Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 3. Ахат Гаффар
яшьтә.
Биккол – 30 яшьтә.
Сәгадәт – аның хатыны, 30 яшьтә.
Зәкәрия Шәмсин – Сәгадәтнең атасы, 55 яшьтә.
Корреспондент.
Капитан.
Лейтенант.
Милиционер.
Вакыйга безнең көннәрдә авылда бара.
Алтын көз. Кич. Ишегалды.
Машина килеп туктаган тавыш. Шау-шу, ыгы-зыгы. Әрле-бирле Акчура, Зиләйлүк, Сәгадәт, Җәваһирә, милиционер йөгерешә. Болдырдан Гөлмәрьям күзәтеп тора.
Сәгадәт. Мәхшәр!
Гөлмәрьям. Кибеткә селёдка кайтмагандыр ич? Әллә чүпрә саталармы?
Милиционер керә.
Милиционер (Җәваһирәгә). Иреңне алып кайттым, апа.
Җәваһирә. Алай эчкәне юк иде ич беркайчан.
Сәгадәт, Зиләйлүк йөгерешеп керә. Җәваһирәнең колагына пышылдыйлар.
Җәваһирә. Ә?!
Зиләйлүк. Ул… ничек әле… бюст-ва! (Күрсәтә.)
Сәгадәт. Җир йотсын!.. Җиделе генә микән?
Гөлмәрьямнән кала һәммәсе чыгып китә. Шау-шу.
Акчура тавышы. Бер, ике, өч!
Сәгадәт тавышы. Күтәрдек!
Гөлмәрьям. Шкаф алып кайтканнар, ахры… Ә, юк, ванна. Мунчама –ванна! (Йөзе үзгәрә, кесәсеннән тәсбих ала, пышылдап.) Лә иләһә илләллаһе… Мәннаныма кабер ташы мәллә?! (Каршы бара.)
Алдан Җәваһирә керә. Бүтәннәр нидер күтәреп керәләр.
Раушан, улым! Әллә соң синме бу? Кайдан таптың әҗәлләреңне?
Раушан (тыштан). Әҗәлләрне Сәгадәтнең кәҗәләре тапсын, әни! (Керә.) Монда куегыз җен баласын, менә монда! (Сынны җиргә куялар дигәндә.) Тукта! (Ашыгып, өйгә кереп китә, ак җәймә алып чыга.) Салдык! Өрмәгән җиргә дә утыртмыйм мин бу җанкайны.
Зиләйлүк. Яткырмыйм, диген.
Акчура. Бастырып куя торган нәрсә бу.
Ишегалдына скульптура яткырып куялар, тирәли басып, тын калалар.
Сәгадәт. Бастырыр идем мин моның ише нәрсә өчен. Утлы табага!
Акчура (кепкасын салып, маңгаен сөртә). Тагын контузия бәрде мәллә, күрше? Шәп контузия бу! (Аягы белән төртә.) Бәрәчәк әле бу кайберәүләргә! (Көлә.)
Араларына Гөлмәрьям керә.
Гөлмәрьям. Әнекәчкенәгенәем! Мәет!
Һуштан яза, таш сын белән янәшә яткыралар. Шау-шу.
Акчура. Әйтәм ич – бәрәчәк. Башланды!
Раушан. Су китер, су!
Сәгадәт (су алып килә). Мәгез. (Акчурага бирә.)
Зиләйлүк. Сынга түгел, Гөлмәрьям астайга эчерт! Тозсыз!
Сәгадәт. Өстен каплагыз, ичмасам.
Раушан Гөлмәрьямне җәймә белән каплый.
Җәваһирә. Әнине түгел, скульптураны!
Машина тавышы. Зәкәрия Шәмсин белән корреспондент керә.
Шәмсин. Кем үлде?
Гөлмәрьям (аңына килә). Мин, ахрысы, Зәкәрия олан. (Яткан килеш тәсбих тарта.)
Шәмсин. Ә бусы? (Җәймәне ача.)
Гөлмәрьям, сикереп торып, өйгә кереп кача.
Милиционер. Бусы берәр мең елдан соң археологлар казып чыгарырга тиешле нәрсә иде. Егерменче гасырның мумиясе дип.
Шәмсин. Ни бу, Айбулатов?
Корреспондент (милиционерга). Урлаганмыни?
Милиционер. Сөюгә чыдый алмаган чая егетләр кызның асылларын элек урлаган ул, әйеме, Раушан абый?
Шәмсин.