Lydia en die loodgieter. Anita du Preez
uit die sitkamer, “bad nou klaar en kom, Ma se pizza raak koud en hier begin ’n oulike movie met Nicolas Cage wat Ma sal wil sien.”
“Ek is nou daar,” roep sy terug, klim uit en droog haar vinnig af.
Die film verveel haar gou, maar sy laat niks blyk nie. Die blote genot om so knus op die bank saam met Tania te sit, is so kosbaar dat sy bly kyk. Op ’n stadium piep haar selfoon ongeduldig om aan te kondig dat daar ’n SMS deurkom. Toe weet sy sommer. En dit ís toe hy.
Daisy Daisy, weet jy dat jy die mooiste voete met die rooigeverfde toontjies het?
Lydia lees dit twee keer skelm in die halfdonker en die warmte om haar hart sprei deur haar hele lyf.
“Secret admirer?” vra Tania ewe nuuskierig en Lydia maak die boodskap dood sonder om op te kyk.
“Sommer Cat,” sê sy ligweg, maar haar hart maak vreemde spronge in haar borskas. Bedaar, Lydia, bedaar, maan sy haarself. Dis jou lóódgieter, onthou? Jy is besig om jou skuldig te maak aan die grootste cliché in die boek oor byna-middeljarige, verveelde vrouens met te min seks in hul lewens. Gedra jou!
Toe spring sy liewer op en gaan maak vir hulle Milo sodat hulle tot rus kan kom.
Lydia wonder waarom haar pa skielik in hul ou huis se geel kombuisdeur staan. Maar Braam is nog jonk en skraal en Caroline is ook nog daar. En die spanning tussen die twee is weer die hele vertrek vol. Lydia maak haarself so klein as moontlik daar waar sy by die kombuistafel met die blou blokkiestafeldoek sit en huiswerk doen. Sy teken blommetjies in haar huiswerkboek met haar balpuntpen en probeer konsentreer op die ou yskas se gerusstellende gebrom eerder as op haar ma en pa se dreigende, stygende stemme.
Toe sy weer kyk, spuit daar ’n stroom water onder die wasbak uit, maar hulle kom niks agter nie. Net sy sien dit. Sy sien hoedat die water die gestreepte kelim onder die tafel bietjie vir bietjie donker vlek totdat dit effens begin dryf. Haar skoolskoene se punte hang later in die nattigheid. Nog later raak-raak die water aan haar skooljurk se soom. Toe sy uitroep, vra Braam en Caroline soos ’n ergerlike koor vir haar waarom sy dan nie die loodgieter bel nie, en skielik is sy alleen in die stygende water.
Toe Lydia wakker skrik, lê sy eers ’n hele ruk lank doodstil. Sy sukkel om die ontstellende nasleep van die droom van haar af te skud en terug te keer na die werklikheid. Toe verlang sy skielik na Bernard, want hy sou dadelik vir haar die absurde droom kon uitlê. Of dalk liewer nie, want sy kan self dink wat die laaste deel aangebring het, en dit sou sy beslis nie aan hom kon oorvertel nie.
Sy vervies haar sommer vir die loodgieter-gedeelte. Liewe genade. Tot in haar droom het sy nou met waterpype te doen, asof dit nie bedags genoeg moeilikheid veroorsaak nie. Sy moes nooit die gesoenery met die wildvreemde man toegelaat het nie. Met Tania onder haar dak voel dit skielik vreeslik goedkoop en kinderagtig. So ook die SMS van vroeër wat Tania amper lont laat ruik het.
Sy besluit om liewer op te staan. Eers luister sy by Tania se kamer na haar meisiekind se rustige asemhaling voordat sy met die trap boontoe gaan na haar ateljee.
Dis duidelik dat sy lanklaas daar was. Bolle verf het opgedroog op haar palet. Sy onthou dat sy laas van plan was om verder te kom werk en toe nooit daarby uitgekom het nie. Die halfklaar blomstudie op die esel staan haar glad nie meer aan nie en sy sit dit gesig agtertoe teen die muur onder die dakvenster.
Sy haal haar grootste skoon doek van die rak af en begin dit langsaam voorberei vir ’n nuwe skildery, en al weet sy glad nie wat dit gaan wees nie, voel sy ’n opwinding daaroor wat sy lanklaas gevoel het. Terwyl sy werk, val haar oog op haar kaal voete. Sy hét nogal ’n netjiese paar vier-en-’n-half-voete waarop sy heimlik baie trots is, en daarom is haar toonnaels altyd perfek versorg. Joshua is nie die eerste man wat dit oplet nie.
Dalk was die SMS darem nie heeltemal so onaardig nie. Dis tog bloot ’n oulike kompliment, al kom dit nou van haar loodgieter, besluit sy en glimlag liggies terwyl sy ’n stewige hopie koejawelrooi olieverf op die palet uitdruk.
Dis eers toe ’n sonstreep deur die dun wit moeseliengordyne voor die dakvenster op haar skilderdoek val, dat Lydia besef sy het heelnag geskilder. Dit gebeur soms dat sy so wegraak in ’n stuk werk. Bernard wou die horries kry.
Sy tree terug van die esel. ’n Halfklaar kaal vrouelyf lê gesprei oor die een helfte van die yslike doek. Bokant haar omlyn die eerste dowwe sketsagtige verfhale ’n man se torso. Wat sou in haar gevaar het?
Sy vee fronsend haar kwaste skoon en los hulle haastig in een van Caroline se ou vrugteflesse vol terpentyn, want sy hoor Tania onder in die kombuis vroetel. Dis beter as die kind nie dié nuwe skepping kom bekyk nie. Dalk sal sy dit later moet kom doodverf, want iets, dalk die vreemde, uitbundige, Matisse-agtige kwashale en helder kleure, maak selfs vir haar onrustig.
3
Sondagaand is Lydia half skuldig-dankbaar sowel as spyt dat Tania terug is universiteit toe. Boykie het die kind net ná vyf kom oplaai en Lydia moet nog voorberei vir haar lesings die volgende dag.
Daarvan kom egter nie veel nie, want eers moet sy op twee e-posse van ma Caroline antwoord omdat dié wil weet: Wat maak Lydia nog in dié ongekultiveerde land en waarom kry sy nie haar alie op die eerste vlug Parys toe na haar ma toe nie, na die beskawing toe?
Boonop lui Lydia se voordeurklokkie net voor sewe. Sy stoor vinnig haar voorbereidings op haar geheuestokkie voor sy iets verloor en gaan brom-brom voordeur toe. Ordentlike mense is Sondagaande ná sewe in hul huise, het haar ouma Bettie altyd gesê, en sy wil soms saamstem. Sy hoop nie dis Cat nie, want dan kry sy sweerlik niks verder uitgerig nie en sy haat dit om so halfvoorbereid voor ’n klas vol studente te staan. Dit klink egter nie soos Cat se gewone lui nie, maar haar vriendin is effe onvoorspelbaar en haar manier van lui kan afhang van haar bui.
Toe Lydia die dowwe, bonkige figuur deur die riffelglas in haar voordeur teen die lig onderskei, weet sy dadelik wie dit is. Haar hart skop teen haar ribbes vas. Wat sou die man wou hê? Meer nog, wat is dit wat sý wil hê? Sy oorweeg dit om stilletjies te maak of sy nie tuis is nie en gaan staan met haar rug teen die koue gangmuur. Sy wag dat hy moed opgee.
Die hele petalje van die Saterdagoggend rol deur haar brein. Wil sy dit herhaal? Daar kan tog geen ander rede wees waarom hy op ’n Sondagaand om sewe voor haar deur staan nie? Sy herleef sidderend die gevoel van sy mond op hare.
Dan onthou sy ook die feit dat hy dadelik geweet het dat sy bekommerd was oor haar ongewaste lyf sonder dat sy ’n woord gesê het. Dat hy sommer net geweet het wat sy dink. Dit is wat haar aan die hart gegryp het. Dit was die mees intieme, kosbare, erotiese ding wat sy nog in haar ganse lewe gevoel het. Veral ná Bernard en sy afkeer in enige sulke dinge.
Maar die man is immers ’n rowwe loodgieter. Iemand wat heel moontlik nie die vaagste benul het van die fynere dinge van die lewe nie. Nie dat sy dink dat sy beter ... Maar sy kan mos nie? En tog het hy meer deernis en sensitiwiteit teenoor haar geopenbaar in daardie paar minute as Bernard in al die jare van hul huwelik saam.
Lydia sug. As sy net ... Sy sien hoe die dowwe figuur wegdraai van haar deur en sy beeld vervaag soos hy moed opgee en begin wegstap, presies soos sy wou hê. Daar ontsnap ’n onwillekeurige miaau-geluidjie van protes uit haar keel.
Sy vroetel koorsagtig die kettinkies af en ruk die voordeur oop. Die voorportaal se lig stroom buitentoe en ets sy lyf af teen die donker buite. Hy draai om, en skielik is sy weer kwaad. Kwaad dat hy haar rustige, vervelige bestaan sommerso kom binnedring. Sy is nie lus vir komplikasies nie.
“Daisy?” Die enkele woord vra reeds presies daarvoor om verskoning, en sy sien die onsekerheid ook op sy gesig.
Toe is sy in sy arms. Hoe sy daar gekom het, weet sy nie, maar sy gee geen duit om nie. Met een tree is hy met haar en al in die voorportaal en druk hy die deur met sy hakskeen op knip. Sy mond en arms vou haar met soveel krag teen hom vas dat haar rug teen die gangmuur agter haar vasstamp. Sy skep swaar asem.
“Waar het jy my nommer ...?”
“By my ma ... sjuut nou.”
Sy lippe eis hare eenvoudig weer op en sy het geen verweer of lus om verder te vra nie.