Schalkie van Wyk Keur 14. Schalkie van Wyk
“Foei, ja, Floorsie se hande is die ene hegpleisters en blase, want voordat hy sy werk verloor het, het hy nie met hamers en beitels en allerlei gereedskap gewerk nie,” sê Grietjie simpatiek. “Jy sal nie verstaan nie, Wiandri, maar derduisende mense is werkloos met dié dat so baie maatskappye personeelinkorting moet doen.”
“Waar het jy gewerk voordat jy tant Lerina se nutsman geword het, Floors?” vra Wiandri vyandig.
“Jy stel nie rêrig belang nie, juffrou Wiandri. Jy is vies vir my omdat ek jou natgespat het en jy is jaloers omdat ek juffrou Lerina geselskap hou terwyl tant Grietjie in die kombuis besig is,” antwoord Floors, sy stemtoon verveeld.
“Hou op om my ‘juffrou Wiandri’ te noem, Floors! Ek is nie jou onderwyseres nie,” snou sy geïrriteerd.
“Goed, Wiandri. Is ons nou vriende?” vra Floors onbesorg.
“Beslis nie! Ek kan my vriende vertrou, maar ek vertrou jou nie. Jy pas net nie in die prentjie nie, Floors. As jy werkloos was, waarom het jy juis op ons klein dorpie kom werk soek? Hoe moeilik kan dit wees om werk as ’n kelner of ’n verkoopsman in ’n stad te kry? Ek is seker jy is intelligent genoeg om ’n beter werk te kry as jy ophou voorgee dat jy Floors, die dom nutsman, is!”
“Wiandri!” kom dit betigtigend van Grietjie. “Nee a, kind, jy raak nou darem te persoonlik. Floorsie is ’n liewe, betroubare seun wat sy vingers sal deurwerk vir net ’n bord kos en die woonstel bo-op die ou perdestalle. Hy pla nie vir my en juffrou Lerina nie en dit help om te weet daar is snags ’n sterk jongman op ons werf, veral in geval van nood.”
“Oom Ben-hulle woon nog al die jare in die tuinhuis, tant Grietjie. Ons het nie nog ’n man op Groeneweide nodig nie – veral nie ’n man wat my en tannie bekruip en ons privaat gesprek afluister nie,” antwoord Wiandri en kyk Floors agterdogtig aan. “Dis wat jy gedoen het, Floors. Hoekom? Geniet jy dit om die rol van ’n laakbare luistervink te speel?” vra sy, maar onder die klank van haar kwetsende woorde is sy bewus van jubelende sang in haar hart, van ’n lied wat sy nie verstaan nie.
“Nee, ek het gemeen dit sal ongeskik wees om sommer so tussenin te praat. Ek het gesien jy het in die middel van die rylaan stilgehou, toe los ek tant Grietjie se karretjie daar by die ingang onder ’n boom. Ek dag toe ek sal jou pakkie vir jou bring.” Hy hou ’n ligblou inkopiesak na haar uit. “Hier, tant Wessie stuur dit en sê jy moet so gou as moontlik kom betaal, want kontantgeldjies is skaars. En jy moet ekstra betaal vir die plastieksak, want dis die wet.”
Is die man breindood? wonder Wiandri onstuimig. Sy beledig hom, verdink hom van alles wat boos is, maar niks wat sy sê, ontlok ’n vonkie van protes in hom nie. Sy bronskleurige gelaat bly emosieloos soos dié van ’n standbeeld, sy oë soos donker, onleesbare marmer. Geen man het die reg om so onweerstaanbaar aantreklik te wees nie … Nee, nie onweerstaanbaar nie, sy eentonige stem sal enige meisie tot waansin dryf. Of is hy ’n intelligente en uitgeslape vertrouenswendelaar wat sy aantreklike uiterlike wil gebruik om tant Lerina se geld – selfs Huis Groeneweide – in die hande te kry?
“Jy kan darem dankie sê, my poppie,” kom dit verwytend van Grietjie.
“Los my, tannie,” sê Wiandri ongeduldig, lig haar ken en kyk Floors vyandig aan. “Jy kan jou goed inpak en trap, Floors, want ek verseker jou: My tant Lerina sal nie met ’n bogsnuiter soos jy trou nie!”
“Maar, kind …” begin Grietjie en soek vergeefs na die regte woorde om haar verdwasing uit te spreek.
Wiandri sien die klein vonkies lig in die duisternis van Floors se oë, sien dit groei tot ’n warm vonkeling van dansende lag wat sy mondhoeke in ’n glimlag lig. Sy staar asof betowerd in sy oë en ervaar ’n wonderlike, drywende sensasie, asof sy lig soos ’n veertjie deur ’n sagte briesie opgelig word en oor die boomtoppe wegdryf. Nee! Floors lag haar uit, skielik in beheer van die situasie – Floors is beslis nie ’n dommerige nutsman nie.
“Mooi én slim,” spot hy. “Dis hoe ek van my meisies hou, Wiandri, want jy sal simpatie hê met my benarde situasie. Ek is dertig en werkloos, en my enigste bates is, soos my ma so graag gesê het, my bonkige spiere en my mooi gesiggie. ’n Vriend het my vertel van die ryk juffrou Lerina Rosseau en haar kasteel van ’n huis op die grens van Wernerspan. Hy het melding gemaak van jou, maar jy het die gesiggie, nie die geld nie. Ek wil geld en my eie huis hê, maar ek het nie omgegee om my huwelik met juffrou Lerina uit te stel totdat jy jou studie voltooi het nie. Gaan jy my nou soengroet, my aangetroude kleinniggie?”
2
Floors het gelyk gehad: Sy is mooi én slim, dink Wiandri met ’n innerlike glimlag. As sy toegelaat het dat Floors se glimlag haar met ’n ademlose euforie vervul het, het sy nou in trane van woede uitgebars. Maar sy het opsetlik eerder na tant Grietjie gekyk en die wisselende uitdrukkings van verbysterde ongeloof en verwarring op haar gesig waargeneem, daarom kon sy met oortuigende onverskilligheid na sy spottende bekentenis luister.
“Ag, Floorsie, was dit nou nodig?” vra Grietjie omgekrap.
Wiandri haak by Grietjie in en gee haar arm ’n drukkie. “Moenie jou kwel nie, tannie,” sê sy gerusstellend. “Floors glo ons woon in ’n kasteel, daarom speel hy die rol van ons hofnar. Gee hom vanmiddag ’n ekstra skeppie pampoen, want sy storie was nogal vermaaklik.”
“Nogtans …” Grietjie kyk Floors bestraffend aan. “Juffrou Lerina is goed vir jou, Floors, en sy sal nie gelukkig wees oor stories dat jy ter wille van haar geld met haar wil trou nie. Sy is ’n oumens, jy behoort darem respek te hê vir haar jare.”
Floors glimlag breër. “Dis juffrou Lerina wat voorgestel het dat ek die storie aan Wiandri vertel, tant Grietjie. Sy het gesê Wiandri is veels te intelligent om te glo julle het skielik ’n heeltydse nutsman nodig en dat my hande te sag is om Wiandri te oortuig dat ek ’n handearbeider is.” Sy uitdrukking word ernstig toe hy vervolg: “Dis waarom ek ’n rukkie lank na julle gesprek geluister het, tant Grietjie. Ek het gehoop tannie sal Wiandri … e … meer oor my vertel.”
“O …” Grietjie lyk betrap, kyk na Wiandri en begin ongemaklik: “Floors is nie regtig Floors nie, liefie. Floors is eintlik …” Grietjie vat en los haar hande herhaalde male senuweeagtig op haar maag saam en beveel dan ongeduldig: “Vertel jy, Floors. Ek was nog altyd ’n vrotsige leuenaar, want ek jok myself te maklik in ’n hoek.”
“Ek wil net tydelik Floors wees,” verduidelik hy toe Wiandri hom met afsydige belangstelling aankyk. “Daar is ’n moontlikheid dat ek ’n beter werk kan kry, maar een persoon wat betrokke is, hou nie van my mense nie. As ek ’n van soos Botha of Smit gehad het, kon ek my eie naam gebruik het, maar onder die omstandighede is Floors Venter ’n veiliger keuse. Ek is werklik jammer ek het jou natgespat, Wiandri, maar aan die ander kant, nie alle meisies is mooi selfs al is hulle druipnat van modderwater nie.”
“Moet ek nou dankbaar wees en glimlag?” vra Wiandri geniepsig, vreemd teleurgesteld omdat sy nog nie weet wat sy ware identiteit is nie.
“Nee, maar dit was ’n eerlike kompliment. Wil jy die lekkergoed hê of sal ek …”
“Lekkergoed!” jubel Grietjie, gryp die plastieksak uit Floors se hand en loer daarin. Sy druk ’n klapsoen op Wiandri se wang en sê borrelend: “Malvalekkers en pepermente! Ag dankie, my engeltjie! Ek het gehoop jy het nie ons ou lekkertjies vergeet nie. Floors, parkeer asseblief Wiandri se motor in een van die motorhuise en bring haar tasse na haar suite toe – dis die verste een op linkerhand bo in die wesvleuel. Ag, sonde, as dit nie tyd was vir middagete nie … Wiandri, sal een ou malvalekkertjie soveel skade doen?”
“Het tannie dan ’n nuwe kwaal ontwikkel sedert my laaste vakansie?” vra Wiandri terwyl sy saam met Grietjie oor die geplaveide voorhof na die sandsteenwoning loop.
“Nee wat. G’n bloeddruk of ander klagtes nie, maar ou dokter Mouton herinner my elke maal dat ek gesonder sal wees as ek van een van my vetrolletjies ontslae raak. Ek sê hom oor en oor vet is in my gene – nie dat ek mooi weet wat gene is nie, maar dis lekker om iets anders die skuld te gee vir my eie