Tryna du Toit-omnibus 2. Tryna du Toit
ek hom vra, sal hy dit doen,” sê sy sag, dog net so beslis.
“Tina, ek weet dis vir jou swaar. Ek weet wat julle vir my gedoen het en ek weet wat julle van my verwag het. Dis nie nou die tyd om te praat van berou en vergifnis nie. Maar ek het verkeerd gedoen teenoor jou en Vader en teenoor Deborah. Ek is oud genoeg om die verantwoordelikheid vir my dade te dra. Ek weet dit breek jou hart, maar daar is geen ander uitweg nie. Vader sal nooit toestem tot so ’n operasie nie. En by al die ongeluk is daar een geluk: Ek het Debbie lief en sy het my lief en ek sal hard werk om ’n sukses van ons lewe saam te maak. Jy sal van Debbie hou.” Hy sien die trek van afsku op haar gesig en ’n oomblik is hy stil. “Moenie so bevooroordeeld wees nie, wag eers tot jy haar sien. Sy is onskuldig. Dis ek wat die skurk is, al is dit vir jou so swaar om te glo.”
Maar sy ma is onverbiddelik. “Al is sy ook wie, Paul, al is sy ook ’n engel uit die hemel, sal ek haar net haat en verafsku vir wat sy aan jou gedoen het.”
“Hoe kan jy die meisie wat ek liefhet, haat en verafsku?”
“Jy het haar nie lief nie, Paul. Hoe kan jy, jy van alle mense, so ’n meisie liefhê, ’n meisie wat so min van haarself dink en haarself so goedkoop maak? Daar is baie van haar soort in die wêreld, gewetenlose meisies wat maar net wag vir die regte prooi.”
Paul praat nie. Hy is wit en kyk vyandig na haar – na haar, sy ma. Sy kan sien hy veg hard om sy selfbeheersing te behou, sy sien die spiertjie wat so senuweeagtig in sy wang trek. Sy voel ’n doodse koue oor haar liggaam kom, ’n sagte windjie roer soos ’n waarskuwing deur haar hare. “Paul,” vervolg sy en haar stem, haar oë, die uitgestrekte hande, alles pleit by hom. “Paul, ek wil jou nie seermaak nie. Jy is my kind. Ek het jou lief en veg maar net vir jou toekomstige geluk. Ons moet realisties wees. Jy het haar nie lief nie. Jy is vol berou, jy voel verantwoordelik. Maar as jy met haar trou, sal die dag baie gou aanbreek dat jy ook met haat en afsku na haar kyk omdat sy jou beroof het van alles wat die lewe vir jou ingehou het. Jy weet jy is ’n gebore dokter, Paul. As jy dit moet prysgee, sal jy nooit regtig gelukkig wees nie, sal daar altyd ’n leemte in jou lewe wees.”
“Wag, Tina.” Hy staan op en gaan sit langs haar. Hy sit sy arm om haar skouers. “Jy moet my help en dit nie nog swaarder maak nie. Ek voel goedkoop en laag en gemeen genoeg. Daar is net een eerbare ding om te doen. Wat die toekoms vir ons gaan inhou, weet ek nie. Vandag lyk alles vir my ook maar duister. Maar ek kan nog iets moois van die lewe maak sodat jy eendag weer trots op my sal voel. Op die oomblik kan ek nie verder dink as dat ek na Deborah toe moet gaan nie. As ek dit nie doen nie, sal ek nooit weer enige selfrespek hê nie.”
Sy rus haar kop teen sy skouer en vra sag: “Hoe kan jy so seker wees dat dit jy is, Paul? Dis miskien iemand anders en jy is die gerieflike sondebok. Daardie soort meisie . . .”
Paul ruk hom van Tina los. Dit is swart voor sy oë. Hy veg hard om sy selfbeheersing te behou. Maar as sy nog een maal van “daardie soort meisie” praat, gaan hy nie verantwoordelik wees vir wat hy doen nie. Debbie! Debbie! dink hy, wat het ek aan jou gedoen? ’n Rukkie sit hy so. Dan kyk hy op na sy ma. Sy blou oë is gefolter en sy skrik toe sy sy gesig sien, so wit is hy, so vol pyn. Dis of die jeug vir goed uit hom verdwyn het.
Meteens besef sy dat sy dit heeltemal verkeerd hanteer. Deur die meisie swart te smeer en sleg te maak, is sy besig om Paul van haar af weg te stoot – reg in die meisie se arms in. In sy eie oë is Paul so skuldig dat hy nou na niemand en niks wil luister nie. Hy sal na die meisie toe gaan, hy is nie verniet haar en Chris se seun nie.
En skielik sit sy haar hande oor haar gesig en begin bitterlik te huil.
Toe Chris Hugo die aand van die hospitaal af terugkom nadat hy ’n laaste saalrondte gedoen het, wag Tina alleen vir hom. Sy is al uitgetrek vir die nag. Haar dun wit kamerjas val in sagte voue om haar mooi liggaam. Sy is so mooi en sag en vroulik. Haar blonde hare is weggeborsel van haar gesig af en sy laat hom dink aan ’n fontein waar ’n man op ’n snikhete dag sy dors kan les, weer krag en nuwe lewe kan kry. Sy lyk verbasend kalm en rustig, dink hy dankbaar.
“Paul het gaan slaap,” sê sy sag. “Hy het so moeg gelyk, ek het hom vroeg bed toe gestuur.”
“Dis goed. Ek hoop hy slaap.”
“Hy is vas aan die slaap. Ek het netnou gaan loer.”
Hy sit sy arm om haar en sy lig haar kop sodat hy haar op haar mond kan soen. Sy sit haar kop teen sy skouer en verslap teen hom. Hy sit albei sy arms om haar en druk haar teen hom aan. “Arme Tina,” sê hy sag en streel die blonde hare. Nog ’n oomblik rus sy so teen hom, toe stoot sy hom sag weg.
“Gaan sit, Chris. Die water kook. Ek gaan gou vir ons tee maak.”
“Dit sal lekker smaak.” Hy gaan op die rusbank sit. Hy het ’n besige dag gehad. Met toe oë wag hy dat Tina terugkom.
Hy voel nog die warmte van haar liggaam teen hom, ruik die sagte geur van haar hare. Tina, die vrou wat hy liefhet, nog net so hartstogtelik soos wat hy meer as twintig jaar gelede sy skaam, jong bruidjie liefgehad het. Hoe jonk was Tina nie. So jonk en onskuldig. En hoe bitter swaar het hulle nie daardie eerste jare gekry nie. Tina was ’n welgestelde man se dogter. Dit was baie teen haar pa se sin dat sy so jonk getrou het. Die jong doktertjie was so arm; hy het ’n groot studieskuld gehad en hy moes hard werk van vroeg tot laat. Tina was heeldag alleen by die huis en sy moes self ook hard werk – werk waaraan die fyn, vertroetelde jong meisietjie nie gewoond was nie. Maar sy het nooit gekla nie. Sy het gelag en gesing en sy huisie het vir hom ’n toevlugsoord, ’n paradys, geword. Hulle was nog nie ’n jaar getroud nie toe Paul gebore is . . . een koue winternag toe die wind droewig om die huis gehuil en ontydige reën hard en koud teen die vensters geval het.
Ja, dit was moeilike jare daardie, moeilik vir hom én vir Tina. Sy het alles gehad voor sy met hom getroud is en daarna niks nie. Hulle was brandarm. Net sy liefde het sy gehad, en vir Paul. En dit was vir haar genoeg. Hy het soms die skurwe handjies gesoen en gesweer dat sy weer alles sou kry wat haar hart begeer. En sy het gelag en gesê sy weet, sy sal wag. Die erkenning het gou gekom. Hy was bekwaam en hardwerkend en die mense het vertroue in hom gehad. Voordat hy geweet het, was hy ’n welgestelde man. Toe Tina se pa sterf, het sy goed geërf, maar toe het hulle dit nie meer nodig gehad nie. ’n Paar honderd pond toe hulle pas getroud was, sou vir hulle veel meer werd gewees het as die duisende pond tien jaar later.
As Tina net nie die ongeluk gehad het toe sy die tweede keer swanger was nie! Dit het byna haar lewe gekos. Hy sal daardie dae nooit vergeet nie. En vir die vrou wat so blymoedig die maer jare met hom gedeel het, het hy alles gegee toe die vet jare gekom het. As sy vir Paul ’n nuwe speelding – soos die motor – wou gee, was haar argument altyd: “Paul wil nie ons geld hê as ons die dag dood is nie. Laat hom dit nou saam met ons geniet.”
En hy kon dié argument nooit weerstaan nie. Hy het gesien Tina bederf Paul, maar Paul was al wat sy gehad het. En hy was altyd besig, self kon hy so min tyd aan Paul se opvoeding gee. Soms het hy met haar daaroor gepraat, maar sy het hom uitgelag. “Paul is jou seun,” het sy altyd gesê. “Niks sal hom werklik bederf nie. Nie eens ek nie. Hy geniet maar net die lewe. Een van die dae is hy ook ’n dokter en dan is daar nie meer speelkans nie. Ek weet waarvan ek praat. En hy is al ou seuntjie wat ek het.”
Dit was natuurlik die hele moeilikheid. Paul was die spil waarom haar hele lewe gedraai het. Hy self was altyd so besig dat hy nie vir sy vrou en kind die tyd wat hulle toekom, kon gee nie. En waarom het hy so hard gewerk? Hy kon lankal ’n jong dokter gekry het om hom te help. Ou dokter Petersen is oud en gedaan en kan nie meer veel help nie. Hy moes al lankal uitgetree het; hy het genoeg om ’n rustige oudag te geniet. Of het die tuig so vasgegroei dat hy nie meer kan uitspan nie? ’n Jong vennoot is die oplossing. Hy kan nie nog wag totdat Paul eendag klaar is nie. En meteens is Paul se toekoms en alles wat daarmee saamhang, al die implikasies van die brief wat gister gekom het, weer in sy gedagtes.
Tina kom terug met hulle tee. Hulle gesels nie, maar dis nie nodig nie. Maar terwyl hulle die tee drink, kom hy agter dat sy nie so rustig en kalm is as wat sy wil voorgee nie. Hy sit sy hand oor hare en kyk vraend na haar. Sy kyk terug na hom en die andersins sonnige blou oë is bewolk en smekend op hom