Voorskrif vir die hart. Kristel Loots
“Dis nie ék wat praat nie, dis die vaak.”
“Het jy tog nie regdeur gery nie? Ek het dan gedink jy gaan oorslaap.”
“Ek wou, maar …”
Dis moeilik om te verduidelik. Daar was skielik ’n dringendheid in haar om so ver as moontlik van Johannesburg af weg te kom. En dit het na te veel moeite gevoel om af te pak en by ’n hotel in te teken.
“Dit was nie baie verstandig van jou nie, sus.”
“Ek weet, maar moenie nou met my baklei nie. Ek is te vaak daarvoor.”
“Waar is die windpomp?”
“Nie ver van Arendsnes af nie.”
“Is jy ernstig?” Sy hoor die verligting in sy stem. “Is jy amper daar?”
“Ek kan die dorpie sien waar ek van die pad afgetrek het.”
“Is jy veilig daar waar jy staan?”
“Ek kan jou verseker hier is nie ’n lewende siel met slegte – of goeie – bedoelings in sig nie. Net ’n groot, leë niks. As ek hier aan die skree sou gaan, sal die dassies begin rondskarrel en die nare ding op die windpomp sal sy vlerke klap, maar verder sal daar nie veel gebeur nie.”
“En as jou motortjie kalf?” vra hy bekommerd.
“Kry julle anderdag my geraamte hier.”
Sy hoor hoe Louis sy tong klap. “Ek is ernstig, Zoely. Jy’s vroualleen, jy moet versigtig wees.”
“Ek het gedink toe daar ’n man in my lewe was … sou ek veilig wees. Dat hy my sou beskerm. Wat ek nie geweet het nie, is dat ’n man in jou huis ook ’n adder aan jou boesem kan wees.”
“Los nou eers jou gewroeg. Kry jou ry en sorg dat jy in die beskawing kom.” Daar is ’n stiltetjie voordat hy sê: “Jy weet jy kan altyd terugkom as dit te erg raak daar, nè?”
“Ek weet, ja,” sê sy om hom gerus te stel.
Maar omdraai is nie werklik ’n opsie nie, dit weet sy.
Teen die tyd dat sy by Arendsnes indraai, voel dit of daar sand in haar oë is. En só moet ek nou voor die dokter verskyn, dink sy vies. Sonder grimering, en sonder dat ek my hare gekam of my tande geborsel het. Eerste indrukke is glo blywend. Wat beteken die ou dokter gaan altyd aan my dink as ’n verwaarloosde vrou met sakke onder haar oë, deurmekaar hare en gekreukelde klere.
Miskien, besluit sy dan, is dit ’n goeie ding dat sy lyk soos die lappop wat op die ashoop beland het. Wat die liewe dokter van Arendsnes ook al in gedagte gehad het met sy vreemde vereistes vir ’n locum, hy behoort dadelik te besef dat daar nie romantiese wegbreeknaweke op hom wag nie.
Sy hoef gelukkig nie stil te hou om vir iemand te vra waar die spreekkamer is nie. Sommer by die ingang van die dorp waar besoekers aan Arendsnes hartlik welkom geheet word, is daar ’n padwyser met Dokter in groot, duidelike letters.
’n Bekende warmte sprei om Zoely se hart. Dis wat ek is, dink sy dankbaar. ’n Dokter. Iemand wat pyn verlig, wat mense gesond maak. Daar is niks anders wat sy ooit weer wil wees nie. Beslis nie iemand se trofeevrou nie.
“Toe ek met jou getrou het, het ek nie gedink jy gaan vir die res van jou lewe ’n huisdoktertjie bly nie,” het Dawid haar graag verwyt. “Ek het gehoop jy beskik oor meer ambisie as dit.”
Zoely skud haar skouers. “Voertsek, Dawid!” sê sy hardop. “Voertsek uit my kop en uit my lewe uit. Gee my ’n kans om van voor af te begin.”
Toe sy stilhou voor die skakelhuisie wat as spreekkamer dien, hark Zoely met haar vingers deur haar hare. Miskien moes sy tog maar by ’n garage langs die pad stilgehou en iets aan haarself probeer doen het, maar dis asof sy selfs dáárvoor te moeg is. Dit was ’n lang pad en ’n lang nag, met herinneringe wat haar bloots gery het. Buitendien, sy is so moeg vir voorgee, moeg daarvan om die blink kant bo te hou. Op die oomblik is daar min blink in haar lewe om boontoe te draai. Miskien is dit goed as die mense van Arendsnes haar op haar slegste leer ken. Sodat wanneer die waarheid haar eendag inhaal – en dit sal – die skok nie so groot sal wees nie.
Sy strek haar arms toe sy uit die motor klim om van die spierspanning in haar skouers ontslae te raak. Toe teug sy die vars seelug diep in haar longe in. Om haar krys seemeeue opgewonde oor ’n paar broodkrummels op die sypaadjie. Die geluide, eie aan ’n stranddorpie, is soos musiek in haar ore en sy kry daardie vakansiegevoel wat enige binnelander ervaar wanneer hulle ná ’n lang reis uiteindelik die see ruik. Sy kyk na die kothuisies in verskillende kleure wat afdraand na die strandgebied loop en weer tref die helderheid van die omgewing haar. Hier, in hierdie skilderagtige plekkie, besef sy dankbaar, gaan ek hopelik vir die volgende jaar werk.
Die ontvangsdame is duidelik onverhoeds betrap toe Zoely by die deur instap.
“Ek is Zoely Fou- …” Sy sluk. Is sy nou heeltemal mal? Om haar getroude van in ’n oomblik van swakheid te laat uitglip! Sy kug. “Ek is Zoely du Toit,” stel sy haarself bekend.
Die ontvangsdame druk aan haar hare. “Die nuwe dokter? Ag, ekskuus tog,” vra sy om verskoning en spring orent. “Dís nou ’n verrassing! Ons het Dokter eers later vanmiddag verwag.”
“Ek weet. Ek het vroeër weggekom as wat ek beplan het. En toe ry ek sommer deur.”
“Al die pad van Johannesburg af? Ag, maar dan moet Dokter mos moeg wees.”
“Ek is nogal. Ek sal graag wil gaan afpak en ’n paar uur slaap,” lag Zoely gemoedelik.
“Ek wou nog vars blomme in jou deel van die huis gaan rangskik het,” sê die ontvangsdame spytig.
“My deel van die huis? Ek verstaan nie?”
“Ja. En die vensters ’n bietjie oopgemaak het dat dit nie so muf ruik nie, jy weet?”
Nee, sy weet nie, maar sy sal uitvind, besluit Zoely. As sy net hier kan wegkom. Sy kyk versigtig om haar rond. Die wagkamer sit vol pasiënte, wat na haar staar asof sy uit die buitenste ruim hier geland het. Sy kan hul nuuskierigheid verstaan, maar dit doen niks om haar ongemak te verminder nie.
Sy lek oor haar lippe. Sy raak skoon op haar senuwees wanneer sy deur ’n wagkamer moet stap. Dis asof sy bang is vir die pasiënte, eerder as hulle vir haar. Die siekes in ’n wagkamer is gewoonlik ’n verenigde front, en sy as dokter is in die ander kamp. Soms selfs die vyand, wat hulle langer laat wag as wat hulle wil en wat met inspuitnaalde en galbitter medisyne dreig. Eers later, eers wanneer ’n pasiënt begin gesond word, word ’n dokter as ’n held gesien. Maar ook net tot die rekening in die posbus beland …
Wat sou hulle wat haar so aanstaar van haar dink? wonder Zoely. Sal sy so uitgerafel soos sy nou lyk genoeg vertroue by hulle inboesem sodat hulle dit sal waag om later haar spreekkamer te betree?
Ek moet so professioneel as moontlik optree, besef sy en trek haar skouers agteroor. “Alles reg, juffrou,” verseker sy die ontvangsdame. “Al wat ek nodig het, is die adres en ’n sleutel om oop te sluit.”
“Dokter Vincenzo het die sleutel. Daar is op die oomblik ’n pasiënt by hom, maar hy sal nie lank wees nie.”
Die ontvangsdame kom agter die toonbank uitgestap. “En Dokter moet tog nie vir my juffrou sê nie. Ek is Hermien van Schalkwyk.”
Zoely hoor ’n deur oopgaan en dit raak stil in die wagkamer. Alle oë is in daardie rigting gedraai.
“Dokter Vincenzo?” roep Hermien. “Die nuwe dokter is hier. As Dokter dalk ’n tydjie het.”
Zoely draai om. Sy wil vorentoe stap, maar sy stol in haar spore. As dít dokter Vincenzo is – die man met wie sy gekorrespondeer het en saam met wie sy veronderstel is om te werk – gaan sy permanent asemnood hê. Dis beslis nie ’n dirty old man wat voor haar staan nie, maar ’n beeld van ’n man.
Hy doen sy Italiaanse naam gestand met sy donker, broeiende voorkoms, breedgeskouer