My hartjie, my liefie. Sarah du Pisanie
hul pret uit, terwyl Charlie Chaplin met sy skewe voetjies allerhande manewales op die doek uithaal.
Alet geniet die mense om haar meer as die vertoning, wat vir haar maar taamlik verspot is. In Kaapstad kon sy na die pragtigste opvoerings en toneelstukke gaan kyk . . . en . . . wel, hierdie komediantjie met sy groot broek is nie juis haar nommer-een-held nie.
Sy lag egter vrolik saam en Gerhard kan sy oë nie van haar afhou nie. Sy is sag en vroulik en die blou oë glim vriendelik in die dowwe lig.
Gerhard se hand druk saggies agter haar rug toe hy haar pousetyd tussen die mense deur vergesel na die stoep, sodat hulle nog ’n koeldrank kan gaan drink.
Alet kyk skielik op, vas in Louis Erlank se oë waar hy by die punt van ’n ry banke wag sodat sy kan verbykom. Sy wenkbroue is sinies gelig terwyl hy na Gerhard agter haar kyk en dan weer terug na haar. Hy knik styf en formeel in haar rigting voordat hy ’n pragtige meisie met vlasblonde hare voor hom laat verbykom. Die lang meisie glimlag besitlik op na hom en haar hand soek agter haar rug totdat sy syne raakvat.
Alet neem alles in een oogopslag waar. Sy wonder wie die meisie kan wees; sy het haar nog nie hier rond gesien nie.
Gerhard groet joviaal toe hy vir Louis en sy metgesel opmerk.
“Kom sit by ons. Ek gaan kry net gou vir ons koeldrank . . . of . . . wil jy liewer ’n bier drink, Louis?”
“Ja, dankie. Ek sal ’n bier drink.” Louis klink styf en onvriendelik.
Dit is Gerhard wat eerste daaraan dink dat sy nog nie die blonde meisie ontmoet het nie.
Die luggie is heerlik vars en koel op die stoep ná die bedompige saal.
“Alet, jy ken seker nie vir Ilze Friedelingsdorf nie?” Gerhard staan effens opsy sodat sy kan verbykom.
“Alet Fourie en Ilze,” stel Gerhard hulle gemaklik aan mekaar voor.
Alet hou van die vriendelike, spontane Ilze, maar sy kan tog aanvoel dat Ilze nie so ingenome is met die gedagte dat sy en Louis heeldag in mekaar se geselskap is nie.
Uit die gesprek kan Alet aflei dat Ilze se ouers Louis se bure op die plaas is en dat Ilze blykbaar kort-kort hier by haar oom op Walvisbaai kom kuier. In haar enigheid wonder Alet of dit nie maar is om naby Louis te wees nie.
Dit krap aan Alet dat Louis nooit direk met haar praat nie. Hulle was die afgelope twee weke nooit juis haaks nie, maar hulle is nou ook nie juis groot vriende nie. Alet voel darem dat hy in die openbaar nie so ooglopend sy afkeer moet wys nie.
Ilze vra verskoning om na die kleedkamer te gaan en Gerhard is in ’n druk gesprek met ’n Duitse oubaas met ’n weglê-snor.
Alet en Louis is alleen by die tafeltjie. Die stilte rek tussen hulle. Alet voel hoe die ongemak in rooi kolle op haar uitslaan. Sy sit haar koeldrank vinnig neer, neem haar handsakkie en met ’n gemompelde verskoning staan sy vinnig op – net om haar ’n tree verder trompop te loop teen ’n skraal, slordige man wat taamlik onvas op sy voete is.
Hy gryp na haar, sy hande omklem haar skouers. Alet probeer vinnig loskom, maar sy greep verslap nie. Sy rooi, wellustige oë gaan soekend oor haar.
“Wel! Wel! Dit is mos die nuwe skoolmies!”
Alet is baie na aan trane. Die walglike mansmens is dronk en sy warm asem is hier naby haar gesig.
Sy rem agtertoe, vas teen ’n breë bors. Twee groot hande met netjiese, kortgeknipte naels kom van agter af en maak die maer, seningrige vingers om haar skouers beslis los.
“Dit is genoeg, Venter!” Louis se stem klap soos ’n sweep hier by Alet se oor. “Ek dink jy moet liewer gaan!”
Alet ril. Louis se hande druk ’n oomblik lank gerusstellend op haar skouers voordat hy sy hand tussen haar blaaie druk en haar liggies in die rigting van die kleedkamer stoot.
Alet was haar gesig met die koel water. Sy druk die fyn kantsakdoekie teen haar wange en voorkop om dit af te droog. Sy draai onnodig lank om vir Louis en Ilze kans te gee om reeds in die saal te wees voordat sy uitkom.
Gerhard is duidelik verlig toe sy haar by hom aansluit.
“Skort daar iets?” Hy klink opreg bekommerd.
“Nee . . . ek . . . ek was net ’n bietjie duiselig . . . Ek dink dit is maar ’n bietjie bedompig in die saal.”
Die tweede deel van die vertoning verskil nie veel van die eerste nie en Alet is half bly toe dit verby is.
Sy nooi Gerhard vir koffie. Sy speel ’n paar mooi plate op haar grammofoon en geleidelik verlaat die onstuimigheid en skrik van vroeër die aand haar. Sy wil hom graag uitvra oor die nare mansmens, maar sy sien nie kans om die hele episode aan hom te vertel nie.
Dit is al ná middernag toe Gerhard traag opstaan om huis toe te gaan.
Lank lê en kyk Alet nog na die flou skynsel van die maan. Sy wonder wat maak Pieter vanaand. Sou hy soms na haar ook verlang . . . of dink hy nooit meer aan haar nie? Is hy te besig met sy eie dinge? Sou Marie hom gelukkig maak . . . of was dit maar net ’n obsessie om hom te besit wat gemaak het dat sy hom in ’n oomblik van swakheid oorrompel het?
Die warm trane loop stadig oor haar wange. ’n Mens kan nie iemand se ring ses maande lank dra en dan ongeskonde uit so ’n verkleinerende situasie tree nie.
As hulle tog maar net eerste vir haar kom sê het! Maar sy was die heel laaste wat daarvan gehoor het . . . eers toe hulle al klaar getroud is . . . en sy . . . arme gek! Sy het nog steeds sy ring aangehad toe hy met die skoknuus daar aangekom het.
Die pyn in sy oë . . . die selfveragting . . . Alet druk haar hande voor haar oë om die beeld te probeer uitwis. As sy net nie daardie oë onthou nie . . . dan sou sy hom kon haat en dit sou die pyn en vernedering draagliker maak. Maar daardie groot, bruin kalfie-oë het baie meer gesê as sy woorde. Dit het haar hart gekneus en saggemaak, baie meer as sy wurgende: “Alet . . . Lettatjie . . . ag, my liefling . . . ek was ’n swakkeling. . . Ag, Let, ek moes met haar trou, ek kon nie anders nie . . . die baba . . .” Sy droë, harde snik klink nog helder in haar ore. Sy het haar ore toegedruk en gehardloop, net gehardloop. Sy wou tot verby die einde van die aarde hardloop.
Die volgende dag het sy die skoolhoof laat weet dat sy siek is. Die dierbare, verstandige ou man wat vir hulle almal soos ’n pa was, het gekom sodat sy die hele storie, wat hy reeds geken het, teen sy skouer kon uitsnik. Hy het gereël dat sy nie die laaste paar dae van die kwartaal hoef terug te kom skool toe nie. Dit was ook hy wat gereël het dat sy dié pos kry; hierdie pionierspos aan die uithoek van hierdie barre land met sy sandgolwe.
Die son skyn vrolik toe Alet wakker word. Die ou spinnerakke is weg . . . vir eers weer diep gebêre.
Sy haal ’n netjiese ligroos rokkie met ’n bypassende hoedjie uit die kas en sprei dit op die bed oop. Sy bad en trek die pragtige rokkie, wit skoene en fyn kouse aan voordat sy die hoedjie versigtig op haar blonde hare sit.
Die kerk begin om negeuur en Alet sal nog die entjie na die ontspanningsklub, wat ook as kerk dien, moet stap. Hier is nie gereeld ’n predikant nie. Vanoggend sal daar egter een wees wat van Omaruru af kom. Verder hou die ouderlinge maar kerk.
Sy maak gou klaar, want sy wil stadig stap. Sy wil die rustigheid van die Sondag in haar siel opvang en bêre, bêre vir die dae wanneer sy voel dat alles weer vir haar te veel word . . . sodat sy dan reserwekrag kan hê om op te teer.
Stadig stap sy aan kerk toe, half skeef trappend teen die sand sodat dit nie in haar skoene moet kom nie.
Die saaltjie is nie naastenby so vol soos gisteraand tydens die rolprentvertoning nie. Die mense sit naby mekaar in die voorste paar rye banke. Op die verhoog is ’n tafel en ’n stoel reggesit en aan albei kante van die verhogie is vier stoele in ’n ry. Alet veronderstel dat dit vir die diakens en ouderlinge bedoel is.
Dieselfde vrou wat gisteraand die klavier tydens die vertoning gespeel het, het weer haar plek ingeneem.
Verbaas kyk Alet op toe Louis