łgać – kłamać; tu: forma 3.os.lp: łżesz. [przypis edytorski]
42
na pohybel – na zgubę; pohybel: szubienica, rusztowanie, na którym wieszano skazańców. [przypis edytorski]
43
wyżnik – w grze w karty: starsza karta, najczęściej trzecia co do ważności: rycerz, walet, jopek. [przypis edytorski]
44
kozerny – odpowiedni; wyżnik kozerny: najstarsza figura w grze karcianej zw. mariaszem, pamfil. [przypis edytorski]
45
Myszkowski Zygmunt (1562–1615) – marszałek wielki koronny (od 1603 r.) na dworze króla Zygmunta III Wazy; popierał politykę wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce. [przypis edytorski]
46
Bobola Andrzej (1591–1657) – jezuita, kaznodzieja, zajmował się nawracaniem wyznawców prawosławia na katolicyzm; sprawował liczne funkcje kościelne; autor tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza (uznanie Matki Boskiej za Królową Polski 1.04.1656 r.). [przypis edytorski]
47
verba volant (łac.) – słowa ulatują. [przypis edytorski]
Tyszkowicz Jan a. Iwan (zm. 1611) – także: Tyszkowic, Tyszkiewicz, Tyskiewicz; arianin, za odmowę złożenia przysięgi na Trójcę Świętą (arianie nie uznawali dogmatu o trzech osobach boskich) oskarżony o bluźnierstwo i herezję, torturowany (ucięto mu język, dłoń i nogę), skazany na karę śmierci i stracony; do odrzucenia apelacji powołującej się na tolerancję religijną zagwarantowaną przez konfederację warszawską z 1573 r. i wykonania wyroku przyczyniła się żona Zygmunta III Wazy, królowa Konstancja. [przypis edytorski]
50
pleczysty – o szerokich plecach, barczysty. [przypis edytorski]
51
czekan (z tur.) – broń ręczna, wąska siekierka a. młotek osadzony na długiej rękojeści. [przypis edytorski]
52
ad primum (łac.) – po pierwsze. [przypis edytorski]
53
ad secundum (łac.) – po drugie. [przypis edytorski]
54
pereat (łac.) – niech zginie. [przypis edytorski]
55
a l'assassino (wł.) – na mordercę (przekleństwo). [przypis edytorski]
56
niewarteś – nie jesteś wart. [przypis edytorski]
57
pierzchnęły – dziś popr.: pierzchły. [przypis edytorski]
58
plecyma – dziś popr.: plecami. [przypis edytorski]
59
hareszt – areszt. [przypis edytorski]
60
pogarnąć się – tu: zbliżyć się. [przypis edytorski]
