Drome van liefde. Schalkie van Wyk
Schalkie van Wyk
Drome van liefde
Melodie
1
Tertius Lindeque haak die silwergeverfde voëlkoutjie aan die staander langs die yskas in sy kombuis en draai om. Hy wil iets sê, maar swyg wanneer hy Sanet Grové hurkend voor die mandjie van ’n groot, wit kat sien sit.
Sy blik rus ’n oomblik lank op die meisie se hand wat liefderik oor die kat streel en kuier dan op haar glansende, heuningblonde hare, haar fyn, egalige gelaatstrekke en haar sagte, vol lippe wat so maklik glimlag. Sy kyk op asof sy bewus is van sy blik op haar, en haar oë is groot en wolkgrys, omraam met digte, donker wimpers.
“Lag jy omdat ek soos ’n sentimentele oujongnooi ’n hartroerende afskeid van my kat neem?” vra Sanet, ’n ligte blos op haar wange terwyl sy opstaan.
“ ’n Oujongnooi … jý?” Hy kyk bewonderend na haar slanke figuur. Sy is langer as gemiddelde lengte, maar haar slankheid en fyn liggaamsbou laat haar korter lyk, mymer hy; of dalk is die enkele ry sproetjies op haar neusbrug verantwoordelik vir sy nouliks beteuelbare drang om haar in sy arms te neem en haar te beskerm.
“Ek was twee weke gelede reeds vyf-en-twintig. My tant Das het juis in die Kerstyd gesê vir slim en geleerde vroue het sy hope respek, maar dis ’n baie dom vrou wat sê sy het nie ’n man nodig om haar gelukkig te maak nie.” Sanet glimlag, die uitdrukking in haar oë peinsend. Sy sug en sê: “Arme tant Dassie …”
“Tant Dassie is jou ma se suster wat nooit getroud is nie?” vra Tertius en verwens homself oor sy papbroekigheid. Hy weet reeds vier jaar lank wie tant Dassie is. Sy is doktor Dorothea de Bruyn, jare lank skoolhoof aan ’n bekende Afrikaanse meisieskool en nou reeds afgetree. Waarom vra hy dan so ’n onnodige vraag? Waarom neem hy nie liewer Sanet in sy arms en vertel haar dat hy lankal nie meer haar vriend is nie, maar dat hy haar liefhet?
“Ja … sy het ’n woonstel in Pretoria en omdat sy ook maar alleen is, bring ek graag die Kerstyd saam met haar deur,” antwoord Sanet en haar oë rus op die groot, wit kat in die mandjie. “As Lida dalk ’n oorlas word, gee haar vir mense met ’n huis, maar moenie haar …” Sanet sluk en byt op haar onderlip, maar sy is nie in staat om haar vrees in woorde om te sit nie.
“Domkop!” berispe Tertius haar glimlaggend en lê sy hande met ’n vertroostende gebaar op haar skouers. “Ek kan nie wag om die manne Saterdagmiddag op die gholfbaan te vertel dat ek nou twee meisies het wat my woonstel met my deel nie. Daar is Lida die kat en Esmé die kanarie. Vanselfsprekend sal ek nie sê dat hulle ’n kat en ’n kanarie is nie,” vervolg hy skertsend.
“Jy is ’n dierbare vriend, Tertius.” Haar grys oë is troebel en hy wonder of hy ’n tranereën kan verwag. Nee, Sanet het die kuns jare gelede reeds aangeleer om haar emosies volkome te bemeester … Vier jaar gelede, maar hy raai net, want om haar uit te vra, sal ’n oortreding wees. Hy het al die jare gehoop dat sy eendag self met hom sal praat oor dit wat sy agter ’n koue verskansing daagliks saam met haar dra, maar daardie dag het nog nie aangebreek nie.
“Wat pla jou, Sanet?”
Haar glimlag is vinnig en vol warmte en stel hom gerus. “Jou liewe ding, jy is soos my eie ouboet. Dalk is ek nie so dapper as wat ek voordoen nie, want om as ’t ware ’n nuwe lewe in die vreemde te begin … Ek ken my oom Lukas Grové nouliks, want hy en my pa is nie groot vriende nie, en as kind het ek hom uiters drie keer saam met my ouers besoek. Die afgelope nege jaar het ek hom nooit gesien nie, en nou moet ek skielik Kaap toe, Bothasrus toe, maar ek wil nie gaan nie. As dit nie vir die tweeling was nie …”
“Jy kan hier in Johannesburg bly, Sanet.” Sy skrik vir die erns in sy stem, kyk hom skerp aan en trek haar asem in wanneer sy ’n emosie wat sy vrees ’n oomblik lank in sy oë ontbloot sien lê. Haar vrees laat ’n sluier van uitdrukkingloosheid oor sy gesig sak. Dan draai hy weg en kyk na die kanarie in die voëlhokkie.
“Moet ek regtig Esmé se hokkie elke aand skoonmaak?” vra hy sonder om na Sanet te kyk.
“Alle meisies hou van skoon kamers,” skerts sy. Hy draai terug na haar en merk haar waaksaamheid, asof sy hom nog nie volkome vertrou nie.
“Is ek welkom op Bothasrus?” vra hy gelykmatig.
“Vanselfsprekend, maar jy sal nie dikwels daar kom nie want dis ’n bietjie uit die pad.”
“Dis nie so ver van Cradock af nie. As ek nie kan gholf speel nie, vang ek vis en as ek nie hoef losies te betaal nie, geniet ek my vakansies meer. Jy het mos gesê jou oom Lukas het ’n yslike, ou huis?”
Sanet antwoord nie, maar haar oë rus met deernis op die lang man voor haar. Dierbare Tertius … die enigste man by wie sy op haar gemak kan wees. Hy is die enigste man wat sy kan liefhê soos ’n broer sonder om te vrees dat hy haar liefde verkeerd sal vertolk. Vier jaar gelede het sy hom laat verstaan dat daar net een ding vir haar oorgebly het, en dis ’n lewe van werk. Dit het Tertius, toe reeds ’n man van twee-en-dertig, volkome gepas, want hy het ’n goeie rekenmeesteres vir sy maatskappy nodig gehad, nie nog ’n meisie wat graag met die baas wou trou nie.
Tog wonder sy dikwels waarom Tertius nooit getroud is nie. Hy is aantrekliker met sy donkerbruin hare en groen oë, sterk, hoekige gelaatstrekke en groot liggaamsbou. Sy bankrekening is moontlik sy grootste bate, maar hy ken genoeg ryk meisies sodat hy nie hoef te vrees dat sy finansiële posisie sy enigste aantrekkingskrag is nie. Het Tertius dalk ook ’n liefdesteleurstelling gehad?
“Jy sal altyd welkom wees, maar …” Sy byt weer op haar onderlip en vryf selfbewus met ’n wysvinger langs haar neus. “Dalk is dit beter as ek daar in die Kaap voor begin met ’n nuwe lewe.”
“ ’n Nuwe lewe wat nie jou ou vriende sal insluit nie?” vra hy bruusk.
Sy kyk skuldig op na hom.
“Ek wil so graag vergeet, Tertius,” pleit sy.
Hy knik begrypend. “Ek verstaan, maar ek was nooit deel van … van dít wat jy wil vergeet nie. Jou broer het jou na my toe gebring en omdat ek ’n rekenmeesteres nodig gehad het, het ek jou aangestel. Ek was nog nie spyt nie, maar as ek dertig jaar jonger was, het ek dalk gehuil omdat ek jou nou moet laat gaan. Ek gaan jou mis, Sanet, daarom wil ek die versekering hê dat ek nie ’n onwelkome gas op Bothasrus sal wees nie. Is dit te veel gevra?”
Sy sug en skud haar kop. “My vriende sal altyd welkom wees.” Haar glimlag spot met hom. “My enigste vriend sal welkom wees. Noudat ek weggaan, het ek vir die eerste maal besef ek het net een vriend.”
Hy glimlag nie, sy oë vol erns op haar gesig. “Daar op Bothasrus sal dit anders wees, Sanet. Jy gaan vriende maak … almal leer ken, want op die platteland is die mense gasvry en vriendelik. Dalk is dit omdat hulle meer tyd het om hulle oor hulle vriende te kwel.”
“Te kwel en te skinder,” sê Sanet met onverwagte sinisme. Sy merk die frons op Tertius se gesig en druk sy arm gerusstellend. “Moenie jou oor my bekommer nie, Tertius. Ek gaan die tweeling hê om my voltyds besig te hou, en dan is daar oom Lukas. Hy was al vyf-en-sewentig en hoewel sy stem oor die telefoon nog sterk en seker klink, is hy ’n ou man. Ek sal ma speel vir die twee seuns en verpleegster speel vir oom Lukas. Ek sal beslis genoeg te doen hê sonder om heeldag oor en weer by die bure te kuier.”
“Ek kan my jou nie in so ’n rol voorstel nie,” sê Tertius nadenkend, sy blik op haar slanke postuur in haar koel somerrokkie terwyl sy wegstap van hom. “Jy lyk soos ’n bekwame, professionele vrou, nie ’n moeder van vele nie.”
“Bedoel jy my moederinstink is onderontwikkel?” vra sy geraak, steek in die deur na die gang vas en kyk oor haar skouer na hom.
“Nee, want ek het jou dikwels met die tweeling sien speel wanneer ons Gerhard en Hermien besoek het, maar …” Hy swyg en stap tot by haar, kelk haar ken in sy regterhand en kyk af in haar oë. “Sanet, glo jy dat jy nooit weer sal kan liefkry nie? Ek glo dit nie, want Gerhard het my vertel hoe jy was voordat …” Haar oë blits en sy breek sy sin stomp af en laat sak sy regterhand. “Ek het net gewonder wat jy met die tweeling gaan doen as jy die dag besluit om te trou.”
“Sal ek hulle weeshuis toe stuur?”