Ena Murray Keur 16. Ena Murray
“Ek was klaar met my opleiding en ek het gevoel dis tyd dat Tinkie van haar ouma en oupa af wegkom. Hulle is baie dierbaar, maar sy word tot in die afgrond bederf.”
Dis of sy iets spottends in die diepte van sy oë kan lees. “Is dit ál rede? Sodat jou kind nie so bederf moet word nie?”
Haar ken lig. “As jy miskien onder die indruk is dat ek agter jóú aangeloop het, moet ek jou teleurstel. Ek was net moeg vir die stad, dis al. Rondekuil was toevallig oop en omdat ek in teaterwerk belangstel, het ek aansoek gedoen.”
Weer lê die ongeloof baie duidelik in sy oë. “Jý … moeg vir die stad? Ek vind dit moeilik om te glo, as jy my sal verskoon, suster.”
Sy weet sy staan eintlik sonder verweer voor hom, en daarom probeer sy haarself nie verdedig nie. “U is verskoon, dokter. Het u toe besluit of u die keisersnee vanmiddag gaan doen?”
Sy oë priem in hare. “Ja. Oor ’n uur.”
Sy knik net en gaan voort met haar werk asof daar geen onderbreking was nie.
Hy staan haar nog ’n oomblik en aankyk. Dan, meteens, grinnik hy, maar daar is geen humor in sy oë nie. Goed op jou plek gesit, maat. Wie is jy om nuuskierige vrae te stel? Nou weet jy. Dis nie om jóú dat sy hierheen gekom het nie. Maar is dit dan nodig om so uit die hoogte te wees? Hy het net ’n vraag gevra, dis al.
Hennie en Tinkie het reeds maats gemaak toe Marlene daardie middag van diens af kom. Sy luister glimlaggend na die gelag en gejil in die klein sitkamertjie van haar woonstel in die verpleegsterstehuis terwyl sy gou verklee, en meteens is daar ’n hartseer in haar. ’n Kind moet ’n pa hê. Veral noudat sy weg is van haar ouma en oupa, is haar lewetjie ook maar eensaam. Sy het net vir Lappies om haar dae mee te verwyl. Marlene se hart word sommer warm jeens Hennie. Hy lyk na ’n gawe jong man, min of meer haar eie ouderdom.
’n Vasberadenheid vat in haar pos. Sy gaan nie langer toelaat dat Ben Roux haar lewe beheer nie. Vyf jaar lank was hy die spil waarom alles gedraai het, wat sy gedoen en gedink het. Sy het haar hele lewe omvergegooi ter wille van hom. Maar van nou af gaan sy haar nie meer afsluit nie. Ook ter wille van Tinkie moet sy van hom vergeet en begin lewe.
Tant Miemie en oom Jors is die gasvryheid self toe hulle op die plaas aankom. Sedert Hennie hulle vanoggend kom vertel het van die pragtige mens wat in Rondekuil se hospitaal haar verskyning gemaak het, kon hulle nie wag dat dit moet aand word nie. Nog nooit was Hennie so gaande oor ’n meisie nie. Hulle het besluit dat hulle die godin wat hul kleinseun se voete so onder hom uitgeslaan het, onder oog moet kry en self beoordeel. Hennie is immers hul erfgenaam en as hy trou, sal sy vrou saam met hulle op die plaas moet regkom. Hoe gouer ’n mens sake dus goed deurkyk, hoe beter. Die feit dat sy reeds getroud was en al ’n kind het, kan sake baie kompliseer.
Maar van die oomblik wat tant Miemie en oom Jors se oë op die mooi, rustige blonde vrou val, hou hulle van haar, en Tinkie kruip binne vyf minute diep in hul harte in.
Eers eet hulle lekker varsgebakte mosbolletjies saam met die heerlikste koffie. Dan tel Hennie vir Tinkie op sy skouers en gaan wys hulle al die besienswaardighede van Tabaksfontein. Marlene besef gou dat die De Waals welgestelde en vooruitstrewende boere moet wees.
Tinkie is in ekstase oor die klein varkies, die eendjies en kuikentjies en die nuwe aankomeling in die perdestal. Dat Hennie baie trots is op sy perde, is duidelik. Hy het die stoetery as ’n stokperdjie begin, maar sy belangstelling het algaande gegroei en nou is hy reeds buite die kontrei bekend vir sy gehalteperde.
Dis eers toe dit sterk donker is en tant Miemie vanuit die kombuisdeur roep, dat hulle Tinkie wegkry van die vulletjie af. Terwyl Marlene gou haar kind se handjies en gesig gaan was, hou ’n ander motor voor Tabaksfontein se ruim plaashuis stil.
Ben verskyn in die deur net toe Marlene met Tinkie aan die hand binnekom. Haar verbasing is in haar oë merkbaar.
Verskonend sê hy teenoor tant Miemie: “Ek is jammer. Ek het nie geweet julle het gaste nie, tante.”
“Wat maak dit saak? Van wanneer af moet jy ’n uitnodiging kry om op Tabaksfontein te kom?” Haar oë kyk hom ontevrede aan. “Ons het jou weke laas gesien. Jy is mos ’n vreemdeling deesdae,” verwyt sy openlik. “Sit en skink vir Marlene ook ’n glasie sjerrie voor ete. Hennie sal nou hier wees, dan kan ons eet.”
Marlene voel weer die ou spanning om haar keel trek. Moes Ben juis vanaand besluit het om weer ’n slag op Tabaksfontein te kom kuier? As hy vooraf geweet het dat sy hier sou wees, sou hy natuurlik nie gekom het nie. Hy het seker aangeneem sy en Hennie gaan uit.
“Kan ek tante nie kom help nie?” wil sy vinnig weet, maar haar hoop word verydel.
“Nee dankie, kind. Hou jy solank vir Ben geselskap terwyl oom Jors en Hennie nog buite besig is. Ek sal regkom.”
Sy het geen keuse as om maar gehoorsaam te gaan sit en gedwee die glasie sjerrie uit sy hand te ontvang nie.
“Medium cream … of het jou smaak verander?”
Sy skud net stilswyend haar kop en hou haar oë stip op haar glas gerig.
Dis Tinkie wat haar ma vanaand red. Sy is besig met ’n lang relaas van wat sy alles hier op die plaas gesien het, plat op die mat voor Ben. Hy luister aandagtig, skynbaar sonder om hom te steur aan die stil gestalte in die diep stoel skuins voor hom.
“En daar is ’n klein perdjie ook. Oom Hennie sê dis ’n wyfieperd en hy gaan haar Tinkie doop!” Sy klap haar handjies opgewonde saam.
“Jy bedoel merrie,” laat Marlene vir die eerste keer hoor.
Tinkie swaai verontwaardig om. “Nee! Haar naam is nie Mary nie. Dis Tinkie!”
Die grootmense se oë ontmoet en vir die eerste keer glimlag hulle spontaan teenoor mekaar.
“Mamma bedoel sy is ’n merrie. Dis wat ’n mens ’n wyfieperd noem,” verduidelik Ben en skielik buk hy af, tel haar van die mat af op sy skoot. “En wat nog?” por hy haar aan, die glimlag nog huiwerend om sy mondhoeke.
“En daar is ’n groot koei in die stal en sy kan melk ook gee.”
Die glimlag verdiep weer en Marlene moet ook maar verleë saamlag. “My kind, jy moet darem nie jou onkunde so openlik laat blyk nie. Jy sal dat die mense dink ons kom van …”
“Die stad af?” help hy met ’n fyn glimlaggie.
“Ja, van die stad af.” Sy kyk verbouereerd weg. Wat het skielik oor hom gekom? Meteens is hy ’n mens, weet sy dat hy ook kan lag. Dis eers toe sy seker is dat Tinkie sy volle aandag het dat sy dit weer waag om te kyk, en dis of ’n swaar hand haar hart omsluit en dit wring. Pa en dogter … en hulle weet dit nie! Die vae heimwee wat soms in die blou oë waarneembaar is, lê vlak. So hoort dit mos. As Ben net …
“Is daar iets verkeerd, Marlene?”
Sy skrik op uit haar somber bepeinsing en vind sy oë speurend op haar. Dis die eerste keer dat hy haar op haar voornaam noem. Weer kyk sy vinnig weg na die glasie in haar hand. “Nee, dis … niks nie.”
Daar is openlike verligting in haar oë toe Hennie en oom Jors op daardie oomblik binnestap. Sy was op die punt om te begin huil. Nugter weet watter afleidings hy dán sou gemaak het!
Dit word ’n gesellige aandjie. Sy leer vanaand ’n ander Ben ken. Hy is meer gemoedelik, meer mens. Sy self neem nie veel deel aan die gesprek nie, en wanneer sy sy peinsende blik op haar betrap, probeer sy die bonsing in haar hart stil. Dis maar net ’n bui hierdie, waarsku sy haarself. Die Ben wat jy die afgelope veertien dae leer ken het, is die ware nuwe Ben. Môre sal jy sien hy is nie regtig anders nie.
Later word Tinkie vaak van al die opgewondenheid van die dag en raak op Ben se skoot aan die slaap. Toe Marlene haar by hom wil neem, skud hy sy kop.
“Laat haar maar lê. Sy is tog nie swaar nie.”
“Sy is darem ’n dierbare dingetjie,” sê tant Miemie liefdevol en almal se oë rus op die groot man met die