Жаллод аёл. Наби Джалолиддин
у билан жуда-жуда гаплашгим келаётганини ич-ичимдан ҳис қилиб турардим…
3
У 1938 йилда туғилганини кейин билган. Балки «метирка»сига бу санани кимлардир тиркагандир. Ота-онаси ким, ким акаси иккисини Тошкентнинг машҳур «детдоми»(болалар уйи)га ташлаб кетгани унга ноаён. Агар уруш (Иккинчи жаҳон уруши) туфайли бу ёқларга олиб келинганларида, ака-сингилнинг ёшлари тўртнинг нари-берисида бўларди ва хотираларида сақланиб қоларди. Демак, улар шу ерлик – ўзбекистонлик бўлишган. Корейс эканликларини одамларнинг гапларидан, кейинчалик ақл топганларида исм-шарифларидан билишган: акаси – Леонид Хван, у эса, Анжелина Хван. Отларини ким қўйган, фамилияси кимники – буям сирлигича қолган.
Эслайди, ўша уруш йилларида ҳам ҳеч нарсага зориқишмаган – тўқ яшашган-да. Ким билсин, бу шунақа етимпарварми, болапарварми давлат эди шекилли-да. (Бу йилларда қанча-қанча одамлар қатағон қилинган, нечалари отилган. Уларнинг бола-чақаларини узоқ, совуқ ўлкаларга сургунга ҳайдашган.) Тўғри, жанг кетаётган юртлардан олиб келинган болаларнинг бир қисми «детдом»га жойлаштирилганда, емишлар тортилиб, жойлар торайгани рост. Аммо ҳеч қачон оч қолишмаган, асосийси, хотиржам яшашган. Уруш олови ичидан чиққан шўрлик норасидалар эса!.. Очликдан силласи қуриган, олайган кўзларида қўрқув кўланкаси қотиб қолган, ота-оналаридан, яқинларидан айрилиш (Балки улар кўз олдиларида ҳалок бўлишгандир), йўл азоби бутун вужудларини эзиб-ҳоритгани шундоққина кўриниб турарди. Жела бу нарсаларни кейинроқ хотираларини титкилаб англаб етган, унда эса нигоҳида ҳайратдан ўзга маъно йўқ эди: озиб-тўзган, қароғлари чуқурлашиб, олайган қизчалар, болакайларга дастлаб овқат, нон беришганида биратўла чангаллаб олишар, шу қадар шошилиб, очофатларча ейишардики, киши беихтиёр ачиниб кетарди. Унинг устига, идишни ҳам ютиб юборгудай алпозда ўз тегишларини еб битиришгач, ёнидагиларнинг емишларига ютоқиб тикилишарди. Очлик уларнинг ҳолу жонларини суғуриб олганди гўё ва ўзбекчасига айтганда, кўзлари тўймасди. Яхшики, бу кўйлари узоққа чўзилмади: кўп ўтмай, тинч, тўқ ҳаётга кўникишиб, чеҳралари хийла очилди, катталарнинг меҳриданми, баъзилари тез-тез кўз ёши қиладиган бўлишди. Кимларнидир соғинишарди шекилли-да.
Жела бир қизчага ачиниб-ачиниб қараб юрди (Унинг белорусиялик эканлигини кейинчалик билган). Нозиккина, малласоч, латта қўғирчоғини ҳеч қўлидан қўймайди, одамга мўлтираб боқади, ҳатто мижжаларидан ёш аримайдигандек йилтираб туради. Жела тенги, балки бир ёш-ярим ёш катта бўлиши ҳам мумкин, лекин мажикроқ.
Бир куни нонуштадан сўнг ташқарига айлангани олиб чиқишди. Қизалоқ қўғирчоғини бағирлаганча барчадан четда мунғайиб турарди. Жела унга аста яқинлашди.
– Қўғирчоғингнинг исми нима? – сўради меҳрибонлик билан.
– Настя, – деди қизча унга боқмай, қўғирчоғини қаттиқроқ қучаркан.
– Ўзингники-чи?
– Настя, – дея ғўлдиради яна.
– Ие?!.. – деб юборди Жела беихтиёр.
Ана ўшанда Настя унга қаради: қисиқ қора кўзли, қора соч қизалоқ хиёл жилмайиб, ҳайрон турарди.
Настянинг оғзидан «пиқ» этган товуш чиқди: бу йиғи