Böcklin, Arnold (1827–1901) – szwajcarski malarz uznawany za prekursora symbolizmu, wysoko ceniony w epoce Młodej Polski; obraz Siehe, es lacht die Au (Spójrz, łąka się śmieje) stworzył w 1887. [przypis edytorski]
70
przyprzążka – zaprzężenie dodatkowego konia do wozu; tu przen.: dodatek. [przypis edytorski]
71
marmelada – dziś: marmolada. [przypis edytorski]
72
Książę Ciemności z obrazu Saszy Schneidera – chodzi zapewne o obraz Der Fürst der Verdammten (Książę potępionych) z 1896. [przypis edytorski]
73
perski proszek – substancja służąca dawniej do zwalczania owadów, zwłaszcza pcheł, uzyskiwana z wysuszonej i sproszkowanej rośliny, zwanej wcześniej złocieniem dalmatyńskim, a dziś raczej wrotyczem dalmatyńskim. [przypis edytorski]
74
teherański almanach – na wzór znanego Almanachu Gotajskiego, rocznika genealogicznego zawierającego informacje o europejskich rodach arystokratycznych. [przypis edytorski]
w przedmowie pierwszej – nie odnaleziono żadnych śladów tej pierwszej przedmowy. [przypis edytorski]
2
Żeromski, Stefan (1864–1925) – polski prozaik, publicysta, dramaturg. [przypis edytorski]
3
Mirbeau, Paul Adam, Margeuritte – Octave Mirbeau (1848–1917), Paul Adam (1862–1920), Paul Margueritte (1860–1918), pisarze francuscy. [przypis edytorski]
4
Berent, Wacław (1873–1940) – polski powieściopisarz i tłumacz okresu modernizmu, jeden z gł. przedstawicieli realizmu w literaturze Młodej Polski. [przypis edytorski]
5
Boy – pseudonim Tadeusza Żeleńskiego (1874–1941), krytyka literackiego i teatralnego, tłumacza literatury francuskiej, przyjaciela S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]
6
Panna de Maupin – powieść fr. powieściopisarza Théophile'a Gautier, wyd. w 1836. [przypis edytorski]
7
wypadków majowych z roku 1926 czy marcowych z roku 1927 – mowa o zamachu stanu w Polsce dokonanym w dniach 12–15 maja 1926 w Warszawie przez marsz. Józefa Piłsudskiego oraz zapewne o ogłoszonej 11 marca 1927 delegalizacji Niezależnej Partii Chłopskiej, radykalnie lewicowej partii ludowej. [przypis edytorski]
8
à la (fr.) – na wzór, na sposób przypominający coś innego. [przypis edytorski]
9
Samozwaniec, Magdalena, właśc. Magdalena Niewidowska, primo voto Starzewska, z domu Kossak (1894–1972) – polska pisarka satyryczna. [przypis edytorski]
10
Chwistek, Leon (1884–1944) – polski malarz, filozof, matematyk, teoretyk sztuki; przyjaciel S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]
11
major (ang.) – burmistrz. [przypis edytorski]
12
Rydz – przedwojenna znana restauracja z dancingiem w Warszawie, przy ul. Nowosenatorskiej 1. [przypis edytorski]
13
Słonimski, Antoni (1895–1976) – polski poeta, dramatopisarz, prozaik, felietonista. [przypis edytorski]
14
Irzykowski, Karol (1873–1944) – polski krytyk literacki, poeta, prozaik, dramaturg. [przypis edytorski]
15
à propos (fr.) – co się tyczy, w związku z; wyrażenie wprowadzające nowy temat w nawiązaniu do czegoś. [przypis edytorski]
16
Rytard, Jerzy Mieczysław, właśc. Mieczysław Antoni Kozłowski (1899–1970) – pisarz polski, autor utworów o tematyce podhalańskiej; jego powieść Wniebowstąpienie (1923) to rodzaj prozy poetyckiej ze słabo zarysowaną fabułą. [przypis edytorski]
17
Skamander – polskie czasopismo literackie, wydawane w latach 1920–1928, a następnie 1935–1939. [przypis edytorski]
18
Nikt nie zmusi mnie, abym pięknie brzmiące słowo dwusylabowe „tryumf” drukował „triumf” – odniesienie do jednej ze zmian ujednolicających i porządkujących pisownię polską uchwalonych w roku 1918; obecnie poprawna jest zarówno forma zmodernizowana: „triumf”, jak i dawniejsza: „tryumf”. [przypis edytorski]
19
popojka (reg., z ros.) – pijatyka. [przypis edytorski]
20
à la manière russe (fr.) – na sposób rosyjski. [przypis edytorski]
21
gurgito nel campo vasto (daw. wł.) – gardziel w rozległym polu (słowo gurgito nie występuje we współczesnym jęz. wł.); wyrażenie przywodzące na myśl użyte przez Wergiliusza w Eneidzie (I, w.118): rari nantes in gurgito vasto (nieliczni pływający po bezkresnej głębinie). [przypis edytorski]
22
à coup sur (fr.) – z całą pewnością, na pewno. [przypis edytorski]
23
un cochon triste (fr.) – smutna świnia. [przypis edytorski]
24
Proust, Marcel (1871–1922) – francuski pisarz, autor cyklu W poszukiwaniu straconego czasu, arcydzieła powieści psychologicznej. [przypis edytorski]
25
Valéry, Paul (1871–1945) – francuski poeta i eseista, uprawiający poezję refleksyjną, intelektualną. [przypis edytorski]
26
ontologia (filoz.) – nauka o bycie. [przypis edytorski]
27
Arrhenius, Svante (1859–1927) – fizykochemik i astrofizyk szwedzki, laureat Nagrody Nobla (1903). Twórca teorii panspermii, według której życie rozprzestrzenia się wśród ciał niebieskich dzięki przenoszeniu jego zarodków przez ciśnienie promieniowania świetlnego. Autor wielu książek popularnonaukowych, m.in. Das Schicksal de Planeten (1911; wyd. polskie Losy planet, 1914). [przypis edytorski]
28
aprenuledelużyzm (neol.) – ponaschoćbypotopizm, z fr. apres nous le deluge: po nas choćby potop. [przypis edytorski]
29
aplikant – absolwent prawa odbywający praktykę przygotowującą do wykonywania któregoś zawodu prawniczego. [przypis edytorski]
30
marka (daw.) – znaczek. [przypis edytorski]
31
Strug, Andrzej, właśc. Tadeusz Gałecki (1871–1937) – pisarz i publicysta, działacz ruchu
