Үзем генә беләм…. Набира Гиматдинова
Әнәс, – диде хуҗабикә, иреннәрен турсайтып. – Мыскыл итүеңне ташла инде, зинһар. Урын җәйимме?
– Җәймә, суынмасын. Мин кунарга калмыйм, эш күп. Башка чакта иркәләрмен, кәеф бар чакта. Йә, үпкәләмичә генә озат!
– Китмә инде, җаным. Куна кал…
– Булмый!
Җаббаров шикәр ярата иде. Остаханәсендә ул шикәрдән башка ашамлык әйберләре тотмады да. Иҗат белән тәмам онытылып исергәндә дә аның авызында шул баллы ризык булыр иде. Тирә-юньдәге матурлык та шикәр суырганда гына җанга сеңеп, Җаббаровны рәсем белән җенләндерде бугай. Югыйсә ул сәнгатьтән шактый читтә йөрер: йә җир сөрер, йә ат карар иде.
Тугыз-ун яшьләр чамасындагы малай, әнисенә ияреп, кибеткә барган иде. Кибетче апа: «Әҗәл даруы урынына», – дип кенә аның әнисенә шикәр үлчәп бирде. «Моны кая яшерер икән әни?» – дип кыбырсынды малай. Ә инде ак төргәк чоландагы сандык төбенә кереп урнашкач, чыдар хәле калмады: хет берсен генә алып суырасы килде. Әнисенең тавык та чүпләп бетермәслек эшләрен ташлап, күршеләргә кереп китүен күргәч, Әнәс, шалдыр-шолдыр китереп, сандык өстендәге коштабакларны, ләгәннәрне идәнгә алып куйды. Нәфес башта зур бер кисәк белән канәгатьләнер кебек тоелган иде, икенче көнне ул тагын сорый башлады. Җаен табып, малай шикәр шакмакларын кесәсенә тутырды да тау башындагы аулак чишмә янына йөгерде. Өч улактан бәреп чишмә ага иде. Суга манып-манып, Әнәс шикәр суырды. Дөньяның иң рәхәт чагы иде бу! Моңарчы авыл өстенә караңгылык уптым илаһи томырылып төшә сыман иде, хәзер бөтенләй башкача икән! Алдан офык читләре матур апайларның бите сыман алсуланып кызара, яшел кырлар өстенә соңгы нурларын сибеп, кояш китә, әрәмәлек ягында үзенең бәясен белеп кенә сандугач сайрап җибәрә! Бу күренешләрдән малайның йөрәге кысылып куя. Ул, табигатьнең гүзәл манзарасыннан исәрләнеп, чишмә буенда утыра.
Ә сандык төбендә саба җилләре исә. Ичмасам, җавап тотасы көннәре дә якынлаша: әнкәсе өй тутырып кунаклар җыя. Бик кадерле әйберен табынга чыгарам дип, бичара ана сандык капкачын күтәрсә… ак төргәк буп-буш!
Ул чакта Әнәсне сүкмәделәр. Аңа «Шикәр Әнәс» дигән кушамат кына ябышып калды. Инде кушамат та Җаббаровның чабуыннан ычкынып бара иде, кайсыдыр мәрхәмәтсезе аны яңартып, янә чабуга тагып җибәргән, рәссамнар йортындагы стена газетасына карикатура ясап элгән иде. Имеш, адәм кыяфәтендәге шикәр белән Җаббаров остаханәдә тарткалаша. Берсе әйтә «минем рәсем» ди, икенчесе «минеке» ди.
– Кемнең иҗат җимеше бу? – диде тәне кызыша башлаган Әнәс.
Ирек Сәлимов, авызын ерып:
– Әлфия ясады, – диде. – Шәп эләктергән, малай! Син бит үзең, шикәр урлашуым аркасында гына рәсем белән мавыктым, дигән идең. Шуларны Әлфиягә сөйләгән идем, тәгәрәп көлә!
– Ахмак! – диде Әнәс шаркылдаган дустына. – Еларга туры килмәгәе.
– Йә, йә, кайнар баш! Әлегә хәтле шаяртуларны күтәрә идең түгелме?
– Хәзер юк! Мәгънәсен тапмыйм. Чөнки әсәрләрем премиягә тәкъдим ителгәч кенә, тозсыз шаярта башладыгыз! Һәммәгез дә тырнак астыннан кер эзли.
Ирек – стена газетасының редакторы, аклана башлады:
– Мин…