Qəzəllər. Hacı Mail

      “Ey əhli-Vətən, siz mənim ünvanımı bildiz,

      Bundan sora bu sevgili ünvan sizin olsun.

      Keyfiyyətin axırda bilərsiz bu cəhanın,

      Zövqü yox olan mülki-Süleyman sizin olsun.

      Yarın qəmi-hicranına çox dözmüşəm, indi

      Mən getdim, həmən möhnəti-hicran sizin olsun!…”

      Arif olanın sevgili cananı Vətəndir,

      Həm namusu, həm qeyrəti, vicdanı Vətəndir.

      Hər kəs vətəni sevməsə, insan deyil əsla,

      İnsan olanın cismidə həm canı Vətəndir.

      Min dərdə düçar olsa da övladi-vətən gər,

      Hər çarəsini qılmağa Loğmanı Vətəndir.

      Yarın qəmi-hicranına dözməkdə nə vardır,

      Ən müşkül olan dəhrdə, hicrani-Vətəndir.

      Ölsəm Vətən uğrunda buna fəxr edərəm mən,

      Könlüm, nə zaman istəsə, qurbani-Vətəndir.

      Hər kəs soruşa gər mənim ünvanımı sizdən,

      Ol şəxsə deyin: – Mailin ünvanı vətəndir.

      Könlüm açılır harda, könül, bir qəm olanda,

      İlla ki, o qəm könlüm ilə bahəm olanda.

      Gər ağlamaya aşiq özü, dərdi bilinməz,

      Gözdə qəmi-aşiq oxunar, göz nəm olanda.

      Çox şükr, məni Tanrı əzəl xəlq eləyibdi,

      Mən sinli idim, gördüyünüz aləm olanda.

      Nə qumru səsi dəymiş idi guşi-cahanə,

      Nə bülbülün əfğanı, mənim naləm olanda.

      Dünyayə günəş nurunu saçmazdı o vaxtlar,

      Həq nuri ilə dəhrdə bir kölgəm olanda.

      Dünyadə seçib, axırı aşiqliyi tutdum,

      Hər iş keçilir gər tutanı sərsəm olanda.

      Mail, sənə bu əhli-cahan vermədi qiymət,

      Onda biləcək qədrivi el, sən kəm olanda.

      Dünya dəyişir yar ilə mən həmdəm olanda,

      Həm də açıram qəlbim ona bahəm olanda.

      Göz yaşı tökür gül üzünə qəlbimi açcaq,

      Ruyi görünür, güldə necə şəbnəm olanda.

      Öpmək dilədim xalını bir gün, məni qovdu,

      Ərz etdi, gələrsən bura əqlin cəm olanda.

      Adəm babanı qovmadılar baği-behiştdən?

      Səhv etmə, keçilməz, nə olar Adəm olanda.

      Xoş gündə bizim yadımıza Tanrı da düşmür,

      Amma çağırıb yalvarırıq iş nəm olanda.

      Tanrı verəcək ruzimizi məncə o gündən,

      Bismillah ilə süfrəmizə əlhəm olanda.

      Şairliyi şadlıqda, könül, tapmayıram mən,

      İlhamı gəlir Mailin hər gün qəm olanda.

      Dərdü qəm çəkməyə aşiq gərək amadə ola,

      İstəməz aşiq olan, qüssədən azadə ola.

      Mən qəmi-yar ilə dünyayə bu gün sultanəm,

      Könlümün var qərəzi, yar üçün üftadə ola.

      Mahrulər hamı səndən gərək alsın ibrət,

      İstəyirlərsə sənintək hamısı sadə ola.

      İstəyir Xızr əgər abi-həyati tapsın,

      Ləblərin ondan ötür onda gərək badə ola.

      Sənə bənzər gözəli dəhridə tapmaq müşkül,

      Nə ki, insan, gözəlim, gərçi pərizadə ola.

      Görməyənlər səni fəxr eyləməsin aləmdə,

      Məncə onlar buna layiqdü ki, rö’yadə ola.

      Yaşadır daima, Mail, səni bu şe’rlərin,

      Kaş yarın kimi şe’rin də dəxi sadə ola.

      Hərdən məni yar badi-səbadən xəbər alsa,

      Qorxmam sora gər üstümü yüz min xətər alsa.

      Cananıma can vermək üçün uf demərəm mən,

      Axşam verəcəkdir, onu gərçi səhər alsa.

      Bir busə alam yardən, ol qədr sevinnəm,

      Sanki birisi kəndi verib, bir şəhər alsa.

      Əğyarə bica könlünü vermiş yenə ol yar,

      Vardır yeri ondan geriyə birtəhər alsa.

      Mən ki, o üzü görmüşəm əğyardə, ey dil,

      Ondan onu müşküldü əgər yüz nəfər alsa.

      Səntək, gözəlim, bir də gözəl bəsləyə bilməz,

      Yüz ildə əgər baği-gülüstan bəhər alsa.

      Bihudə qəzəllər yazanın yox sayı, Mail,

      Gəlsin yanıma hər kəs əgərçi gühər alsa.

      Yumşalır, vallah, fəğanımdan əgərçi daş ola,

      Daş ürəkli yar üçün az qaldı könlüm daş ola.

      Sirdaşım Məcnunə zülm etdin, mənə rəhm eylə, gəl,

      Söylədi fərq eyləməz, Məcnun sənə qardaş ola.

      Bir kəsin ki, həmdəmi səhradə olsun vəhşilər,

      Söylə,