Lydia en die loodgieter. Anita du Preez
lyk jy só?” wil Cat weet die oomblik toe Lydia die volgende oggend haastig oor die pragtige ou Bataafse teëls van die visuelekunsgebou se voorportaal trippel. Sy wou koes, maar Cat mis niks wat by haar lessenaar verbygaan nie. Sy neem alle aspekte van haar pos as sekretaresse van die fakulteit bitter ernstig op, en wat haar betref, is die welsyn van elke lid van die personeel deel van haar werksbeskrywing.
Lydia plak ’n glimlag op.
“Al weer Bernard?” frons Cat.
“Ag, die arme ding. Hy het gisteraand laat ge-SMS, ja, maar ...”
“Arme ding se stert, Lydia, jy kan nie dat hy jou so manipuleer nie! Selfs Tania het uiteindelik die lig gesien en val nie meer vir sy twak nie, maar jý?”
“Ag jong, jy weet hoe dit is ...”
“Nee, ek weet nié.” Cat vou haar arms met groot nadruk. “Presies hóé is dit?”
“Jy weet mos hy sukkel, Cat, die ellendige siekte ...” Lydia sit haar tas en skootrekenaarsak neer, want die spul boeke onder haar arm is swaar.
“Nou waarom drink hy dan nie sy pille nie, hè?”
“Ag, los tog, Cat. Jy verstaan nie. Ek het jou al hoeveel keer gesê. Om nie jou pille te drink nie is een van die simptome van die siekte.”
“Ag, regtig! Wel, dit is nou die grootste bol stro– ”
“Ek moet gaan, Cat. Sien jou later,” val Lydia haar liefs in die rede en vat haar tas, want as dié argument eers weer begin, kom sy nooit by haar klas uit nie.
“Gee maar vir my,” sê Tristan skielik langs haar toe Lydia teen die smal trappe op sukkel met al haar goed. Sy gee vir hom haar tas. Gelukkig is daar gewoonlik so ’n eerstejaarstudent met mooi maniere naby wanneer sy swaar moet dra. Dis nie die eerste keer dat Tristan sy hulp aanbied nie. Hy is ook gewoonlik smiddae een van die laastes wat hul esels opvou en tekenmateriaal wegpak en is dikwels daar om die spul weer vir haar terug te dra na haar motortjie. Eienaardige jong man met sy kaalgeskeerde kop en permanente frons.
Haar lesing oor art nouveau verloop redelik goed, bloot omdat sy nog altyd so entoesiasties was oor die werk van Alphonse Mucha. Die eerstejaars is gewoonlik haar mees uitputtende klas omdat hulle, vars uit matriek, nog onder die indruk verkeer dat hulle alles weet, maar selfs die mees wysneusiges luister aandagtig, geniet haar Powerpoint-aanbieding en vra selfs agterna ’n paar sinvolle vrae. Party kom blaai glad deur die versameling boeke wat sy saamgesleep het.
Ook die onderwerp van die tekenklas daarna is skynbaar na die smaak van selfs Nicole Hay, die blasé blonde enetjie van Constantia met meer geld as verstand.
Lydia sug nietemin verlig toe vieruur aanbreek en haar dagtaak verby is, en sy gaan sit vir ’n oomblik agter haar lessenaar. Sy kla nie, want sy was maar te bly toe sy op twee-en-dertig die pos by haar alma mater losgeslaan het, maar ná agt ure op haar voete is sy gewoonlik taamlik leeggetap. Sy pak haar goedjies eers op toe die laaste studente raserig by die deur uit bondel en die uitbundige getrammel van voetstappe teen die houttrap stil raak. Toe sy opkyk, sien sy dat Tristan steeds agter sy esel sit en werk. Hy besef dat sy hom raakgesien het en kom half skuldig orent.
“Amper klaar,” sê hy terwyl hy staan-staan nog ’n laaste vinnige iets op die papier aanbring met die stuk houtskool in sy hand. Lydia wys met een hand dat hy nie hoef te jaag nie en maak met die ander haar papiere bymekaar. Toe sy egter naderstaan om te sien hoe Tristan vorder, haal hy haastig sy tekening van die esel af, rol dit op en sit dit in die koker wat hy altyd saamdra om sy werk te vervoer.
“Eers as dit heeltemal klaar is,” keer hy toe sy haar hand uitsteek om dit by hom te vat.
“Jy weet ek kan jou nie daarmee help as jy dit vir my wegsteek nie, nè?”
“Net hierdie keer,” belowe hy ernstig, “andersins vra ek mos altyd raad.”
“Ons sal sien,” dreig Lydia, want sy weet uit ondervinding dat baie van die konkoksies waarmee eerstejaars van die huis af aangesit kom klas toe, haar hare laat rys. Sy verkies dit as hulle hul werkstukke voortdurend oopstel vir haar kritiek en in klastyd daaraan werk sodat sy ’n ogie kan hou.
“Dit gaan so cool wees,” verseker Tristan haar met rooi wange.
“Belowe?”
“Mind-blowing, ek belowe.”
Teen Vrydagaand is Lydia vodde. Sy val byna letterlik met die deur in haar huisie in, swaar gelaai met die dag se boeke en die sak goed wat sy saamgeneem het klas toe om stillewes uit te pak vir die studente. Sy los als net daar by die voordeur, druk al die slotte agter haar toe en skop haar skoene in die loop uit op pad na die ketel. Lekker warm tee is al wat haar nou weer sal laat kans sien vir die lewe.
Sy het skaars gaan sit met haar koppie Earl Grey toe die deurklokkie lui. “Genade tog,” mompel sy toe sy gangaf strompel, “wie de joos ...?”
Die klokkie word weer gelui. Toe weet sy sommer wie dit is. Haar pa. Braam du Toit het sy eie manier om deurklokkies te lui. Om die waarheid te sê, die meeste mense het, en as sy nie so moeg was nie, sou sy dadelik die swaar, afgemete ritme van sy gelui herken het. Dis anders as Cat se frenetiese vinger op die knoppie. Selfs anders as Stephan – haar pa se woonstelmaat sedert hy en haar ma, Caroline, geskei is – se sagte, tentatiewe gelui.
Dis geen wonder Braam en Stephan kom soos sout en peper oor die weg nie. Beslis beter as Braam en ma Caroline. Praat van plofstof! Niemand was verbaas nie toe hulle hul egskeiding aangekondig en gevier het met een helse paartie; nog minder toe Caroline kort daarna met groot gedruis op die eerste die beste vliegtuig Frankryk toe is. Daar is praatjies en vraagtekens omtrent Braam en Stephan se saamblyery, maar geeneen het die moed om reguit te vra nie. Lydia ook nie.
“Vaderland, meisiekind, hoe laat jy my dan so wag, jong?” raas Braam toe sy uiteindelik al die slotte en kettinkies van die deur afgewoel gekry het. Nog voor sy kan verduidelik dat sy eintlik haarself reeds ingegrendel het vir die naweek, gryp hy haar en druk haar stewig teen sy groot, sagte lyf vas.
“Ek neem aan jy het nog nie begin kook nie, ek ruik niks?” sê hy snuiwend bo-oor haar kroontjie.
“Kóók?”
“Kook, ja, kook. Soos in kos.”
Braam druk haar sagkens opsy. Verbasend ligvoets vir een met sy gewig stap hy gangaf kombuis toe om seker te maak dat daar werklikwaar niks op haar stoof staan en prut nie. Lydia hoor hoe hy die oggend se pappot se deksel hoopvol oplig, toe sy skielik onthou. Sy het haar pa vir ete genooi!
“Ek ...”
“Het skoon vergeet, ja, dit kan ek sien,” kla Braam hand op die heup en trek sy lippe styf.
“Sorrie, Paaa ...” Lydia gaan sit en sluk sommer byna al haar Earl Grey in een teug weg.
Braam hoor haar egter nie eens nie. “Watse soort kaas het jy?” vra hy met sy kop halfpad in die yskas. Hy kom steunend te voorskyn met ’n ui, ’n halfdosyn eiers, twee tamaties en ’n pakkie sampioene.
“Cheddar?”
“Dié?” wil Braam weet van die effens muwwe stukkie kaas waarvan die kleefplastiek al losgetrek het.
Lydia knik.
“Red my volk.”
Gelukkig sien Braam die bottel merlot langs die wasbak raak en hy gryp na glase in die kassie bokant die stoof. Hy hou die glase teen die lig, trek sy gesig op ’n plooi en sidder dat sy maag dril.
“Nes jou ma,” verklaar hy terwyl hy die glase behendig onder die kraan afspoel, “vrotste skottelgoedwassers in Afrika, en dan ...” Braam sug dramaties. “En dan is daar Tania ...”
“Wie wil nou hê daar moet ‘Sy kon goed skottelgoed was’ op mens se grafsteen staan?” brom Lydia.
“Hmm ... Jou ma se storie ook altyd gewees.”
Braam buk onder die wasbak in en voel-voel aan die pype.“Het jy die spul laat regmaak?”
“Vroeg