Məktəb hekayələri. Məhəmməd Tağı Sidqi
deyəsən bəs, əsə nəsimi-səhər.
Məşami-canə yetər ətri-müşk, həm ənvər,
Gül üzlü tazə cavanlar misali-şir-şəkər,
Yetibdi bir-birə, hingami-üns, ülfətdir.
Əgər bu məclisə baxsa fələk də, şəmsü qəmər
Görər bu məclis onun asimanına bənzər,
Bənzər nöqlü şəkər misli-əncümü əxtər,
Sitarə tək düzülüb gün kimi yanar şəmlər.
Şəhabü bərği çirağandan ibarətdir.
Bu yer göyə, yeri var, eyləsə təfaxür əgər,
Məgər o müştəri və zöhrəsinə fəxr eylər.
Batdıbdı şəms, giribdir səhabə qürsi-qəmər,
Bu yerdə, bu gecə bir ay və gün vüsalə yetər.
Odur ki, ay və günün gizlədib xəcalətdir.
Gətir bu bəzmi-nişatə piyalə, ey saqi,
Piyalə dağı məni etdi lalə, ey saqi,
Məgər salıbdı səni özgə halə, ey saqi?
Xümardan ayılıb laməhalə, ey saqi,
Əlim tut bir ayaq ilə, … bu nə qəflətdir?
Ayağa dur ki, bizim eyş amadə,
Olubdu bəzmi-mey amadə, vergilən badə,
Nə badə rəngi salır ləli-dilbəri yadə,
Bu toy mübarək olur növ ərus damadə.
Təğafül etmə, götür badə, vəqti-fürsətdir.
Büllür sağərə doldur şərabi-gülrəngi,
Götürmə xatirə Cəmşidi, ya ki Nüşəngi.
Alanda mütrib əlinə neyü dəf, çəngi,
Müğənni başlasın ahəng-özü ilə səhəngi.
Ki hər tərənnümi ərbabi-zövqə qüvvətdir.
Müğənniya, sən tarı, götür ələ tarı,
Çala o tarla övsafi-zülfi-dildarı.
Nə zülf tərənnümünün eyni könül xırıdarı,
Hər aşiqi ki, olubdur onun giriftarı,
Özünü qeyddən azad edib səlamətdir.
Cənabi-şahbazla bu evin ola abad,
Müsəvvirin də səninlə həmişə olsun şad.
Bu misrən nə münasib deyibdi bir ustad,
«Xoş əst u pesər ra pədər konəd damad».
Həqiqətən, bu özü bir böyük səadətdir.
İlahi, bu toyu elə mübarəkü məsud,
Behəqqi-şahi-təbarək Məhəmmədü Mahmud,
Bu dudmanə fərəc babına aç, ey məbud,
Cənabi-Şahbaz ağanı Cəmşid et, xoşnud,
Vücudu əhli-vəfa içrə çox qənimətdir.
Həzar şükr könül dərdü qəmdən oldu rəha,
Götürdü müjdə vəsli bəriyə badi-səba.
Bu izdivac ilahi, görüm mübarək ola,
Bu toyda Sidqi bu tarixi elədi inşa.
(Edə zəfafi-müsəwər məqami-behcətdir).
Əbcəd hesabı ilə müəyyən olunan tarix:
KƏBLƏ NƏSİR
Ey uşaqlar, tutun yerinizdə məqam,
Oturun bircə sakitü aram.
Götürün bir qələm, açın dəftər,
Mən deyim, siz yazın, edin əzbər.
Nəql edim bircə müxtəsər qissə,
Tapasız siz o qissədən hissə.
Var idi İsfahanda bir dəllak,
Zirəkü cistü çabükü calak.
Özünün ismi-paki kəblə Nəsir,
Atasının adı idi usta Əmir.
Var idi bir də bir qara ulağı,
O ulağın uzun idi qulağı.
Quyruğu qısa, qıçları nazik,
Noxtası para-para, unbuzu dik.
Burnumun üstü yara, burnu cırıq,
Palanı köhnə, qoşqunu yırtıq.
Var idi bir də bir arıq keçisi,
Nə mələrdi, nə də çıxardı səsi.
Buynuzu əyri, həm ayağı topal,
Tükləri bir qarış, uzun saqqal.
Başı-boynu qotur, beli yara,
Gözləri sarı, dişləri qara.
Bir günü xoş havada Kəlbə Nəsir,
Eylədi öz yanında bir tədbir.
İstədi bir səyahətə getsin,
Qəlbini qüssədən xilas etsin.
Həm dolansın çəmənlərin içini,
Həm otarsın ulağı, həm keçini.
Eşşəyi mindi, bir yavaş sürdü,
Yeridi eşşəyi, keçi durdu.
Keçini istədi qabağa sala,
Eşşək ilə özü dalıda qala.
Gördü gəlmir keçi, dalıda qalır,
Gəh gedir, gəh durur, gəhi yıxılır.
Keçinin boynuna asıb bir zəng,
Eşşəyin quyruğuna bağladı təng.
Zəngdən gəlsə gər qulağına səs,
Keçini bəs oğurlamaz heç kəs.
Eşşəyi mindi xürrəmü xəndan,
Nazla bağa səmt oldu rəvan.
Bir qədər getdi bu səyaq ilə,
Bu cəlal ilə, təmtəraq ilə.
Nagəhan çıxdı üç nəfər əyyar,
Bir-birilə bu nov qoydu qərar:
Əvvəlimci oğurlasın keçini,
İkimcisi piyada qoysun onu
Üçümüncü dedi: Bular asan,
Mən libasın alıb, edim üryan.
Əhdü peymanı etdilər möhkəm,
Əvvəlimci qabağa qoydu qədəm.
Yeriyib ta yavaş-yavaş səngin,
Keçinin boynunun açıb zəngin.
Əlbəəl