Дәрья башы / Исток вселенского. Ахат Гаффар
алып чыктылар.
Моңарчы булган манзара фәкать уен гына булып тоела иде әле. Кабул ителгән карарны җиренә җиткерүнең матди җисемнәре күз алдына куелгач, кешеләрнең кан тамырлары буенча туктаусыз аккан кан сыекчасы хәрәкәтен көчәйтте, күктәге йолдызлардан да күбрәк санынча булган атомнары, нейтроннарга әверелеп, Галәм киңлекләренә атылды. Халык төркеме аерым-аерым Адәми затлардан тормый иде инде. Ул бөтен бер дөньяны бер тузан бөртеге итәрдәй Кодрәткә әверелде.
Ләкин ул Кодрәт юкны бар иткән Илаһи зат – АЛЛА түгел иде инде.
– Йә, кайсыгыз? – дип сорады Яуш.
Кешеләр тынып калды. Йөзләгән Адәми затның һәммәсе каядыр текәлде, тик бер-берсенең күзенә карарга һичкайсы кыймады. Курыктылар, үзләренең богаулы Ибрайга караганда мең мәртәбәдән дә артыграк кол икәнлекләрен бер-берсенә белгертергә генә түгел, хәтта үз-үзләреннән дә яшерергә курыктылар. Аларның Курку хисе кош-корт авазын басты, талгын гына исеп торган җилне туктатты, үләннәрнең тамырын бөрештерде, чәчәкләрнең таҗларын йомдырды, анда-санда йөзгәләгән ак болытларны эретте, бала имезә торган аналарның сутлы имчәк башларын томалады, ир-атның көч-гайрәтен сүрелдерде.
Ошбу мизгелдә Олуг Хаким Шүрәле Алтын Мөгезнең, ак төкләре үрә торып, тәненә өч күч кырмыска, биш оя шөпшә таралгандай, кунгандай булды. Күкнең җиденче катындагы, шуннан ары бар булган, юкка чыкмас һәммә урында торган Аллаһы сөбханә вә Тәгаләнең сул як азау теше сызларга кереште.
Яуш уртага чыгып басты. Ул, үзенең бу авыл кешеләренең хакиме икәнлеген белдереп: «Йә?» дип сорамады инде, ә бәлки, таләп итеп, боерып: «Йә!» диде.
Кешеләр, аякларына кигән тузанлы туфлиләрен, «әби» галошларын, күн итекләрен, яланаяк булганнары, табаннарын лыжт иттереп, бер адым артка чигенделәр. Аларга коллыктан котылуы авыр, ә моннан да авыррагы һәр әйткәнгә буйсынуларын, буйсынырга тиеш икәнлекләрен бер-берсенә сиздерүләреннән өркү иде.
Кош-кортларның канатларына хәрәкәт биреп, туктаган җилне кузгатып, үләннәрнең тамырын җәеп, чәчәкләрнең таҗларын ачып, болытларны ары әйдәп, аналарга, аталарга мәдәт биреп, ә балаларны сискәндереп, Ибрайның көчле, күңел төпкеленнән, бугаз алмасыннан гөлдерәп чыккан тавышы яңгырады:
– Адаш! – диде ул. – Син чык. Курыкма, син азат инде.
Шүрәле Җирән төк углы Яшел Мөгез тетрәнеп китте. Әмма үзен чакырган чакта дәшми калуны бер чакта да өнәмәгәнгә күрә, һичкайчан алай кабул кылынырга тиеш түгеллеген белеп, белгертеп:
– Мин монда, – дип җавап бирде. – Ни кушасың? Мин әзермен.
– Мин кушмыйм, – диде Ибрай. – Күрәсең ич, халык тели.
– Мин әзермен, – дип кабатлады Шүрәле Җирән төк углы Яшел Мөгез. – Нишлим?
– Бернишләмисең. Бары тик Адәми затларның теләген генә үтәргә дәшәм.
– Бу боерыкмы, гозерме, адаш?
– Халыкка дисәң – боерык. Син теләсәң – гозер.
– Алайса, гозер.
Әзерләнделәр. Вакыйф пионер чагында мәктәптән урлап калган быргысын алып чыкты да шуны мыжгылдатырга, үгез тавышы чыгарып мөгердәтергә тотынды. Яуш, күлмәген күтәреп, учлары белән