Onderwêreld. Fanie Viljoen
om nie soos ’n seer vinger uit te staan nie. Dis seker wat jy moet doen as jou ouers jou in jou finale skooljaar in ’n nuwe skool kom smyt. Die laaste ding wat jy wil doen, is uitstaan, anders wees. Dit kan nag word vir jou.
Skielik oorval ’n skuldgevoel my. Ek was amper die ou wat dinge swaar gemaak het vir hom. Bloot omdat hy nuut was hier by Lawson.
Maar dit het verander. Ek het gesien hy is eintlik ’n cool ou. Of liewer, dit was meer as dit. Ek het iets anders in hom gesien. Iets van my broer, John.
Wiskunde ná pouse. Die onderwyser is Bill Eden. Boggom, noem party ouens hom, omdat hy op sy beste na een van die Drakensberg se bobbejane lyk, al is hy Einstein reincarnated.
“Waar’s Eckardt?” vra hy onmiddellik toe sy oë oor die klas dwaal en op die leë stoel tot ruste kom.
Niemand antwoord hom nie.
Ek kan maar net sowel sê, reken ek.
“Ek het hom nog nie vandag gesien nie, meneer Eden.”
“Greg?”
“Hy was nie in sy kamer vanoggend nie.”
“Weet enigiemand waar hy is?”
Daar is geen reaksie.
Boggom se voorkop plooi. “Goed, ons was gister besig met die trigonometrie-oefeninge op bladsy 120. Ek wil hê julle moet dit klaarmaak dat ons kan aanstap na die volgendes toe. Ek is binne vyftien minute terug. Moet nou om vadersnaam nie die plek afbreek nie, manne.”
Toe hy uit is by die deur, begin die gesprekke oor en weer vlieg. ’n Stoeigeveg breek voor in die klas uit. Ek steur my nie daaraan nie, al weet ek dit gaan later voor my kop gegooi word: “Greg, jy is hoofseun en jy het dit nie gekeer nie.”
Plank kom sit op my lessenaar. “So, bru, dink jy hy’t ge-rock off?”
“Weet nie,” antwoord ek. “Maar ek dink nie so nie. Hy sou iets gesê het.”
“Dalk het sy pa-hulle hom kom haal iewers in die nag. Dalk ’n krisis by die huis.”
“Plank, jy klink nou nes een van daardie kamma-mense met hulle kamma-probleme in die sepies wat jy so kyk.” Jip, kan jy glo, ’n rugbyslot wat ’n sepieslaaf is. “Watse krisis kan dit nou wees?”
“Weet nie, G. Dalk het iemand ge-peg, who knows. Dit kan wees, hè? Sy pa-hulle kon hom maklik kom haal het. Wou dalk nie iemand pla daardie tyd van die nag nie. Dalk het hulle gedink hulle sal maar eerder net die volgende dag die skool bel en sê wat aan gaan. Dat hulle nie moet worry nie.”
“Jy dink?”
Plank se oë is vandag helderder as gewoonlik. Ook minder bloedbelope. Miskien dié dat hy vandag met sulke goed vorendag kan kom.
“Dis seker wat Boggom nou gaan uitvind het,” sê ek. “Iemand moet weet.”
Later kom Boggom terug. Die stoeigeveg voor in die klas het teen daardie tyd genadiglik opgehou en die klas is stil – een van die ouens het kywie gehou.
Boggom skuif sy das ingedagte reg en gaan aan met die klas asof niks gebeur het nie. Ek soek op sy gesig vir ’n teken. Wat het hy uitgevind? Ek word niks wyser nie, daarom gaan vra ek hom toe die klas verby is. Hy antwoord net: “Meneer Andersen neem kennis daarvan. Sulke goed het al vantevore met ander leerders gebeur.”
“Plank – ek bedoel Mark – sê Eckardt se ouers het hom dalk deur die loop van die nag kom haal. Dat hulle dalk vandag sou laat weet het.”
“Kan wees, Greg. Maar soos ek sê, los dit vir meneer Andersen. Hy sal met Da Vinci se koshuisvader ook gesels.”
Op pad na die volgende klas, spook die ding nog by my. Eckardt se selfoon het nog in sy kas gelê. En sy laptop staan ook nog in sy kamer. Sou hy dit gelos het as hy saam met sy pa-hulle weg is?
<h4>Log File: Die Tonnel</h4>
Die eerste skooldag van my laaste skooljaar speel af soos ’n lang, boring fliek. Van die ouens is al vroeg wakker en besig om reg te maak. Ek wil vir oulaas laat slaap. Maar Plank kom klop my wakker. “Komaan, Greg, die skool se hoofseun moet seker ’n voorbeeld stel vir ons ander ouens,” sê hy kamtig ernstig.
“Ek het nie myself gekies nie. Ek sal nog lê as ek wil,” antwoord ek slaperig.
“O, julle spul uitverkorenes,” grinnik Plank. “Hoofseun, onderhoofseun, VRL’s. Julle was almal blote saketransaksies, was julle nie? Wie se pa kan die skool se budget die grootste hupstoot gee? En daai badge wat hulle op jou bors vassteek, is die kwitansie wat jy die hele blerrie jaar gaan dra!”
“Plank, moet jy my nou so crap laat voel, hè? My oë is nog nie eens behoorlik oop nie. Ek hoop nie jy maak ’n gewoonte daarvan hierdie jaar nie. Ek sluit my deur voor ek gaan slaap, try my.”
“Kwanele gaan weer op jou case wees.”
“Ek het hom op sy plek gesit gisteraand by die VRL-vergadering. Dis hoekom ék kan laat lê, en hý vanoggend moet sukkel om die Trappers uit hul beddens te jaag.”
Plank skud sy kop, lag en loop weer.
Ek staan maar op. Op daardie oomblik kom Eckardt, die nuwe ou, by my kamer verbygestap. Natgesweet, asof hy gaan draf het. Sy oë vang myne in die verbygaan. Hardegat, dink ek weer. Ons sal nog gesels.
Die oggend se skoolbyeenkoms is in die Lawson-gedenksaal. Die matrieks sit op die galery, Verenigde Raad van Leerders voor. Doktor Alec Pienaar, die skoolhoof, vat die kateder vas terwyl hy praat, sy stem donderend deur die klankstelsel.
Ek hoor net hier en daar ’n woord, want dis dieselfde speech wat hy elke jaar hou: “… om die sakeleiers van die toekoms gereed te maak vir die reuse-taak wat op hulle skouers sal rus … uitmuntende prestasie … bevoorregte leerders … toekomsgerigtheid …” Plek-plek slaan hy oor na Engels, want Lawson is mos parallelmedium. “… with our dedicated team of teachers … business philosophy where science and technology meet the world of finance …” Dan terug na Afrikaans: “. . . die beste jaar ooit op akademiese en sportgebied …”
Wag!
Ek het iets gemis. Skielik kom ’n paar van die goed wat Dok Pienaar nou net gesê het terug: “Dit sal my laaste jaar as hoof van Lawson Kollege wees. Ek wou eintlik al verlede jaar my belange by die skool finaliseer, maar op aandrang van die skool se beheerliggaam en verskeie ouers, bly ek nog vanjaar aan. Soos ooreengekom met die beheerliggaam, sal ek egter nie voltyds by Lawson Kollege kan wees hierdie jaar nie. Die private sakebelange wat ek najaag, sal baie van my tyd opeis. Meneer Pete Andersen, die adjunkhoof, sal my plek volstaan wanneer ek nie hier is nie. Ek verwag dat julle hom sal ondersteun in hierdie reuse-taak.”
Private sakebelange. Ek wonder wat dit is? Dok Pienaar het verlede jaar ook iets hiervan gepraat. Dalk is dit maar net sy manier om te sê hy is nou keelvol vir hierdie plek, hy gaan sy skoene uitskop, vir homself ’n whiskey en soda gooi en begin info-mercials kyk.
Deur die loop van die dag word admin-reëlings vir die res van die jaar getref, klasroosters bespreek en ’n oorsig gegee van die leerplan. Maar die ding wat my die meeste opval, is al die waarskuwings en bedekte dreigemente dat hierdie matriekjaar nie kinderspeletjies gaan wees nie. Dat ons moet vergeet van girls, computer games en ander goed wat ons beperkte aandagspan kan aftrek van daardie groot einddoel: die matriekeindeksamen.
Ons onderwysers is meestal dieselfde klomp wat ons verlede jaar ook gehad het. Net Niel Manson, Besigheidstudies, en Jennie Lombard, Afrikaans, is nuut. Hulle kry hulle byname deur die loop van die dag. Niel Manson word eers Nil Man, en later Nelson Mandela. Jennie Lombard kry sommer dadelik die naam Jennie Langbaard vanweë die effense wollerigheid op haar bolip en ken.
Daardie middag dril die ingekontrakteerde atletiekafrigter van die Atletiek-Akademie ons vir die komende atletiekseisoen, ek vergader vinnig met die verskillende huise se koshuis-VRL’e en toe, uiteindelik, sak die son en kleur die blou berg om ons gloeiend oranje-geel, soos ’n reuse-goudstaaf.
Daar