Roep van die woestynwind. Malene Breytenbach
paar mense loop, en Bedoeïene in lang gewade en hooftooisels met donkies en kamele met veelkleurige saals verbykom.
“Aan die einde van die Siq waardeur ons nou ry, is die grootste verrassing van almal,” sê Dale. “Die Al Khazneh, oftewel die Tesourie.”
Sy kan ’n uitroep van verbasing nie keer nie toe daar meteens ’n enorme Grieks-Romeinse graftombe voor hulle opdoem. Dit staan maklik vyf verdiepings hoog, sodat hulle en hulle voertuig skoon verdwerg word. Sy voel asof sy in tyd teruggegaan het na ’n mistieke en geheimsinnige ou wêreld. Sy verwag amper om swaar gewapende krygers hulle tegemoet te sien ry op kamele en Arabierperde.
“Dis … ongelooflik,” sug sy. “Ek moet hiervan foto’s neem. Hou asseblief stil, Dale.”
Hy parkeer ’n entjie weg en hulle klim uit. Denise neem verskeie foto’s en vra Dale dan om voor die Tesourie te poseer.
“Is jy seker jy wil my op die foto hê?” vra hy.
“Ja, want jy lyk amper soos ’n Arabier,” spot sy. “Ongelukkig het jy nie die regte klere aan nie. Jy moes eintlik ’n gewaad en ’n kopdoek gedra het en nie kakieklere nie.”
Hy lag. “Ek probeer soos Indiana Jones lyk.”
“As jy Petra een keer gesien het, wil jy altyd weer terugkom,” glimlag Julie en beduie om haar. “Dis iewers in hierdie klowe waar Dale se prinses versteek lê.”
“Ja, sy wag daar vir my om haar soos Doringrosie uit die ewige slaap te kom verlos,” terg hy. “Kom, Denise, daar is nog baie om te sien en te fotografeer.”
Hulle ry verder, deur ’n vallei, verby nog tombes in die rots, met ’n straat langs met gevalle suile, tot by ’n baie groot uitgrawing aan die linkerkant waar verskeie mense werk. Dis so besig soos ’n miernes.
Dale hou stil. “Hier is die Groot Tempel waar ons nog vandeesweek sal werk, maar dan gaan ons vort,” vertel hy. “Môre kan julle dit behoorlik bekyk. Nou wil julle seker hotel toe gaan en stort. En ’n bietjie rus. Later kan ons iets gaan eet, so teen seweuur. Die kos hier is heerlik, baie gekrui en smaaklik, met baie rys. Julle sal genoeg water en versnaperinge in julle kamers hê om tot dan deur te kom. Ek het gesorg daarvoor. Hier moet jy baie gebottelde water drink, anders droog jy uit. Die plaaslike Moslems drink en bedien nie alkohol nie, maar ek kan vir julle lekker plaaslike bier met die naam Philadelphia bedien. Wyn is hier skaars en duur.”
Dale ry weer verder en dan stop hulle voor ’n eenvoudige gebou naby ’n museum. “Hier is ons hotel. Maak julle tuis.”
Denise sit vars gebad en aangetrek, met skoon, blink hare, op die stoep in die kring van lig. Langs haar sit Dale, en sy moet haar met wilskrag daarvan weerhou om heeltyd na hom te kyk. Hy is vir haar net so oorweldigend soos die Siq en Al Khazneh, spot sy met haarself.
Hy lyk so gesond, geesdriftig en bruingebrand. En sy lyftaal teenoor haar is allesbehalwe afsydig. Hy tree op soos in die verlede: raak aan haar, kyk na haar met ’n sekere lig in sy oë, asof hulle nooit so kil uitmekaar is nie. Wat moet sy daarvan aflei?
Sy teug aan haar bier en luister hoe hy en een van die Amerikaanse argeoloë, John Nesbitt, aan hulle as nuwe aankomelinge die uitgrawings beskryf wat reeds dié seisoen gedoen is. Dit lyk asof die twee goeie vriende is. Denise verbeel haar dat John Nesbitt haar met nuuskierige belangstelling dophou. Sou Dale enigsins van haar gepraat het?
“Kom ek verduidelik hoe ons dag hier verloop,” sê Dale, en hy kyk na haar. Sy is verplig om terug te kyk en hulle blikke sluit. “Ons sit beslis nie rond en rus nie. Ons daaglikse roetine is nie soos dié van Indiana Jones nie. Terloops, Indiana Jones and the Last Crusade is hier in Petra verfilm. Hier werk mense van allerhande nasies: Arabiere, Amerikaners, Europeërs, Suid-Afrikaners en selfs Japannese. Almal help om die antieke Nabatea weer te laat leef. Dís wat my so fassineer van argeologie: ons kan vergange mense se lewenswyse en kultuur weer opdiep.
“Ek en my span staan reeds om halfvyf in die oggend op en dan eet ons eers ontbyt. Pap is gewoonlik op die spyskaart, want dis vullend. Julle besoekers hoef natuurlik nie so vroeg uit die vere te klim nie. Julle kan later by ons aansluit en kyk wat ons doen. Ek sal môre werk, want dis Donderdag. Die spanne en laboratoriumassistente begin om sesuur werk. Studente help hier en daar sodat hulle aan alles kan deelneem, en dis wat jy gaan doen, Arend. Julle kan ook na die opgrawings kom. Julle weet ons moet elke ding noukeurig aanteken, en die burokrasie vereis gedetailleerde verslae. Hulle is bang ons beroof die land van sy skatte.
“Ons neem ’n pouse in die middel van die oggend vir tee en toebroodjies, dan werk ons tot ongeveer halfeen, wanneer ons middagete neem. Daarna is dit te warm, dan siësta ons ’n bietjie, swem in ’n poel by Wadi Siyagh, of ons gaan na Wadi Musa om by een van die vyfsterhotelle te swem en te kuier. Om sesuur, wanneer die skaduwees hier in die klowe lank raak en dit koeler word, bekyk ons die artefakte wat gedurende die dag gevind is, sodat dit gekatalogiseer kan word. Aandete is om seweuur. Om agtuur vergader die spanne wat opgegrawe het hier by die hoofkwartier en bespreek die resultate. Die laboratorium is dan besig om die vondse te was, te sorteer en aan te teken. Ons werk vyf dae per week só tydens die opgrawingseisoen. Vrydae is hier soos Sondae, want dan wil die Moslems af hê. Ons ander ry rond en vermaak onsself. Gelukkig het julle op ’n Woensdag gearriveer, dus kan ek julle oor twee dae ’n bietjie rondneem.”
Hy glimlag vir Denise. “Hoe klink dit?”
“Uitstekend, dankie. Julle klink nie asof julle julle regtig uitmergel nie.”
Hy grinnik vir haar, die ou ondeunde grinnik wat haar hart altyd vinniger laat klop het. “Toe maar, op Saterdae werk ons weer – ons ondersoek die erdewerk wat ons gevind het. Maar daarna speel ons kaart, luister na musiek en kuier. Almal ken mekaar hier. Die hoofman oor my span Bedoul, Mamdi Al-Haloul, en sy vrou Amlyah het ons genooi na ’n ete waar hulle bokvleis en tradisionele geregte sal bedien. Dis vir Maandagaand. Op Sondae werk die Moslems weer, maar ek sal julle vermaak. Dalk kan ons na een van die kastele hier naby gaan kyk.”
“Dit sal fassinerend wees,” meen Denise. Sy is dankbaar dat hy spesiaal tyd aan hulle afstaan, want die samesyn sal nie lank wees nie.
Die aandete is gesellig en hulle ontmoet verskeie ander mense, maar hulle gaan kruip vroeg in om die volgende dag weer vars te kan wees.
Denise word wakker en besef dat die son helder skyn. Sowaar, sy het laat geslaap en niemand het haar kom wakker maak nie. Dis al agtuur, sien sy op haar horlosie.
Sy haas haar na die badkamer met seep en handdoek. Sy sien niemand nie, maar sy hoor mense in die verte praat. Sy stort vinnig en trek skoon kakieklere en stapskoene aan.
In die eetsaal tref sy Julie aan, besig om ontbyt te eet.
“Hei, jou laatslaper! Kom eet. Ek moet erken ek was ook nie te vroeg op nie. Ons het mos nie geslaap op die vliegtuig nie. Dale-hulle is lankal weg. Ons kan netnou gaan kyk waarmee hulle besig is. Hoe kry jy dit reg om so vars en mooi te lyk? Ek sweer ek het sakke onder my oë.”
Denise glimlag en gaan sit. “Nee wat, jy lyk oukei.”
’n Arabier kom onmiddellik in en sit ’n bord pap voor haar neer.
“Die diens is uitstekend hier,” skerts sy. “Ek het nog nie eens na die spyskaart gekyk nie.”
“Nee, dit lyk my hier moet jy eet wat jy kry en dankbaar wees. Ons is natuurlik laat, maar Dale het seker met hulle gereël om vir ons kos te maak. ’n Mens sou sweer ons is BBP’s. Ek is nuuskierig om te sien wat Dale-hulle onlangs gevind het. Onder die sand is so baie skatte wat nog opgegrawe moet word, maar kom die Khamsien-wind, waai alles weer toe.”
Ná ’n stewige ontbyt loop hulle af na waar die uitgrawings aan die gang is. Hulle moet taamlik diep by die Tempel ingaan en baie trappe klim voordat hulle by die gedeelte kom waar Dale, Arend en ’n span Bedoeïene-helpers besig is om gebukkend in ’n afgekampte gebied te werk.
Soos gewoonlik kan Denise Dale nie met kalmte nader nie, en sy moet haar bedaard voordoen. Om hom weer so te sien, fris en oorweldigend, versteur haar heeltemal.
Hy