Reënboog in die sand. Dirna Ackermann
die trappe af strand toe begin. Die ligte flits aan. “Sie jy!” sis sy met wapperende hande. Hy skiet met ’n verskrikte miaau weg. Sy het geen begeerte om in die kring van die lig te wees nie.
Vandat Fourie vanoggend sy hand uitgesteek het om te groet, voel sy asof sy onder ’n vergrootglas is, en iemand enige oomblik gaan sê: “Aha, daar is sy!” Die vrou wat die wêreld so lekker ’n rat voor die oë kan draai.
Toe die ligte weer afskakel, ontspan sy, maar die hoop op innerlike vrede is saam met die kat die donker in. Haar gedagtes pyl soos ’n geleide missiel na Hanko.
Dis nou amper halfeen en net die genadige Vader weet waar haar kind is nadat hy vroegmiddag al op sy motorfiets hier weg is. Sy leun agteroor, hande op die armleunings, skrynerige oë op die donker oor die see gerig.
Dinge het presies ’n jaar na Markus se dood begin uitrafel. Haar kind se seer oor sy pa se ontydige dood sit blykbaar nog baie vlak. Sanita wikkel die rekkie van haar vlegsel af, vroetel die dik string los en waaier haar hare oor haar skouers. Sy ma se onvermoë om hom te help voel soos ’n splinter in ’n oop wond. Sy weet nie hoe ’n mens dit verwyder sonder om net meer seer te veroorsaak nie.
Markus het daardie middag vir die eerste keer op die nuutste toevoeging tot sy uitbreiende vissersvloot uitgegaan, maar wat veronderstel was om net ’n vinnige toetsvaart te wees, het in ’n tragedie geëindig. Hy was ’n ervare seeman en het gedink hulle sal terug wees lank voor ’n voorspelde storm die kus bereik, maar hy het hom misgis met die onvoorspelbaarheid van die Kaapse weer. Die storm het ure vroeër opgedaag as wat oorspronklik verwag is. Die splinternuwe enjin het onklaar geraak. In ’n poging om ’n man te help wat seergekry het, het Markus oorboord geval. Sy liggaam het twee dae later verder teen die kus af uitgespoel.
Sanita leun moeg agteroor. Haar gedagtes kuier nou eenmaal in die verlede, laat sy dan maar daar bly. Sy was skaars uit matriek toe sy met die jong prokureur by wie sy begin werk het, getroud is. Sy het gedink hy sal die gat in haar kan opvul deur vir haar ’n kind te gee. Toe het sy tog lief geword vir die stil man met die sagte hart wat so hard probeer het om háár stukkende hart te help heelmaak.
Hanko was van dag een af sy pa se kind en het die grond aanbid waarop Markus getrap het. Van kleins af wou hy ’n marinebioloog word sodat hy die see, waarvoor sy pa so lief was, kon help bewaar. Sedert die ongeluk het hy dit nog nie weer op die see gewaag nie. Hy praat nie oor Markus nie. Wanneer sy dit doen, stap hy uit die gesprek weg.
Hy haat die see, sê hy.
Die visservloot het sy noodgedwonge verkoop, maar in haar kind se oë was ook dít die verkeerde ding om te doen. Hoe durf sy wat sy pa opgebou en liefgehad het vir ander gee? Dat dit vir haar onmoontlik is om dit te bestuur, het hy met ’n skouerophaling afgemaak. Sy kon altyd iemand gekry het om dit te doen.
Hoe meer sy uit haar eie pyn probeer klim het om hom te help, hoe meer het sý die vyand geword.
’n Hond blaf in die verte. Sanita kom stram orent en wonder of amper sewe-en-dertig as oud beskou kan word. Sy voel klaar oud. Die klamte trek nou al in haar gebeente in.
Sy sluit alles en gaan haal ’n glas water en ’n slaappil.
Dis tyd om tot ruste te kom, al is dit met ’n bietjie chemiese hulp. Hierdie dag het genoeg aan sy eie kwaad gehad. Môre gaan begin met ’n nuwe drag.
Sy was vroeër vanaand in die portaal toe Develcor se mense net ná nege ingestap het. Nou het sy môre op haar nugter maag daardie afspraak rondom die ontbyttafel met die manne met die planne.
Fourie stoot die kat, wat teen sy kaal tone probeer flikflooi, eenkant toe en ontspan eers werklik toe die veiligheidshekke en daarna die deur agter Sanita toegaan. Hy strek sy been om die begin van ’n kramp teen te werk.
Hy sit al hoe lank hier teen die laagte neffens die plankpaadjie af strand toe, te bang om te beweeg. Hoe sy hom misgekyk het terwyl die lig aan was, weet hy nie.
Ondanks die lugreëling in sy kamer op die boonste verdieping, het dit gevoel die mure gaan enige oomblik nader skuif en op hom val. Toe vlug hy die laataandkoelte in, maar steeds voel hy vasgekeer. Dis nie so maklik om ’n mens se gedagtes te ontsnap nie.
Hy beskou homself as ’n gebalanseerde, logies denkende man. Een met sy emosies goed onder beheer soos sy pa, ’n dokter, en sy ma, die wiskundeprofessor, hom geleer het. Lesse wat hom goed te staan gekom het gedurende sy kort huwelik en die opbou van sy loopbaan en onderneming. Maar nou lyk dit asof hy alles vergeet het.
Sanita Els, ofte wel Joubert dan, is die enigste vrou wat hom al ooit die kluts laat kwytraak het, en dit blykbaar steeds kan regkry.
Hy stroop ’n hand oor sy hare, en seesand sif oor hom. Hy proes ergerlik en vee sy hand eers teen sy hemp skoon voor hy die sand van sy gesig af probeer kry.
Die verliefde tiener van destyds kon seker nog verskoon word dat hy katswink geslaan was, maar die man nou meer as twintig jaar later? Hy het tog geweet hy gaan haar hier kry. Meer as die helfte van hulle leeftyd het intussen verbygegaan. Baie water het in die see geloop. Heelwat daarvan was bitter. Nou reageer hy só op die weersiens.
Het hy dan nie die dinge van ’n kind agtergelaat nie? Want dis tog wat hulle was. Kinders. Hy stof sandkorrels van sy lippe en tong af. Wat was nou eintlik tussen hulle? ’n Romanse tussen tieners van ’n paar maande lank, wat seker gaan draai het waar dit nie moes nie, maar . . .
Dis daardie “maar” wat hom opnuut ry. Van die oomblik af dat hy besef het aan wie Waaiwater behoort, word hy gekonfronteer met emosies wat hy as infantiel beskou. Emosies wat by die verliefde tiener sou pas. Nie by ’n man wat amper op die drumpel van veertig is nie. Een met merke aan sy psige van die klappe wat die lewe al na sy kant toe uitgedeel het.
Sy was hom te wagte, dis duidelik, maar of hy welkom is . . . Hy sug onwillekeurig. Miskien moet hy eerder vra: waar kom die gevoel vandaan dat hy nie welkom in haar gastehuis is nie? Waarom die vyandigheid? Sý is die een wat net tussen neus en vinger verdwyn het, en hy die een wat agtergebly het.
Is dit net omdat sy dalk voel dat haar plek bedreig word, of is daar iets meer?
Wat van die vermoede wat hom deur die jare gery het? ’n Vermoede wat die verskrikte tiener met niemand kon deel nie, maar dom was hy ook nie. Sy pa was ’n dokter, sy ma ’n baie suspisieuse vrou.
Sanita het destyds letterlik oornag, en sonder ’n enkele woord, soos ’n miswolkie voor die hittige Hoëveldson verdwyn. Die Vrydagoggend het sy nie lekker gevoel nie en het die onderwyser haar huis toe gestuur. Die middag het hy rugby gespeel. Sy was nie soos gewoonlik langs die veld nie. Ook nie by die huis toe hy ná die wedstryd, ore in die nek, soontoe is nie.
Nee, het haar pa gemompel terwyl hy teen die kosyn geleun het, hy weet nie waar Sanita is nie. Selfone was toe nog ’n rariteit en sy ouers het reeds op hete kole by die huis gewag. Vriende het vir hulle ’n blitsbesoek by ’n privaat wildtuin gereël. Vriende met ’n dogter in wie sy ouers meer sin gehad het as in Kobus Els s’n.
’n Meisie met wie hy toe baie jare later getroud is.
Die betrokke naweek was ’n uitgerekte hel waartydens hy hom meer as een keer sy ouers se gramskap op die hals gehaal het. Sondagaand was die Else nie meer by hulle huis nie. ’n Week later het iemand die huisraad op ’n lorrie kom laai. Dit was al. Sy was net eenvoudig weg.
Daar is gegis en bespiegel, maar niemand het werklik geweet wat regtig waar is nie. Seker maar iets met ou Kobus se probleem te doen, is uiteindelik besluit. Almal kon tog sien hy kon nie so aangaan nie. Daardie arme meisiekind van hom moes op haar eentjie grootword.
En toe het die lewe eenvoudig voortgegaan.
Die res van die wêreld s’n miskien. Syne het uitmekaar geval – tot sy ouers voet neergesit het. Hy los hierdie nonsies oor Kobus Els se meisiekind en kry sy akademie en sport weer op standaard, of hy kan voortgaan om sy lewe op te mors. Dít sou net sonder enige steun van hulle kant, en ook nie onder hulle dak wees nie.
O, hy hét na haar gesoek. Vrae gevra, byna ’n pes van homself by die bure gemaak, maar sonder resultate. Ja, Kobus Els het