Uur van die Sewester. Helene de Kock
hoe bangerig ’n mens deesdae is,” het Clara verleë gesê, en Erna het net geknik en toe vooruit gestap in die gang af om vir die gaste te gaan oopmaak.
Clara kan die vroeë oggendstilte van die huis oplaas nie meer verduur nie. Sy wip onder die donskombers uit en trek haar wit woljapon aan, druk haar hare met haar vingers terug. Toe loop sy op haar tone in die gang af en loer by haar slaapkamer in. Alfons lê nog byna net soos sy en Erna hom gisteraand gelaat het nadat die gaste weg is. Hulle het die bebloede hemp van hom afgesny, die arm weer verbind en hom nog pynpille ingegee. Hy het net vaagweg geroer en sy dank geglimlag. Maar dis tog of sy gesig nou meer kleur het. Ook sy mond lyk sagter, asof hy vrede gemaak het met sy rare omstandighede.
Clara draai terug en loop saggies kombuis toe. Skakel die ketel solank aan. Erna sal nou-nou weer hier wees. Sy het verlede nag beloof om weer na haar pasiënt te kom omsien voordat sy op diens gaan.
Clara gaan staan by die oostelike venster en trek die oranje gordyntjie weg. Sy trek haar asem onwillekeurig in. Nooit sal die mooi van ’n sonsopkoms vir haar alledaags word nie. Soos ’n groot, rooi ballon wat van agter die kim opstyg, kom die son oor die Drakensberg op. En vir ’n stonde gloei die wêreld rosig en vredig, die donker klowe ’n oomblik nog in skadu gehul, die spits kruine helder omlyn.
Dit sou ’n volmaakte dag gewees het, dink Clara, as dit nie was dat daar ’n gewonde man in my bed lê en slaap nie. Ook op gisteraand het die donker kol gerus. Die oomblik toe Janus Minnaar die voorkamer binnegestap het, wou sy hom sê van sy broer wat gewond in haar huis lê. Maar sy swart oë was soos altyd effens sinies. En toe hy na haar kyk, het hy lig geglimlag.
“Huil jy nog so maklik, Sneeuwitjie?” het hy gevra, sy breë skouers effens weggedraai terwyl hy oorleun om een van haar donkerblou vase krities te bekyk. “En is dít jou tranefles?”
Sy was weer kwaad soos in haar kinderjare. Maar hy het skielik opgekyk en haar betrap, die bewing van haar lippe gesien en haar hande, wat sy soos altyd wanneer sy ontsteld is voor haar middel saamgeklamp het.
“Haai nee, moenie kwaad word nie,” het hy gesê, maar sy stemtoon was soos altyd onbewoë, sodat sy nie die moed gehad het om enigiets te sê nie. Wat ’n eienaardige, geslote mens, het sy gedink. ’n Mens sou nie kon dink dat hy en Alfons broers is nie. Ook op skool was Janus die eenkantkind. Alfons was die een wat hom by die groep geskaar het en pouses speels by haar en die ander dogtertjies kom niekerbols bedel het. Maar Janus het selde meegedoen. Kommentaar lewer, dié kon hy wel … dit het sy skielik gisteraand besef. En sy kommentaar was nie heeltemal sonder insig nie.
“Dis mooi goed dié van jou,” het hy eensklaps langs haar opgemerk, ’n glasie sjerrie in sy skraal bruingebrande hand. “En ek weet nou, dis soos wat jy binnekant lyk, Sneeuwitjie, vol pret en allerhande kleure.”
Haar mond het verbaas oopgeval, en uit die hoek van haar oog het sy gesien hoe die plaaslike koerantverslaggewer nader staan om ook te hoor. Maar Janus het ’n ferm hand om haar skouers geslaan en met haar tot in die anderkantste hoek van die woonvertrek gestap. Toe het hy stadig en bestuderend afgekyk na haar.
“Hmf … ’n Mens kan jou met jou misgis, weet jy,” het hy opgemerk.
“Hoe dan so?” het sy glimlaggend gevra, meteens in beheer van die situasie, seker van haarself onder sy warm, waarderende blik wat pal op haar rus.
“Wel,” het hy lui begin, “Alfons het altyd geweet te vertel dat jy nog ’n mooi meisie gaan word …” Toe skielik gefrons, na die sjerrie in sy hand getuur en weer geglimlag. “Ja, hy was doodseker dat jy nog ’n treffer gaan wees. Hy is mos van alles so doodseker.”
Clara het ’n bewerigheid voel oopkol in haar, maar tog geglimlag en haar kop geknik.
“Ja. Sy resep vir my sukses was baie swart koffie. Dit sou my mos minder wit maak …”
Sy swaar kop met die donker hare soos sy broer s’n, het gekantel soos wat hy dink. En sy oë het gelag met haar.
“Wil jy glo! Wel, dit het gewerk. Pleks van wit en bleek is jy nou blond en beeldskoon. Weet jy, met jou rooi rok en al jou mooi bont goed so om jou, laat jy my aan ’n kaleidoskoop dink! As ’n mens net weet hoe om te kyk, sien jy die wonderlikste goed. Mag jou lewe altyd kleur hê!”
Hy het sy glasie gelig en op haar toekoms gedrink. Sy was so gelukkig soos lank laas. ’n Warm geborgenheid het in haar kom lê. Sy het dit sommer gesê ook.
“Dankie, Janus. Jy weet nie wat dit vir my beteken dat jy en Barry Struwig hier is vanaand nie. Ek verlang soms na julle ou klomp, weet jy.”
“Ja? Maar dis mooi … jy sal dalk nog dieselfde soet woordjies by ou Barry hoor. Hy kyk al heelaand leepoog na jou.”
“Ek sien so, ja,” het sy koel geantwoord. Want dit was waar. Barry Struwig se blougroen oë het haar sedert hul herontmoeting netnou in die voordeur nie ’n sekonde lank verlaat nie.
“En voel dit goed?” het Janus eensklaps gevra.
“Wat?” wou sy vervaard weet.
“Om weer terug te wees hier in die berge. Ek het gedink jy het soos Alfons geraak. Te geleerd en vol dinge om weer op ’n stil plek te aard.”
“Ek … dis baie lekker hier,” het sy gestamel. “Hier werk baie ander kunstenaars wat in die stede uitstal en soms hier ook tentoonstellings hou.”
“Ja, ek weet,” het hy kortaf gesê. En toe skielik: “Dis net dat ek daaroor wonder dat jy so alleen hier bly. Jy is ’n vrou, Clara.”
“Clara …” het sy verwonderd herhaal. “Dis die eerste maal dat jy my so noem.”
“Dis die eerste maal dat ek so aan jou dink,” erken hy. “Maar regtig, Clara, dis gevaarlik so alleen.”
“Maar … dis tog my huis dié en ek is darem nie heeltemal weerloos nie.”
“Jy is,” het hy haar stilgemaak, sy stem hard sodat ’n paar mense rondom hulle skielik stilgebly het. Hy het sagter voortgegaan: “Jy moet snags die deure sluit, hoor. En hou maar ’n buitelig aan. Sal goed wees as jy ’n rewolwer ook het – as jy nie kan skiet nie, sal ek jou leer. Jy moet my net laat weet wanneer om te kom.”
Clara het hom sprakeloos aangestaar, in sy swartblink oë net erns en besorgdheid gelees. Ook Barry Struwig, wat nader gestaan het om die laaste paar woorde aan te hoor, het instemmend geknik.
“Hier in die berge moet ’n vrou weerbaar wees, Clara. Janus het heeltemal reg. Ons is hier ’n klipgooi van die landsgrens af.”
Clara het gevoel hoe haar hart opskuif om in haar keel te klop. Sy het swaar asem geskep en lief met hulle geglimlag.
“Wel, dit mag seker so wees … Maar sê my nou eers, Janus, hoe gaan dit met Alfons?”
“Pierewaaier en prokureur,” het Barry meteens breedsprakig geantwoord, en toe Clara skerp na hom kyk: “Toe maar, ek speel sommer. Die ou het baie goed gevaar, sou ek sê. Woon in ’n kothuis in Melville en het ’n groot praktyk in die stad.”
“Nou weet jy alles,” het Janus bot geantwoord toe sy vraend na hom draai. “Nag, ek moet nou gaan … Ek is bly ek het gekom, hoor.”
“Ek ook,” het sy hartlik gesê. En impulsief bygevoeg: “Kom weer!”
Hy het sy glasie langs ’n bak vol kosmos neergesit en vol na haar gekyk.
“Miskien, maar ou alleenlopers soos ek kuier nie juis nie. Te bang ons raak gevang, sien.”
Vabond, het sy gedink. As jy kan reguit wees, ek ook.
“Stel nie belang nie,” het sy luiters geantwoord. “Wil net maats wees.”
En vir die eerste maal vandat sy kon onthou, het Janus Minnaar uit sy keel gelag. Die harde, helder lag van iemand wat sy lewe in die ooptes leef. Mense het opgehou praat. Sommige het hom gesteurd agternagekyk, ander was verwonderd. En toe hy uit is, het baie van haar gaste mekaar verdring om ’n woordjie met