100 dae van dankbaarheid. Francine Prins
het dit ook geblyk dat hierdie groep meer geoefen het, en dat daar minder doktersbesoeke by hulle was as by die ander.
Dis egter nie net jou hart wat jou vir jou dankbaarheid sal bedank nie; jou algemene welstand kry ook ’n hupstoot. Navorsing het uitgewys dat persone wat ’n dankbaarheidslysie byhou, meer geredelik persoonlike ideale soos akademiese, interpersoonlike en gesondheidsdoelwitte bereik.
Hoe meer jy dinge en mense waardeer, hoe beter vir jou innerlike standvastigheid. Dit het onder meer tot gevolg dat jy meer in beheer van jouself voel en minder soos ’n slagoffer. Dit bring verder mee dat jy kalm kan bly in stresvolle situasies en op ’n toepaslike wyse optree.
Die navorsers het voorts waargeneem dat dankbare mense minder tot depressie geneig is. Asook dat dankbaarheid oor die algemeen tot laer angs- en stresvlakke lei.
Met bogenoemde in gedagte, maak Filippense 4:6-7 op baie maniere sin. Hier skryf Paulus: “Moet oor niks besorg wees nie, maar maak in alles julle begeertes deur gebed en smeking en met danksegging aan God bekend. En die vrede van God wat alle verstand te bowe gaan, sal oor julle harte en gedagtes die wag hou in Christus Jesus.”
Here, help my om my gedagtes só te rig dat ek met waardering en dankbaarheid na die lewe kan kyk.
’n Dankgebed
“Elke oomblik dra in hom die geleentheid om dankbaar te wees. Daar is in elke situasie die potensiaal om diep vreugde te beleef.”
Só skryf Ann Voskamp, ’n Amerikaanse ma en skrywer van die boek One thousand gifts.
Sy vertel van die woord wat ’n hele wêreld vir haar oopgebreek het – eucharisteo. Dit word só in Lukas 22:19 gebruik: “Toe neem Hy brood, spreek die dankgebed uit, breek dit en gee dit vir hulle met die woorde: ‘Dit is my liggaam wat vir julle gegee word. Gebruik dit tot my gedagtenis.’”
Eucharisteo is daardie dankgebed van Jesus, sy dankie-sê.
Hierdie Griekse woord druk dus dank uit, en met ’n oneindige diepte. Die wortel is charis, wat “genade” beteken. Of ’n geskenk, iets wat jy ontvang. En charis is van chara afgelei, wat “vreugde” beteken.
Is dit nie maar waarna ons almal op soek is nie? Vreugde in hierdie lewe. ’n Heilige blydskap as bevestiging dat ons die lewe het, en dit in oorvloed?
Die sleutel tot die lewe, het Ann Voskamp ontdek, is eucharisteo, charis, chara. Danksegging, genade, vreugde. Deur danksegging ken ons genade en lewensvreugde, beleef ons ’n heilige blydskap.
Sy haal hieroor ook die befaamde Albert Schweitzer aan: “The greatest thing is to give thanks for everything. He who has learned this, knows what it means to live … He has penetrated the whole mystery of life: giving thanks for everything.”
Maar kán ’n mens regtig vir álles dankie sê?
Dankie vir ’n siek kind? Dankie vir beledigings, vir slaggate in die pad?
Kan ’n mens dankie sê vir korrupte leiers en oneerlike sakemense? Dankie vir te min geld, te veel werk?
Ja, jy kan, het Ann Voskamp vasgestel. Ja, jy kan regtig vir alles dankie sê en op elke oomblik en in elke situasie dankbaar wees. Dit is die sleutel tot lewensvreugde. Dan werk dit só: Genade – ontvang dit. Vreugde – beleef dit. Dank – kies dit.
Here Jesus, ek bid dat U my ook sal leer oor “eucharisteo”, ’n lewe van danksegging.
Nagmaal
In One thousand gifts neem Ann Voskamp die leser op ’n reis deur haar lewe as tuisblyma wat haar ses kinders tuis onderrig, en self die huis skoonmaak en kosmaak. Sy wil vir haar man ’n goeie vrou wees. Sy wil in die kerk dien, vriendskappe smee. Sy moet saam met siekte en verlies leef.
In elke oomblik, só lees ons, leer sy om dankie te sê. Om eucharisteo te leef.
Sy leef in danksegging bloot deur daarvan bewus te bly dat sy daardie keuse het. In daardie oomblikke wat haar kinders baklei, wanneer hulle ongehoorsaam is, wanneer die huishouding in ’n chaos gedompel is, leer sy dat daar ’n geleentheid is om dankie te sê.
Dis nie ’n maklike opdrag nie, maar dis uitvoerbaar.
Uitvoerbaar? Regtig?
Ja, want Jesus maak dit moontlik. Dit was sy liggaam wat vir ons gebreek is sodat ons in hierdie lewe en in hierdie omstandighede ons lewensvreugde in Hom kan vind. Dit was sy bloed wat vergiet is sodat ons met ons emosies, ons hart, siel, gees en liggaam ’n groter perspektief kan hê as bloot “hier” en “nou”.
Dis waarom ons bo ’n slegte situasie kan uitstyg en met God se ewige oë kan kyk en in sy Goddelike krag kan reageer.
Wanneer ons aan die nagmaaltafel sit en só aan Jesus se dood en opstanding deelneem, dan het ons ook gemeenskap met sy danksegging. Ons deelname aan die eucharist (soos ons dit in Engels noem), is ’n dankgebed, ’n eucharisteo vir Jesus se kruisdood en die volheid wat daaruit voortvloei. Die nagmaal word dan só ’n “dankmaal”.
In die nagmaal beleef ons dood en verlies en verlatenheid. Net soos ons dit dikwels in hierdie lewe beleef. Maar daarsonder sou Jesus nie vir ons die lewe kon gee nie, en nie vir ons genesing of vryheid of genade kon bring nie. Dis juis in hierdie danksegging vir ’n lyf wat gebreek is en bloed wat gevloei het dat daar vir ons genade en vreugde is.
Deur die brood en die wyn ontvang ons genade as ’n geskenk. Hier ontdek ons lewensvreugde. Charis én chara. In ons danksegging ontvang ons genade en heilige blydskap.
Die nagmaaltafel is nooit net ’n plek waar ons op sommige Sondae aansit nie. Hieraan neem ons elke oomblik van ons lewe deel. Dis in elke situasie van krag.
Daarom is daar vir ons in elke oomblik die geleentheid tot danksegging, omdat Jesus sulke oomblikke reeds deurleef én daarin getriomfeer het.
Ja, Jesus se genade en vreugde is in elke oomblik te vind. Selfs in stryd en chaos en dood. Dalk juis dán …
Jesus, dankie vir die nagmaal. Dis ’n herinnering daaraan dat ons U elke oomblik kan dank.
Gemaksones
Een goeie dag stap ek en vriende in ’n Londense straat – en eensklaps staan daar ’n man reg voor my. Hy lyk darem vriendelik en hy hou so ’n draad-kontrepsie omhoog. Hy vra of ek dalk in ’n kopmassering sou belangstel.
“Nee! Nee, dankie,” antwoord ek dadelik. Maar een van my vriende besluit dis nét die ding om te probeer, en hy gaan sit op die stoel.
“Is jý seker jy wil nie ’n kopmassering hê nie?” vra die man weer vir my. Ek wil nie van plan verander nie. Boonop is ek te skaam. Ek is veilig in my gemaksone, dankie.
Ná ’n hele ruk probeer hy weer: “Is jy seker?”
Ag, en toe gee ek maar in. Ek gee een lang tree uit my gemaksone uit – en stap binne-in een van die lekkerste ervarings wat ek in ’n lang tyd gehad het. Toe ek later uit die stoel uit opstaan, gloeiend en glimlaggend, sê die man so ewe: “Jy moet dalk vir meer dinge begin ja sê.”
Hierdie woorde het my jare lank bygebly. Op ’n manier het dit dalk my lewenskoers verander. Ek hét vir meer dinge begin ja sê, ek het meer gereeld my gemaksone verlaat.
’n Deel van jou gemaksone, het ek later geleer, is daardie hoekie waar jou selfsugtige begeertes gedien word. Jy is die alleenheerser daar. Binne die grense van dié gerieflike plek kraai jy koning.
Om jou gemaksone te wil verlaat, vra dat jy eers aan jouself moet sterf.
Ek was verras toe ek ontdek hoe dankbaarheid en nederigheid in ’n wisselwerking met mekaar verkeer. Dis asof nederigheid die deur oopmaak vir dankbaarheid om binne te kom. En dankbaarheid doen dieselfde met nederigheid.
Soms moet ons eers wegkyk van onsself voordat dankbaarheid kan deurbreek. Ek moet plek maak vir ’n ander perspektief as my eie, vir ’n ander oortuiging as dié waaraan ek tans