Die Suidwestertjie. Sarah du Pisanie
SARAH DU PISANIE
Die Suidwestertjie
Jasmyn
1
Sarie Wessels trap hard op die grond om die water van haar reënstewels af te skud terwyl sy die kappie van haar reënjas ongeërg agtertoe skuif. Reëndruppels klou blink aan die rooi reënjas vas en vorm helder straaltjies wat stadig afdrup en plonsend op die sementvloer uitmekaar spat.
Haar wange is blosend en dit lyk asof ’n tikkie kleursel van die rooi reënjas daaraan kleef. Dit vorm ’n skril kontras met die ongewoon helderblou oë wat vol lewenslus en pret om haar rondkyk.
“O, maar dit is lekker!” Haar breë glimlag sluit aan by die vrolike woorde en dit lyk asof sy van pure uitbundigheid wild kan begin dans.
“Lekker?” Die woord kom in ’n koor uit vier monde en vier paar oë staar haar ongelowig aan.
“Natuurlik is dit lekker! Reën is altyd pret!”
Die skraal vingers wat die reënjas stadig losknoop, is vol modderspatsels, maar dit hinder die blinkoogmeisie nie in die minste nie.
Sy hang haar reënjas in die ruim kleedkamer op en trek dan steunend haar reënstewels uit wat sy netjies onder die rak neersit sodat dit uit die ander se pad kan wees. ’n Vrolike laggie borrel oor haar lippe toe sy haar hande onder die kraan afspoel.
“Ek het vanoggend ’n nuwe honderdmeter-rekord opgestel. ’n Man se hoed het afgewaai en ek moes omtrent hardloop om dit te red voordat ’n yslike, gulsige modderpoel dit kon verorber.”
“Waar kry jy soggens nog tyd vir sulke dinge?” Alet Pienaar kyk ongelowig na die vrolike, lewenslustige mensie. “Die verkeer is so druk en almal is so haastig. Ek sou nie eens opgemerk het dat iemand se hoed afgewaai het nie.”
“Dit is juis omdat julle so haastig is dat die mooi in die lewe sommerso by julle verbygaan.” ’n Skraal, nat vingertjie beduie beskuldigend in die ander se rigting. “Dít is hoekom julle nie meer die reën kan geniet nie.”
Nog twee meisies kom druipnat die kleedkamer binne en die ander maak hulle vinnig uit die voete voordat die fyn sproei van die nat reënjasse op hul droë klere val.
“Al wat ek teen die Kaapse reën het, is dat ’n mens dit nie kan ruik nie.”
“Natuurlik kan ’n mens dit ruik! Alles ruik dan na nat hond.”
Sarie gooi haar kop agteroor en lag vrolik. Haar ligbruin hare is lossies in ’n bollatjie bo-op haar kop saamgevat. Die reënweer laat die fyn haartjies om haar gesig dons en dit krul sag en veeragtig teen haar wange.
“Ag, dit is nie wat ek bedoel nie, bobbejaan! Het jy al ooit die reën in Suidwes geruik? Donderweer, boeta! Dit kom aangerol en dreun en kreun; dan blits die blink strale swiepend deur die lug en val die water emmersvol uit die hemel …”
Sarie gaan staan stil in die middel van die tiksterlokaal, terwyl die ander meisies haar verbaas aangaap. Haar oë word dromerig terwyl sy teatraal met haar fyn hande beduie.
“Die reën meng dan met die grond – die rooi grond op ons plaas – en alles ruik na reën! Reën en stof en droë gras.” Sy snuif diep en Alet sien met verbasing die blink trane in die helderblou oë.
“Ag nee, kom nou, ou Saar! Netnoumaartjies huil jy en dit net omdat ons reën hier in die Kaap soos nat hond ruik.”
Die ander lag verlig toe Sarie se gesiggie weer skielik opvrolik en stap na hul lessenaars.
Sarie sug en die stil, diep verlange na haar mense en haar land – háár wêreld – kom lê swaar in haar hart. Tydsaam haal sy die tikmasjien se oortreksel af en vou dit netjies op. Sy moet nou net nie aan dié dinge dink nie, dan huil sy sommer regtig. Die plaas en die wye, groot Suidwes is deel van haar. Hierdie hoë geboue en baie mense beklem haar. Dit wil haar versmoor, maar hardkoppig weier sy om aan hierdie verlate gevoel gehoor te gee.
Sy sal net moet uithou en vir hulle wys dat sy op eie bene kan staan. Sy kan nie nou al, ná net ses maande, tou opgooi en teruggaan nie, al is dit ook die een ding wat sy op hierdie oomblik die graagste sal wil doen.
Verlede jaar op kollege waar sy haar as sekretaresse bekwaam het, het die verlange haar dikwels oorrompel. Maar daar was darem vier vakansies en dit was nie so ondraaglik nie. Vanjaar lê egter eindeloos uitgestrek voor haar.
Dierbare ou Paps en Mamma! Sy wonder wat doen hulle vanoggend. Sy gaan hulle net vanaand bel, Woensdag ofte nie – hul enigste ooilammetjie is vandag baie klein en verlang vreeslik huis toe. Sy sal dit nooit uithou tot Sondag nie. Droomverlore staar sy voor haar na die tikmasjien.
Hulle wou hê sy moes ná matriek huis toe kom en by hulle op die plaas kom bly, maar dit wou sy darem nie doen nie. Die seuns het reeds hul monde vol omdat sy kwansuis so bederf word; nare, dierbare vier broers van haar wat haar meer bederf as haar ouers.
O, sy verlang na hulle; na Japie wat Desember getroud is en op die buurplaas boer, na Piet en Alet en hul twee pragtige kleingoed, en na Daan wat in Windhoek werk. Hy het nooit belanggestel in die boerdery nie. Sy kop het maar van altyd af geneeskunde toe gestaan. Op drie en dertig is hy dus reeds ’n baie bekende ginekoloog in Windhoek …
Sy trek haar vingers liggies oor die toetse en sug diep. Net gister het sy ’n brief van Bertus, nou in sy finale jaar, uit Bloemfontein gekry. Dit is net sy wat so lui was vir studeer. Haar ouers kon haar nie met ’n wa en ’n span osse op universiteit kry nie. Sy wou baie liewer trou, verkieslik met ’n boer van Suidwes.
Van al haar drome het daar egter niks gekom nie. Kyk waar sit sy nou. Sy is vasgedruk in ’n piepklein woonstelletjie met nie eens ’n ou tuintjie in sig nie. Die enigste blomme wat sy ooit sien, is dié wat sy langs die pad koop. Sy gaan egter net vanjaar hier bly, sodat hulle darem net kan sien sy is nie ’n kweekhuisplantjie nie.
“Ou dromer!” Ilze gooi haar met ’n uitveër. “Jy moet liewer werk. As juffrou Van der Walt hier inkom, gooi sy jou by die venster uit.”
“Ou Blommetjie? Ag, nee wat, ou Blom lyk net kwaai, maar sy is glad nie so erg nie.”
Ilze skud haar kop laggend. “Die agbare dame sal glad nie gevlei voel as sy hoor wat jy haar noem nie.”
“Hoekom nie? Ek dink Blommetjie is pragtig.”
“Sy weet darem sy lyk nie soos ’n blom nie; nie met daardie suur trek op haar gesig en die kwaai plooie langs haar mond nie. Sy sal sommer weet jy spot met haar.”
“Ou Blommetjie eet uit my hand …” Sarie trek haar mandjie nader en begin fluks deur die werk blaai.
“Ek wonder waar is sy vanoggend. Sy is altyd voor ons hier.” Sankie neem ongevraag vanuit die ander hoek van die vertrek aan die gesprek deel.
“Sy hou seker vergadering.” Die antwoord kom van Alet, wat reeds haar werk gesorteer het en nou ’n vel wit papier behendig in haar tikmasjien draai.
“Môre, engeltjies!” Herman Brink loer eers vinnig in die vertrek rond voordat hy instap. Hy beduie met sy kop na juffrou Van der Walt se leë plek. “Waar is die vuurspuwende vulkaan?”
Sarie loer onderlangs, geamuseer na Magda Weyers, wat skielik die ene oë en wimpers is. Normaalweg is Magda ’n onvriendelike, bot mens, totdat daar ’n man in die omtrek is. Dan is sy net wit tande en kuiltjies.
Sarie draai die papier met ’n girts in die tikmasjien en beantwoord ongeërg Herman se vraag van flussies: “Wie? Blommetjie? Sy is seker by ’n vergadering.”
Herman skater dit uit van die lag. “Pragtig, Sarie! Dit is ook net jy wat die blom in haar sal raaksien. Sy is seker maar ’n wildeals.”
“Welwitschia.”
“ ’n Watse ding?” Herman kyk geamuseer na Sarie se onskuldige gesiggie.
“ ’n Welwitschia … dit is ’n oerplant.”
Herman en die meisies kraai dit luidrugtig uit van die lag.
Alet sluk vinnig haar lag en kyk bekommerd van Herman