Həyat sandığı. Zaur Pənahov
heroqliflər qədim dildə olacaq və inan mənə içindən birinin belə tərcüməsini bilməsən silahını tapmayacaqsan.”
Eçso bir az düşünüb “Bəs bütün bunlar üçün nə qədər vaxta ehtiyacım olacaq?” soruşmuşdu yenidən.
“Əslində bunun üçün sizə bir gün verilir, yenə də şəhərə digərləri ilə birlikdə çatıb işarələri köməkli axtarsanız və bəxtiniz gətirsə hardasa…” nakra əlini çənəsinə aparıb qısa bir hesablama apardı “On ikinci günün səhəri axtarışa başlayıb gün zirvəyə qalxmamış silahları tapa bilərsiniz.”
“Elə bilirdim bir az…”
“Təhlükəli olacaq?” Nakra sözünü kəsmişdi. “Narahat olma vaxt itkisindən başqa burada təhlükəli heç nə yoxdur. Təlimçilər heç kimin silahsız qalmağını istəmir, ona görə də mümkün qədər tapşırığı asanlaşdırmağa çalışırlar.”
Bu izahat Eçsonun sınaq qabağı həyəcanını azaltmışdı. Vaxt məhdudiyyətinin ona maneə olmayacağını düşünürdü. Ancaq yanıldığını sınağın bitməyinə bir neçə saat qalmış anlamışdı. Görə bilməsə də günəşin zirvəyə yaxınlaşdığını təxmin edə bilirdi. Günün sonuna kimi silahını tapsa belə iyirminci tapşırıq üçün vaxtı qalmırdı.
Şəhərə girdiyi andan hər yerə diqqətlə baxan Eçso, düz önündə yan tərəfi uçmuş, nəhəng bir binanın üzərində insan böyüklüyündəki ilk işarəni görüb bir anlıq sevinsə də baxışları həmin sürətlə dəyişmişdi. Heroqlifin biri dalğalı dənizi digəri isə ortasından və altından düz xətt çəkilmiş hilalı xatırladırdı. Eçso nəinki qədim dili, hətta ekro dilini zəif bildiyini qəbul etdi. Elə indidən, birinci və ən asan heroqliflər onda şübhə yaradırdı.
“Su, gözləmək ya da zaman deməkdi,” deyə öz-özünə danışarkən daha yaxşı xatırlamağa çalışdı. “Bu isə… həsrət, mmm… hə, gözləmək, yolunu gözləmək…” yuxusuzluqdan yaddaşı daha da zəifləyən Eçso ard-arda mümkün olan bütün ehtimalları düşünərək uyğun cümləni tapmağa çalışırdı “zaman bildirən… səni gözlədi… yox bu da deyil. Su davamlılıq bildirən zaman növüdür, tapdım… Hələ də səni gözləyir.” Heroqliflərin tərcüməsini tapan Eçso, bu ifadəni haradansa xatırladığına əmin idi. “Bərəkət tanrısı Raxha!” deyə yerindən sıçradı.
Qalırdı bərəkət tanrısının məbədini tapmaq ki, bu asan idi. Məbədin uzunsov gövdəsi digər bütün evlərdən hündürdə olduğu üçün şəhərin istənilən yerindən görmək olurdu.
Sirenat şəhəri köhnə şəhər olmaqla yanaşı həm də bir vaxtlar Yeni Azarın ən səliqəli şəhərlərindən biri idi. Genişliyi elə çox olmasa da keçmişdə qida karvanlarının əksəriyyəti buradan başlayırdı. Vidraların az olduğu o dövrlər ən yüksək inkişafa çatan şəhər, getdikcə artan vidra hücumlarına tab gətirməmiş, sonda isə Sirenatın tamamilə boşaldılmağına qərar verilmişdi. İndi isə həmin vaxtlardan çox illər keçmiş, tərk edilmiş evlərin çoxu uçmuş, səliqəli yolları ot basmışdı.
Eçso uzunsov məbədin geniş meydanına çatdı ətrafını diqqətlə nəzərdən keçirdi. Meydanın düz mərkəzində yüksələn gənc qadın heykəli qollarını önə doğru uzatmışdı. Gənc nakrin məhz bu heykələ diqqət yetirməli olduğuna əmin idi. Çünki hələ də səni gözləyir cümləsi tarix kitablarında Raxhanın heykəli ilə bağlı işlədilmişdi. Yaxınlaşıb çox da hündür olmayan heykəlin qarşısında dayandı. İlk baxışda işarəni görə bilməzdi. Odur ki, heykəlin ətrafına fırlanmağa başladı və onu tapdı. Lakin hesaba almadığı bir şeylə qarşılaşmışdı. Heykəlin ayağına çəkilmiş işarə daşla silinmişdi. Eçso içinə çökən başqa bir ümidsizlik dalğası ilə yaxınlaşıb daha yaxından baxdı. Oxumaq mümkünsüz idi. Bunu edən kimdirsə işarənin tam silindiyindən əmin olana kimi daşla qazımışdı.
“Bu da son,” deyə öz-özünə kefsizcə pıçıldadı.
Bunu kimin etdiyini təxmin etsə də bir mənası yox idi. Yorğun ayaqları artıq ümidsiz bədənini saxlamaqdan imtina edirdi. Yavaş-yavaş əyilib yerdə oturdu. Guruldayan göy üzü yenə ağlamağa başlamışdı. Arabir çılpaq bədəninə düşən soyuq yağış damcıları Eçsonun inadla gözlərini yuman yuxusunun qarşısını çətinliklə alırdı. Öz-özünə bu günün həyatındakı ən pis gün olduğunu düşündü, ya da ən bəxtsiz gün, ya da ən yorğun…
Bu düşüncələrlə mürgüləyən Eçso, daha bir şiddətli gurultu ilə dik atıldı. Elə bu vaxt gözləri yerdəki bir neçə ayaq izinə sataşdı. İzlərin üçü bundan əvvəlki yağışdan əvvələ aid olduğu üçün çətinliklə seçilirdi, lakin dördüncü iz hələ təzə idi. Gənc nakrin qalxıb ayaq izlərini təqib etdi. İzlər şərqdən burulan yolla məbədin arxasına, oradan da şəhəri yaran çayın yaxınlığına qədər uzanırdı. Ayaq izlərini təqib edərkən Eçso, sürətlə yeriməyə, sonra isə qaçmağa başlamışdı. Əgər yağış daha da güclənsə son ümidi olan ayaq izləri də silinə bilərdi.
Daş körpüyə yaxınlaşıb dayandı. Yeri döyən damcıların səsi artıq qulaq batırırdı. Eçso təqib etdiyi izləri hələ körpüyə çatmazdan xeyli əvvəl itirsə də üzü gülümsəyirdi. Çünki tapdığı son heroqliflər silinməmişdi. Yəqin dördüncü iştirakçı Eçsonun bu qədər yolu qət etməyəcəyini düşünmüşdü. Ona görə də altıncı işarədən sonra işarələri pozmamış sadəcə onları uşaq kimi gizlətməyə cəhd etmişdi. Son dörd tapmacaya isə ümumiyyətlə əl vurmamışdı.
Onun bu hərəkəti Eçsonun daha çox xeyrinə olmuşdu. Çünki özbaşına axtarsa bəlkə də vaxtında çatdıra bilməzdi. İndi isə onu silahından yalnız sonuncu tapmaca ayırırdı. Üzərində işıq əks olunan suyu izlə, ora səni vidralar aparacaq. Bu daha asan idi.
Eçso birinci onu işığa aparacaq vidranı, sonra isə silaha aparan işıqlı yolu izləməli idi. Keçdiyi təlim ona silahının yeraltı kanalizasiya sistemində gizlədildiyini deyirdi.
İçəri qısa yol axtaran gənc nakrin, körpünün sağındakı pilləkənlə aşağı endi. Selin gətirdiyi iri gövdəli odunlar və ağaclar girişi bağlamışdı. İçəri girmək heç cür mümkün deyildi. Sirenat şəhərinin kanalizasiya sistemi müasir üsulla düzəldilmişdi. Şəhəri yaran çaydan bir neçə süni kanal ayıraraq onları mərkəzi yolların altı ilə keçirmiş və bir növ şəhər altında kanal şəbəkəsi yaradılmışdır. Daimi axan su, şəhərdə yığılan hər cür zibili və qalıqları yerin altı ilə daşıyaraq şəhərin digər tərəfindən çıxan çaya tökürdü. Bu sistem nə qədər gözəl görünsə də öz növbəsində onun da qüsurları vardı. Hər il baş verən daşqınların qarşısını almaq hərdən çox çətin olurdu. Onun gətirdiyi zibilləri təmizləmək isə bəzən böyük bir məsələyə çevrilirdi.
Eçso ağır kötüklərə bir müddət baxıb körpüyə qayıtdı. Bu maneə təlimçilər tərəfindən xüsusi hazırlanmışdı. Çox güman ki məqsəd tapşırığı bir az çətinləşdirmək və hədəfə qısa yoldan getməyə çalışan gənc nakrinlərə mane olmaq idi. Bu Eçsonu təəccübləndirmədi. Əvvəlki sınaqlarda da buna bənzər şeylərlə bir neçə dəfə qarşılaşmışdı.
Eçso təlimata uyğun hərəkət edərək