Zamek kaniowski. Goszczyński Seweryn

      Nie drzymie szyldwach, płomienie ocuca,

      A wiatr jesienny gałęzie mu zrzuca —

      I znów, jak usnął, śród drzewa umilka.

      Gdzieś tam daleko śpiewa kur przed świtem;

      Dalej i głuszej słychać wycie wilka;

      Bliżej Roś pluska kręconym korytem,

      Niby sen cichy tej strony kołysze.

      Co za świst przykry budzi lasów ciszę?

      Jak dziki wicher ocucony w borze,

      Takim zakipiał cały obóz gwarem;

      Jako gdy wicher zaiskrzy pożarem,

      Tak zaiskrzyły w krąg piki i noże,

      Kiedy na nagłe pogwizdnienie trwogi

      Spłoszony obóz porwał się na nogi.

      Jeszcze gwizdnienie: w oka mgnieniu po niem

      Wszystkie kopyta z miejsca zatętniały

      I ciasnym kołem stanął obóz cały,

      Gdzie widmo jezdca79 mgli się karym koniem.

      „Co to, Nebabo? – zaraz go poznali,

      Bo któż by z koniem wydał się wspanialéj? —

      Co to za trwoga?” – z obawą spytali.

      „Chcę was pożegnać, bo już ruszam daléj.

      Niechże to dla was nie będzie niemiłem,

      Że trwogi nie ma, a ja ją wzbudziłem.

      Lecz jeśli macie i serce, i głowę,

      To nie będziecie na mą głusi mowę.”

      Tu go młódź w węższe otoczyła koło,

      Bo się patrzała i słuchała rada,

      Jak męstwem dumne rozpromienia czoło,

      Jak w szczerej mowie śmiałym sercem gada.

      „Nie myślę długo przed wami ja prawić,

      Co mię przymusza was, bracia, zostawić” —

      Zaczął Nebaba. Wyrosły śród czerni80,

      Zna jej umysły i wzruszać je umie;

      I tak przystało mówić jego dumie:

      „Atamanowi swemu bądźcie wierni;

      Przy nim tak dobrze można tutaj drzymać81!

      A ja nie mogę dłużej z wami trzymać

      I ziewać z wami; ja jeszcze skłuć mogę

      Choć kilku Lachów, choć dwór jeden złupić;

      Wtedy mi będzie przyjemniej się upić!

      To was i żegnam, i ruszam w swą drogę”.

      Ostra przymówka dopięła zamiaru.

      Mruk dobrej wróżby, podobny do gwaru

      Pierwszego lodu, gdy go łamią fale,

      Obiegać począł zawstydzoną zgraję.

      Nebaba ciągnąć mowy nie przestaje:

      „Odstąpić Szwaczki ja nie radzę wcale;

      Gdy tak wygodnie przy tym atamanie —

      Któż ze mną pójdzie, a z nim nie zostanie?

      Sam więc pospieszę, gdzie mię niosą oczy,

      Żwawszych do dzieła znaleźć towarzyszy;

      Jednak, co powiem, niech z was każdy słyszy