Вершнікі на дарозе. Маргарыта Латышкевіч
што беднае дзяўчо згубілася і шукае дапамогі.
Адно толькі ў руках у яе быў рагавы лук, а на сцягне калчан са стрэламі. Таму ані згубленай, ані безабароннай дзяўчына не выглядала, ды і загаварыла зусім без боязі, упэўнена, нават строга:
– Вы на поўнач едзеце? Дарма. За дубровай дарога зусім дзічэе, а далей заклятае возера з нелюдскімі камянямі. То лепей паварочвайце.
«З нелюдскімі камянямі», – паўтарыў Лель шэптам, і яго ажно перасмыкнула. Занадта ярка прыгадаўся човен, што вёз іх з маленькай сястрою цераз начную раку, ікол маладзіка ў цёмным небе, і шлях па мокрым пяску, і ў грозным каменным коле – вычварная здань, хіжая да дзіцячай крыві.
– …а калі, – адказваў тым часам дзяўчыне Йурай. – Калі менавіта тое заклятае возера ды нелюдскія камяні нам і патрэбныя, чалавечае дзіця?
Яна звузіла вочы, разглядаючы лютніста і верасовага скакуна пад ім, пасля кінула ўважлівы пагляд на Леля, які міжволі ўнутрана сцяўся. Апошнім часам яму падавалася, быццам, гледзячы на яго, людзі лёгка могуць заўважыць заключанага ўнутры звера – і, як звера, пагоняць ад сябе.
– …то вы нелюдзі? – працягнула дзяўчо трохі расчаравана. – А і ўсё роўна: кажу, на возеры нядобра. Здані там. Паварочвайце, кургановыя, да душы. Нават і вас – шкада.
Йурай насмешліва чмыхнуў.
– О, гэтае чалавечае спачуванне, – сказаў, пахітаўшы галавою.
– А сама? – не стрываў Лель. – Сама нашто тут цягаешся, калі побач здані і страхі?
Яна паціснула плячыма.
– Палюю, – патлумачыла проста. – Сцежкі-та ведаю. Казулю, бач, няўдала падстрэліла, а яе ад спуду сюды панесла. Ішла па слядах, а тут вы. Ну, думаю, дай папярэджу, а то…
– Казулю, значыць, падстрэліла? – паспешліва перарваў яе Йурай. Дзяўчо паківала.
– Ну так, – адказала. – Блізка паўдня якраз, на сцежцы з вадапою. Схібіла трохі – слізганулі пальцы. Дык падранак і збег. Праз уласную дурасць давялося паўдня высочваць, вышукваць крывавы след на зямлі ды апалым лісці.
Лютніст, пакуль дзяўчо распавядала, стрымана ківаў і яўна нешта абдумваў, паціраючы падбароддзе. Пасля спешыўся – і са скуранога чахла ад рэзкага руху сонна падала голас лютня. Дзяўчо, нахіліўшы галаву трохі набок, з бессаромнай цікаўнасцю яго разглядала – і франтаваты камзол, што паказваўся з-пад дарожнага плашча, і завушніцу, што знічкай мільгала ў светлых валасах.
– Сам-та не паляўнічы, нелюдзь, – сказала дзяўчо задуменна. – І нашто табе туды?
– То як там след падранка ты знайшла? – трохі раздражнёна кінуў Йурай, быццам і не пачуў пытання. – Далёка ён быў?
– Ды побач, – дзяўчо махнула рукой кудысь убок. – След да возера якраз спускаўся. Казуля нядоўга, мусіць, яшчэ пабегае: шмат крыві страціла.
– Неба бачыць, пабегае нядоўга, – пагадзіўся Йурай, усміхнуўшыся востра, па-ваўчынаму, і павярнуўся да Леля: – Хадзем. Цяпер асцярожна.
Лель нехаця саскочыў на зямлю. Лютніст, верагодна, меркаваў адсюль ісці пехатою, а набліжацца да жывых ценяў,