Stara baśń, tom pierwszy. Józef Ignacy Kraszewski

Stara baśń, tom pierwszy - Józef Ignacy Kraszewski


Скачать книгу
pszenna, białe, delikatne, jedzone często tylko od święta pieczywo. [przypis redakcyjny]

      41

      tyn – płot z gałęzi a. belek. [przypis redakcyjny]

      42

      szemrać – rozmawiać półgłosem, szeptać. [przypis edytorski]

      43

      zawierać – tu: zamykać. [przypis edytorski]

      44

      tok – podłoga z ubitej gliny; klepisko. [przypis edytorski]

      45

      dym się dobywał

1

łotoć – rodzaj kaczeńca. [przypis redakcyjny]

2

pierzchnęło – dziś: pierzchło; pierzchnąć – uciec. [przypis edytorski]

3

zatętniało – dziś: zatętniło. [przypis edytorski]

4

nazad – z powrotem. [przypis redakcyjny]

5

łom – tu: łamanie. [przypis redakcyjny]

6

łoza – rodzaj krzewu z rodziny wierzbowatych; wierzba szara. [przypis redakcyjny]

7

listki – dziś popr. forma N. lm: listkami. [przypis edytorski]

8

osiczyna – gatunek drzewa, topola osika a. topola drżąca, której liście drżą przy najmniejszym podmuchu wiatru. [przypis edytorski]

9

guz (daw.) – guzik. [przypis edytorski]

10

kułak – pięść. [przypis redakcyjny]

11

byłali – czasownik z partykułą -li; znaczenie: czy była, czyżby była. [przypis edytorski]

12

nagotowany – tu: przygotowany. [przypis redakcyjny]

13

juk – skórzany worek służący do przewożenia bagażu na grzbiecie zwierzęcia. [przypis redakcyjny]

14

sakiew – dziś popr. D. lm od wyrazu sakwa: sakw. [przypis edytorski]

15

rozgartować – rozgarnąć. [przypis edytorski]

16

oba podróżni (daw.) – dziś popr.: obaj. [przypis edytorski]

17

skoro – szybko. [przypis edytorski]

18

staja – daw. miara długości, licząca ok. 1 km. [przypis edytorski]

19

staj kilkoro – dziś popr.: staj kilka. [przypis edytorski]

20

bałwan – tu: posąg pogańskiego bóstwa. [przypis edytorski]

21

polański – przym. utworzony od rzecz. Polanie, nazwy plemienia słowiańskiego. [przypis edytorski]

22

z południa – dziś: po południu. [przypis edytorski]

23

gościniec – droga. [przypis redakcyjny]

24

wiszary – rodzaj rośliny; splątane zarośla. [przypis redakcyjny]

25

padły – tu: przepadły, zniknęły. [przypis edytorski]

26

mieniać się (daw.) – zmieniać się. [przypis edytorski]

27

trzęsawica – trzęsawisko; teren bagnisty. [przypis edytorski]

28

rychło – szybko. [przypis edytorski]

29

skórznie – daw. obuwie skórzane. [przypis edytorski]

30

wtóry – drugi. [przypis edytorski]

31

rozlegać się – tu: rozciągać się. [przypis edytorski]

32

tyna a. tyn (daw.) – ogrodzenie drewniane, z gałęzi a. belek. [przypis edytorski]

33

od deszczów wypłukana – dziś: przez deszcze wypłukana. [przypis edytorski]

34

wiszar – kożuch roślin (czyli pło), trzcin i paproci, porastających torfowisko położone na stromym zboczu; torfowisko wiszące. [przypis edytorski]

35

w zrąb – daw. technika wznoszenia zabudowań polegająca na wypełnianiu drzewem lub innymi materiałami ustawionego uprzednio szkieletu z potężnych belek. [przypis edytorski]

36

mieniać (daw.) – zamieniać. [przypis edytorski]

37

Wineda – na pół legendarne słowiańskie miasto u ujścia Odry, mające być ważnym ośrodkiem handlowym. [przypis edytorski]

38

przyjść do czegoś (daw.) – zdobyć coś, zyskać; tu: jakeście do niej przyszli: jak ją dostaliście. [przypis edytorski]

39

wiedźma – tu: kobieta doświadczona, znająca życie; od wiedzieć: ta, która wie. [przypis edytorski]

40

kołacz – bułka pszenna, białe, delikatne, jedzone często tylko od święta pieczywo. [przypis redakcyjny]

41

tyn – płot z gałęzi a. belek. [przypis redakcyjny]

42

szemrać – rozmawiać półgłosem, szeptać. [przypis edytorski]

43

zawierać – tu: zamykać. [przypis edytorski]

44

tok – podłoga z ubitej gliny; klepisko. [przypis edytorski]

45

dym się dobywał (…) przez nieszczelny dach – jest to opis tzw. kurnej chaty. [przypis edytorski]

46

dzieża – drewniane naczynie do rozczyniania mąki. [przypis redakcyjny]

47

ceber – duże naczynie wykonane z drewnianych deszczułek ułożonych pionowo jedna obok drugiej i spiętych razem dookoła obręczami; w dwóch dłuższych, przeciwległych deszczułkach znajdowały się otwory, przez które przekładano drąg, dzięki czemu naczynie mogły nieść dwie osoby; w cebrach noszono najczęściej wodę. [przypis edytorski]

48

żarna – przyrząd do ręcznego mielenia zboża, złożony z dwóch kamieni: dolnego, nieruchomego, często wgłębionego dla pomieszczenia ziarna oraz górnego, ruchomego, służącego do miażdżenia ziarna na mąkę. [przypis edytorski]

49

bodnia – duża drewniana beczka; od jej nazwy pochodzi określenie zawodu osoby zajmującej się wyrobem takich i podobnych naczyń, bednarza.


Скачать книгу