Louisa du Toit Omnibus 11. Louisa du Toit
moet ons praat solank Nida nie hoor nie, want sy staan op slaai elke dag. En nagereg kan ek ook nie …”
“Slaai en nagereg is nie vir my ’n probleem nie.” Is sy dalk bang dat hy haar met sy meerdere geslyptheid sal toetrap? ’n Soort droewe geamuseerdheid oorweldig hom: as sy maar weet dat dit die minste van sy behoeftes is. Wat hy soek, is die nabysyn van mense sonder dat hy hom voor hulle hoef oop te vlek.
Hy probeer dit vir haar makliker maak: “In die koshuis het ek nie betaal nie, omdat ek diens gedoen het. Maar vorige kere het ek al loseer, en ons kan kyk of ons die prys daar naby rond kan laat draai.” Hy noem ’n bedrag, en sy lyk ingenome.
Toe hulle in die huis kom, word Nida sitkamer toe ontbied. Sy het intussen skynbaar gebad, want haar wange blink gesond en sy het ’n koel, wit rok aan. Haar hare is teruggekam om haar voorkop oop te laat. Sy is kaalvoet, wat hy op ’n vreemde manier prikkelend vind, so saam met die versorgde voorkoms.
“Meneer sal die bakkie moet kry om sy bagasie te gaan haal, Nida.”
“Hy kan dit mos maar vat. Arno sal niks sê nie.” Dan voeg sy effens moedswillig by: “Die hoenders kan dalk kla, want hulle verkies snags die bakkie bo hulle eie stellasie in die hok.”
Hy lag liewer nie. “Dit sal darem te eiegeregtig lyk,” kap hy teen.
“Nou goed, ek sal saamgaan; maar dit sal natuurlik ekstra wees,” willig sy in met ’n vonkel in die oog. “Ek het gedek en brood gesny en so. Die vleis in die pan is amper reg, Ma kan later net die eiers inbreek.” Niemand vra hoe hy daarvan hou nie, en dit geval hom.
“Ek het darem ’n motor,” sê Nelis toe hulle aanstap na die bakkie wat diep onder die kameelboom ingetrek is, wat seker vinniger en makliker is as die enkelmotorhuis eenkant. “Hoe ek dit hier sal kry, is nog ’n kwessie. Sal dit maar moet gaan haal.”
“Hoekom het jy nie self gery nie?”
“Ek het mos nie geweet of hier nog hiënas is wat snags aan die bande kom kou nie,” grap hy hom los. Die waarheid is dat Reinet half en half vir hom besluit het, en dat die besluit hom gepas het.
Sy gedagtes skiet maar kort-kort na haar. Toe Nida se ma oor slaai praat, moes hy onthou hoe oorheersend die slaai op die Eksteens se tafel is. Groenslaai, met ’n eie sousie van olyfolie en suurlemoensap en swartpeper en so al vort.
Nida is bykans vrolik toe sy voor in die bakkie oor haar ma se hoenders skinder. “Ons haan is geen atleet nie, en hy kom nie maklik saans op die stellasie nie. Hy is soos ’n vliegtuig op ’n aanloopbaan, en dan val hy terug met ’n gefladder en geskree.”
Hy vind dit werklik snaaks, totdat sy byvoeg: “Boel gaan dikwels spesiaal staan en kyk na ons ou beenbek, soos hy hom noem.”
“Om te lag vir die verloorder,” som hy op. Moes sy nou Boel se naam inbring? Wou sy maar net ’n tydige herinnering aan die man in haar lewe invleg?
“Boel is darem nie regtig naar nie. Diep in sy hart het hy ’n sagte plek.”
“Seker min of meer daar waar die vier kamers bymekaarkom. My biologie is nie meer so goed nie. Is dit ooit vier?” Hiermee ontlont hy die situasie.
En sy kom hom tegemoet: “Twee is te min, en drie maak nie sin nie, ’n ongelyke getal. Dalk moet ons liewers by hoenders bly.”
“Reg so, nie hartsake nie.”
Nida klim nie af terwyl hy sy tasse gaan haal en die voordeur weer toesluit nie. Die handeling sit sy gedagtes aan die gang: sal hy ooit voltyds hier woon? Waarskynlik nie, tensy sake iewers skeefloop in sy verhouding met sy nuwe hospita. Wat hy nie hoop of beplan nie. Hy is eerder teenspoed van Boel se kant te wagte.
Nida vat hom na die buitekamer aan die westekant van die huis, deeglik beskadu deur die groot kameeldoring. Daar is ’n deur na die grondpad se kant toe en ’n klein venster wat op die hoenderhokke uitkyk. “Jy moet maar net weet, al kan ons haan nie hoog spring nie, is hy ’n vroeë kraaier. Dit kan jou die eerste paar oggende pla.”
“Dalk moet ek die eerste paar keer dan maar daar bo gaan slaap,” korswel hy. “Dankie dat julle vir my ’n boom geplant het.”
“Dis deur die natuur geplant, lank gelede. ’n Kameelboom se saad groei eers as dit deur ’n bees se pens gegaan het. Die huis kry darem dele van die dag ook ’n porsie van sy skaduwee.”
Hy sit sy goed eers op die vloer neer, kyk ongemerk rond. Dis basies, maar toereikend. Hy het vlugtig gemerk dat hy die ander se kamervensters kan sien as hy buite staan. Watter venster is hare? Die middelste, raai hy.
“Die badkamer is sommer hier naby jou op die systoep,” beduie sy. “Hier is in elk geval ’n wastafel met ’n beker water en ’n waskom. Die toilet is ook op die systoep, en dit spoel solank die drukking in die dammetjie hoog genoeg is. Anders val ons terug op die buitegerief.” Sy beduie na die hokkie van sink op die ver rand van die werf. “Ek is bevrees dis dan jou hele habitat.”
“Ek het niks meer nodig nie,” verseker hy haar. “Ek dink ek sal die meeste van my tyd in die skool deurbring.”
Hy is bly oor die stoel en tafeltjie, bed en klerekas. Die boekrak is nie groot nie, maar hy sal nie al sy boeke afbring nie, hy kan bo gaan omruil of haal wanneer nodig. Van nou af sal dit vir hom ook “bo” en “onder” wees.
“As jy wil hande was, ons eet so binne tien minute. My ma lyk paraat, maar sy is nogal tydsaam,” klik sy weer. “Nog iets wat jy wil vra?”
Hy wil vra of Boel vanaand kom, en wat hy moet doen wanneer Boel hier kuier. Soos ’n lastige kind gesien maar nie gehoor word nie, of omgekeerd? In plaas daarvan vra hy: “Ek hoop nie dit pla as ek my klein platespeler gebruik nie. Ek is naby julle kamervensters. Ek sal dit so sag moontlik hou.”
“Ons kan net baat. Ek sal help batterye koop,” belowe sy danig ernstig.
Dan vra hy tog: “Waar is jou opsitplek, sodat ek daar kan wegbly?”
“Boel kom nie in opsittyd nie. Het jy ’n meisie?” skiet sy terug.
“Ja, maar ons sit nie op nie. Ons het ook nie juis plek nie.”
Snaaks genoeg, is nie een van hulle geamuseerd nie.
“Ek hou van die sementtrappie voor my deur,” beduie hy. “Ek sit graag op ’n stoepie, hoe platter hoe beter. Dit gee mens besondere perspektief.”
“Ek glo dit hou jou nederig,” stem sy in, sonder glimlag maar tog met ’n geamuseerde trekkie in die oë.
Toe sy weg is, kyk hy deegliker rond, verbaas oor die ruimte wat die buitekamer bied. ’n Vae reuk laat hom vermoed dat dit tot gister dalk deels pakkamer was, sy het gesê haar ma moes dinge laat indra en laat uitdra. Dalk hoendervoer, paraffien. Die sementvloer is skoon, maar nie gepoleer nie. Ook nie vreeslik gelyk nie. ’n Matvierkant lê die oopte vol. Watter kamer in die huis moet nou sonder die mat klaarkom?
Hy begin ’n warm waardering vir die basiese soort lewe voel. Geen enkele tierlantyntjie nie, behalwe dalk die almanak aan ’n spyker teen die muur. Driekolk Kontantwinkel.
Hy kan later vanaand die nodigste uitpak, en môre die res. Hy moet leer om dinge stadiger te doen en die dae makliker om te kry, veral die res van die vakansie. Hoewel die tempo van arbeid hier vinnig is, is daar tog ’n langsame gedraenheid in die lug.
Hy hoor ’n gedreun, en sien in die groeiende skemer die rooi vragmotor van Boel Meyer met die stofpad verbyry. Hoe intimiderend was daardie lorrie en sy baas net gister nog; hoe vreemd was dit, ’n essens van hierdie geweste waar die onwennige vreemdeling pas sy voete geplaas het.
’n Luide getoeter moet seker Nida se aandag trek. Met ’n nuk van moedswilligheid waai Nelis vir hom waar hy buite die deur op die grondwerf staan. Hy het hom nie verbeel nie: agter die stuurwiel ruk Boel se kop op.
Het hy gisteraand vir Nida die beloofde klapsoen kom gee? Dit klink amper soos die tema vir ’n volksliedjie.
Dan kom Leen op die systoepie