakiem wodnym

      This ebook was bought on LitRes

       Wszystko jeszcze mogło się udać

      Moi rodzice tworzyli dość niekonwencjonalne małżeństwo: ojciec – starszy o dziesięć lat rozwodnik, mama – panna, każde z innego świata. On z „czerwonych” ateuszy i moczymord, ją wychowywano w umiarkowanej bogobojności, pochwale abstynencji oraz szacunku dla ładu i osiągnięć sanacyjnej belle époque. Do jego przodków i bliskich należeli widzewscy robociarze, agitatorzy polityczni i pracownicy instytucjonalni niższego szczebla – ojciec ojca, dziadek Najder, był portierem w Browarze Państwowym nr 2 na Orlej, co poniekąd determinowało mu kształt duszy i dni wolnych. Ona mieszkała w kamienicy na Piasecznej, którą tuż po Wielkiej Wojnie nabył jej dziadek, sklepikarz z Wielkopolski, pragnąc nadać swoim uciułanym przez dekady oszczędnościom materialny wymiar. Ów szorstki w obejściu i wyniosły Stanisław Szychowski, typ zupełnie dziewiętnastowieczny, który odmówił instalacji telefonu, bo nie mógł znieść myśli, że zadzwoni do niego ktoś obcy, zafundował nam dożywotni abonament na wywyższanie się i snucie fantazji o tym, jak wyglądałoby nasze patrycjuszowskie życie, gdyby nie barbarzyńcy od Bieruta i Gomułki.

      Ojciec za to dysponował własnym M-3 w potrójnym wieżowcu na Promińskiego (dziś – Rydza-Śmigłego) i choć blok utrzymano w standardzie PRL-owskim, to jednak różnica między schludnymi przestrzeniami z windą, zsypem, centralnym ogrzewaniem i łazienką a rodowym zamczyskiem Szychowskich nie zaliczała się bynajmniej do symbolicznych. Na Piasecznej rzeczywistość stanowiły toaleta na podwórku, która zimą z reguły zamarzała, piec węglowy i miska zamiast wanny. Na Boże Ciało przystrajaliśmy balkon w peonie i obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem iluminowany aureolą mrugających lampek choinkowych, a ulicę zasnuwały girlandy, pod którymi ciągnęła tłumna, głośna procesja. Wszyscy się znali. Popołudniami przesiadywano w oknach, na Wielkanoc strzelano z kalichlorku, księdza po kolędzie uważano za wydarzenie i funkcjonowano w rodzinach wielopokoleniowych. U ojca na Promińskiego – odwrotnie, każdy egzystował osobno we własnym lokum, przeważali nowożeńcy ze szczebiocącym przychówkiem oraz ludzie samotni. Nie łączono się tu w rytuałach i nikt jak u nas, na chojeńskich przedmieściach, nie pamiętał już sąsiadów Żydów, fabrykanckiej Łodzi, caratu, a w rozmowach nie posługiwał się toponimią sprzed okupacji i niepowtarzalną wymową niektórych słów, takich jak „Siajbler” czy „gieto”.

      Tuż po formalnym „Yyy, tak” okazało się, że prócz nazwiska, adresu i dziecka rodzice nie mają ze sobą zbyt wiele wspólnego. Ich małżeństwo zaczęło przypominać nużący irański film, do którego wmontowano parę scen z Tarantina. Ojciec uważał, że z racji widmowej schedy pradziadka Stanisława mama zadziera nosa, mama – że ojciec odbija sobie na niej kompleksy i niepowodzenia z pierwszego małżeństwa i ulega toksycznym wpływom swojej rodziny. Ona lubiła śmiech i bezpretensjonalność, on notorycznie miewał humory. Nie chodzili za rękę do kina, nie przepadali na romantycznych spacerach, nie wirowali na dancingach. Działali niby w tandemie, ale po odbębnieniu higieniczno-wychowawczych obowiązków, których byłem adresatem, każde wracało do swoich zajęć i przyjemności.

      Ojciec amatorsko malował. W trakcie przeziębień i niektórych mizantropijnych weekendów cierpliwie odwzorowywał techniką olejną