Ettie Bierman Keur 10. Ettie Bierman
van sy flitslig wat nog in die kombuis by die skroewedraaier en knyptang lê nie. Wat maak sy as Carl Meiring sy besittings neem en haar alleen in die donker agterlaat?
“Daar is niks verder nie,” skud Hennie haar kop. Goeie maniere dwing haar om by te voeg: “Dankie vir die hulp. Ek stel dit op prys.”
“Nie te danke nie,” antwoord Carl net so formeel. Hy haal sy motorsleutels uit sy sak en hou die voordeur oop. “Nou goed, laat ons dan maar ry.”
Hennie kyk onbegrypend na die oop deur en na Carl wat hoflik wag dat sy eerste uitstap. Wat bedoel hy?
“Juffrou Vermaak, dis laat en ek is nie ’n gekwalifiseerde elektrisiën nie,” sê Carl ongeduldig toe sy geen aanstaltes maak om op die stoep uit te stap nie. “Daar is niks verder wat ek kan doen om die ligte aan te kry nie.”
“Ek weet en ek het dit so aanvaar. Ek sal môre ’n elektrisiën ontbied. Goeienag, meneer Meiring, en weer eens dankie vir jou hulp.”
Carl frons. “Jy kan nie vannag hier bly nie. Ek het gereken om op Koedoespoort vir jou slaapplek aan te bied.”
“Dis nie nodig nie, dankie. Ek sal regkom.”
Daar is ’n verergde flikkering in Carl Meiring se blou oë, maar hy dwing homself om redelik te praat. “Kyk, Juffrou, ek hou ook nie van jou nie en ek het ook nie lus dat jy die nag op my plaas deurbring nie, maar onder die omstandighede kan dit nie anders nie. Hou asseblief op om jou soos ’n moedswillige kind te gedra en aanvaar die ongemaklike situasie wat op ons albei afgedwing is. Dis laat en ek stel voor dat ons dadelik ry, want môre het ek baie werk.”
Hennie verroer nie ’n voet in die rigting van die deur wat hy oophou nie. “Ek verkies om nie van jou noodgedwonge gasvryheid gebruik te maak nie,” sê sy styf. “Al wat ek op die oomblik nodig het, is ’n bed. En van dié is daar genoeg op Sesdorings.”
“Maar jy sit sonder ligte.”
Hennie se glimlaggie is soet. “Ek is gewoond daaraan om in die donker te slaap. Ek sal nie ’n lig nodig hê nie. Tot siens, meneer Meiring.”
“Ek sal nie gerus voel om jou hier alleen te laat nie.”
“Meneer Meiring, ek is van plan om minstens ’n jaar op Sesdorings te bly. Gaan jy my driehonderd-vyf-en-sestig nagte se slaapplek aanbied net omdat jy nie oor my gerus voel nie?”
Carl brom iets wat Hennie gelukkig nie kan hoor nie. Dit lyk egter of hy nog steeds onseker is oor wat hom te doen staan.
Hennie wys hom haar rewolwer. “En die telefoon werk en die brawe ridder in sy wit Mercedes sal seker hoor as die dame in nood verkeer.”
Hennie sien dat Carl hom vererg oor haar spottende woorde en eers dink sy sy gaan ’n dwars antwoord kry, maar dan draai hy sonder ’n verdere woord om en stap na sy motor. Oor sy skouer sê hy kortaf: “Skakel my as jy my nodig kry.”
Hom nodig? dink Hennie. Sy het Carl Meiring nodig soos hulle sneeu in Alaska nodig het.
Lank ná sy die dreuning van die motor nie meer kan hoor nie bly Hennie nog op die toegegaasde stoep staan. So, hier is sy nou uiteindelik op Sesdorings … Die spreekwoord sê goed begin is half gewin. Is die omgekeerde ook waar? Sy hoop nie so nie. Nog maar haar eerste dag en sy sit reeds met ’n stukkende motor en ligte wat nie wil werk nie. En ’n onaangename kragmeting met haar buurman. En ’n gevoel dat sy die slegste daarvan afgekom het …
“Oupa,” sê Hennie hardop. “Ek belowe om nie tou op te gooi nie. Ek belowe om op Sesdorings te bly en van die biblioteek ’n sukses te maak.”
Dadelik voel Hennie beter. Coleman-lamp in die hand, onderneem sy ’n inspeksietoer deur die biblioteek en woonstel. Alles is nog net soos sy dit onthou het. Die grysgeverfde houtrakke, die rye boeke, die liasseerkabinet, die lessenaar met die stukkende laai, die hortjiesvensters en die leiklipvloer … In die woonstel die ou stinkhoutmeubels en riempiesbank wat nog uit ouma Anna se leeftyd dateer, die verbleikte pers gordyne wat haar ma aanvanklik op die ashoop wou gooi en die bad met die leeukloupote en die geelkoperkrane … Iemand het oupa Drik se persoonlike besittings weggepak, maar sy gees leef nog in die vertrekke en toe Hennie die ou snoeiskêr en tuinhandskoene in die spens sien lê, kan sy haar trane nie langer bedwing nie. Met hierdie selfde ou afpunt-skêr het sy en Erik vir Oupa gehelp om die ligusterheining gelyk te sny …
Op daardie oomblik, meer as ooit tevore, begeer Hennie dat haar oupa nog moes gelewe het. Sy sou vir hom vertel het hoe sy elf jaar lank verlang het en gevra het hy moet haar nie te kras oordeel nie. Dis nie omdat sy nie wou nie dat sy nooit weer kom kuier het nie. Dis omdat geld vir haar pa allesoorheersend was en hy sy vader nie kon vergewe omdat hy die ou familieplaas stelselmatig deur sy vingers laat glip het nie, terwyl hy slegs in sy geliefde boeke en ’n oorsese reis elke jaar belanggestel het. Haar pa kon die versugting van ’n gees met ander waardes as sy eie nie begryp nie.
“Vir wat wil Pa elke jaar Europa toe foeter?” het hy by meer as een geleentheid gevra. “As mens eenmaal Piccadilly en Notre Dame en die Colosseum gesien het, weet jy mos hoe dit lyk. En een boekeskou is soos die ander, of dit in Bologna gehou word of in Genève of waar ook al. Dis net geldmors. Dis tyd dat Pa by die huis bly en leer hoe om te boer.”
“Oupa, ek het verstaan,” sê Hennie sag. “Ek het Oupa se wanderlust geërf en ek weet die gees is belangriker as aardse weelde. Ek het verstaan toe Oupa verklaar het die opstal op Sesdorings is net ’n tydelike tentwoning, dat mens nie te veel waarde aan aardse weelde moet heg nie. Ek het nie verwyt toe Oupa die opstal in ’n biblioteek omgeskep en die res van die plaas verkoop het nie.”
Hennie sit die lamp op die toegegaasde voorstoep neer en pak die motor af. Sy dra haar bagasie slaapkamer toe en gooi alles op die ekstra bed. Sy is nou te moeg om ’n woonplek vir elke ding te soek. Dis jammer sy moet ’n warm bad prysgee, maar môre sal sy meer energie hê om uit te pak en tuis te raak. Môre wil sy ook met ’n voorraadopname begin en ’n advertensie in die koerante plaas dat Sesdoringsbiblioteek binne ’n week weer oop sal wees. Haar kliënte moet weet wat aan die gang is, anders sal hulle dalk by ander biblioteke aansluit.
Hennie het reeds haar ma geskakel om te sê dat sy veilig gery het en sy is terug in die hoofsaal van die biblioteek, verdiep in ’n kosbare Morokkaanse leergebinde eerste uitgawe van Jan F.E. Cilliers se Martjie toe daar ’n klop aan die voordeur is. Hennie wip soos sy skrik en dink eerste oor waar sy die rewolwer neergesit het.
“Hallo, daar!” roep ’n aangename manstem. “Mag ek binnekom?”
’n Jong man in sy vroeë twintigerjare loer om die deur. In sy regterhand het hy ’n wit sakdoek wat aan ’n stok gebind is en in sy linkerhand ’n mandjie. Toe hy die rooikopmeisie sien, rek sy oë verras. Hy glimlag sjarmant en wapper die sakdoek.
“Dis ’n wit vlag. Ek kom in vrede.”
Hennie kan nie anders as om te lag nie. Sy het egter ’n idee wie haar besoeker is en sy nooi hom nie binne nie.
“Carl het gejok,” sê die man. “Hy het gesê hy het nie opgelet hoe jy lyk nie en nou weet ek dit was ’n leuen. Niemand – selfs nie eers my vrouehater van ’n ouboet – kon daardie koperkleurige hare en die groot, groen oë misgekyk het nie.”
“Koperkleurig?” vra Hennie koel. “In die verlede was dit die kleur van wortels en pampoene.”
Die wit vlag word weer in haar rigting gewaai en Donnie Meiring glimlag pleitend. “Of moes ek ’n strydbyl gebring het sodat jy en ek dit formeel kon begrawe?”
“Dis nie nodig nie.”
Donnie sak op een knie en lê sy hand oor sy bors. “Ek vra nederig om verskoning vir my laakbare houding in die verlede. Kan jy so onselfsugtig wees, skone dame, om my te vergewe?”
Ondanks haar voornemens om niks met die Meirings te doen te hê nie, lag Hennie. “Kom binne, Donnie,” nooi sy.
Donnie gee voor dat hy sweet van sy voorkop afvee. “Ek was so bang jy wys my die deur. My hart het in my keel geklop en ek was natgesweet van angs.”